Sản xuất vôi theo quy mô công nghiệp là xu thế tất yếu để giảm thiểu ô nhiễm, nâng chất lượng sản phẩm (ảnh minh họa)

Vôi công nghiệp - nền tảng phát triển các ngành công nghiệp khác

Trong giai đoạn phát triển kinh tế tiếp theo của Việt Nam, vôi công nghiệp là một sản phẩm thiết yếu, quan trọng, hỗ trợ cho các ngành công nghiệp khác phát triển. Ngay từ thời cổ đại, được sử dụng trong ngành công nghiệp xây dựng. Ngoài ra, vôi cũng được sử dụng rộng rãi trong tinh chế kim loại, đặc biệt là thép chế tạo, trong nông nghiệp, trong ngành công nghiệp thực phẩm, và trong sản xuất xi măng. Trong thực tế vôi là một trong những hóa chất được sử dụng rộng rãi nhất. Hiện nay, vôi công nghiệp được sử dụng trong hầu hết ngành sản xuất. Người ta sử dụng đá vôi nghiền nát trong các mỏ than để làm giảm bụi than, do đó giảm nguy cơ nổ.

Trong nông nghiệp, phân bón vôi được sử dụng để nâng cao độ pH của đất, nâng cao hàm lượng canxi và magiê, đẩy mạnh hoạt động vi sinh, tăng tỷ lệ phát hành từ đất của vật chất hữu cơ và các yếu tố dinh dưỡng. Trong nhôm công nghiệp, vôi giúp loại bỏ silica từ quặng bauxite trong khi sản xuất alumina. Đơi với ngành công nghiệp xây dựng: Vôi được sử dụng trong sản xuất gạch vôi silic, cách điện và vật liệu xây dựng. Vôi cũng được sử dụng trong vữa đặt gạch và làm cho các bức tường. Ngoài ra, vôi cũng được thêm vào bê tông và vữa để cải thiện hiệu suất của ccông trình xây dựng.

Ngoài ra, vôi phản ứng với nước đường thô cho sản xuất của cả hai và củ cải đường mía. Vôi là một thành phần trong baking soda và giúp giữ trái cây và rau tươi; Vôi trung hòa acid tạo ra chất thải trong ngành công nghiệp do đó cản trở sự ăn mòn và bảo vệ môi trường tự nhiên.. Vôi cũng loại bỏ silic, mangan, florua, sắt và các tạp chất khác trong nước.

Tại các nhà sản xuất giấy, bột giấy và giấy người ta sử dụng vôi để phục hồi soda ăn da trong quá trình chuyển đổi của các mẩu gỗ để bột giấy. Tẩy vôi bột giấy và cũng tan thành phần không cellulose từ rơm rạ và phân hủy nó xơ trong khi sản xuất strawboard và bàn nhồi bột.

Đặc biệt vôi có vai trò quan trọng trong kiểm soát ô nhiễm, xử lý nước. Vôi và đá vôi được sử dụng để hấp thụ lưu huỳnh dioxide từ khí thải trong smelters và các nhà máy phát điện. Vôi làm giảm ô nhiễm bằng cách loại bỏ các chất hữu cơ, phốt phát và nitơ từ nước thải. Nó ngăn ngừa trên thảm thực vật trong suối, hồ, kiểm soát mùi hôi từ các ao thải và kết tủa kim loại nặng. Vôi xử lý nước công nghiệp vật tư, sạch, bao gồm cả nước uống cho các thành phố và nước xử lý được sử dụng trong công nghiệp.. Nó làm mềm nước bằng cách loại bỏ độ cứng bicarbonate và tẩy uế chống lại vi khuẩn.

Vôi cũng là vật liệu không thể thiếu trong ngành công nghiệp sản xuất thép. Vôi được sử dụng như là một thông lượng cho thép thanh lọc và loại bỏ, lưu huỳnh và silic tạp chất phốt pho. Vôi bôi trơn thanh thép khi chúng được rút ra thông qua khuôn để tạo thành dây. Tạo một một lớp phủ, vôi ngăn cản phôi bám vào các khuôn trong quá trình đúc gang. Vôi trung hòa axit tẩy vết cho những sản phẩm thép.

Sản xuất vôi công nghiệp còn yếu

Theo khảo sát, Việt Nam đá vôi có trữ lượng lớn, có khả năng sử dụng sản xuất xi măng và vôi với quy mô công nghiệp. Tổng tài nguyên đá vôi đã được khảo sát 633 mỏ, bao gồm đá vôi cho sản xuất xi măng có 351 mỏ, khoảng 44,74 tỷ tấn; đá vôi làm cốt liệu xây dựng (cho bê tông, đường giao thông, cầu, cống…) có 227 mỏ, khoảng 7,69 tỷ m3; đá đôlômit có 55 mỏ, khoảng 2,67 tỷ tấn.

Tuy nhiên hiện Việt Nam mới chỉ có khoảng 7 dây chuyền sản xuất vôi với công nghệ và mức cơ giới hóa còn rất khiêm tốn. Đó là cơ sở Vôi nhà máy Giấy An Hòa 200.000  tấn/năm, công nghệ lò quay         ; Công ty CP Đức Thái    150.000 tấn/năm, công nghệ lò đứng; Công ty CP Thép Hòa Phát 150.000 tấn/năm, công nghệ lò đứng; Công ty CP Savina      60.000 tấn/năm, công nghệ lò đứng; Công ty TNHH MTV Vôi Việt Nam  150.000 tấn/năm, công nghệ lò đứng; Công ty CP SX sô đa Chu Lai   350.000 tấn/năm, công nghệ lò quay; công ty CP Tân Thành Mỹ 40.000tấn/năm, công nghệ  lò đứng. Với công nghệ như hiện tại, sản phẩm vôi của Việt Nam thường có chất lượng không ổn định và sản phẩm sản xuất ra chỉ có thể được sử dụng vào các ngành có yêu cầu chất lượng thấp và không đặc biệt, do đó giá bán các sản phẩm vôi của Việt Nam sẽ không cao.

Để phát triển ngành sản xuất vôi công nghiệp, Bộ Xây dựng đã phê duyệt Quy hoạch phát triển công nghiệp vôi đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Quy hoạch này sẽ được triển khai trong phạm vi cả nước và được chia theo 6 vùng kinh tế, trong đó sẽ tập trung vào một số tỉnh có nhiều thế mạnh để sản xuất vôi, như Thái Nguyên, Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nam, Ninh Bình, Thanh Hóa, Quảng Bình, Tây Ninh, Kiên Giang...

Theo đó sẽ sản xuất các sản phẩm vôi có giá trị cao, ổn định, bền vững, trên cơ sở sử dụng tài nguyên tiết kiệm, hiệu qủa, sử dụng nguyên liệu thay thế theo hướng công nghệ xanh, bảo vệ môi trường. Các cơ sở sản xuất vôi sẽ được đầu tư theo công nghệ hiện đại, mức độ cơ giới hóa và tự động hóa cao để nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa về chủng loại, đáp ứng nhu cầu các ngành, lĩnh vực sản xuất công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng và xuất khẩu… Về quy mô công suất, chỉ xem xét đầu tư các dây chuyền mới có công suất lò lớn hơn hoặc bằng 200 tấn/ngày; công nghệ, thiết bị tiêu hao nhiệt năng nhỏ hơn 900kal/kg, tiêu hao điện năng nhỏ hơn 30kWh/tấn,  phát thải bụi nhỏ hơn 30mg/Nm3.

Quy hoạch này đề ra lộ trình thực hiện giai đoạn 2016 – 2020 là duy trì, phát huy công suất các cơ sở sản xuất vôi bằng lò cơ giới hóa đã đầu tư, đạt sản lượng khoảng 4.300.000 tấn/năm; đầu tư nâng công suất 17 dự án đã có chủ đầu tư với tổng công suất thiết kế 3.460.000 tấn/năm và 17 dự án chưa xác định chủ đầu tư với tổng công suất thiết kế 1.200.000 tấn/năm; Tổng công suất thiết kế năm 2020 đạt khoảng 8.960.000 tấn/năm… Tiến tới Việt nam sẽ đầu tư phát triển sản xuất các sản phẩm vôi để đáp ứng nhu cầu dự báo cho năm 2030 khoảng 10 triệu tấn.

Tuy nhiên, theo một số doanh nghiệp đầu tư sản xuất vôi công nghiệp là mục tiêu khó khăn, nếu các địa phương, các ngành chức năng không quyết liệt thực hiện đúng lộ trình của quy hoạch dễ dấn đến nguy cơ “vỡ trận”.