Quy hoạch sử dụng đất giai đoạn 2021-2030 có ý nghĩa quan trọng, tạo cơ sở để thành phố Cần Thơ chủ động khai thác tối đa, có hiệu quả tài nguyên đất đai. Trong những năm qua, việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất (KHSDĐ) của thành phố Cần Thơ chỉ đạt 10-15% so với kế hoạch đề ra (Sở Tài nguyên Môi trường thành phố Cần Thơ, 2015), có thể do tác động  của  các  điều  kiện  kinh  tế,  các  chế  độ  chính sách, sự biến đổi khí hậu dẫn đến các công trình, dự án trên địa bàn không được triển khai thực hiện, điều này  gây  tình  trạng  lãng  phí  đất  đai,  lãng  phí  tài nguyên làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Ngoài ra, yếu tố xã hội cũng ảnh hưởng quan trọng đến việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất. Cụ thể, như chất lượng quy hoạch, KHSDĐ của thành phố chưa cao, chưa theo kịp với thực tế phát triển kinh tế - xã hội, đôi khi còn bị động trong quá trình lập KHSDĐ hàng năm. Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá các yếu tố tác động đến việc thực hiện KHSDĐ giai  đoạn  2006-2014,  xác  định  sự  quan  trọng  của những yếu tố khác nhau và chọn ra đối tượng ưu tiên giải quyết trong quá trình lập và thực hiện KHSDĐ của thành phố Cần Thơ, làm tiền đề cho nhu cầu điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, định hướng 2030 của thành phố Cần Thơ đạt hiệu quả tối ưu và khắc phục các vấn đề còn tồn tại. 

Nghiên cứu phân tích việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất từ năm 2006 đến năm 2014 trên địa bàn thành phố Cần Thơ. Đối tượng nghiên cứu gồm: các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện KHSDĐ, đánh giá mức độ tác động giữa các yếu tố thông qua điều tra, khảo sát thực tế.

Dựa  trên  kết  quả  đánh  giá  việc  thực  hiện KHSDĐ  giai  đoạn  2006-2014  của  thành  phố  Cần Thơ, có thể thấy việc thực hiện kế hoạch chưa sát với kế hoạch đề ra dẫn đến việc thực hiện kém hiệu quả. Nghiên cứu đã tìm ra được các yếu tố tác động đến kết quả việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2006-2014 của thành phố Cần Thơ là kinh tế - xã hộị, chính sách đất đai và quy trình kỹ thuật. Các yếu tố có mức độ quan trọng giảm dần là yếu tố kinh tế - xã hội (0,5) - chính sách đất đai (0,4) - quy trình kỹ thuật (0,1). Trong các yếu tố thuộc nhóm kinh tế - xã hội, các yếu tố về mặt kinh tế như giá thị trường, khả năng nguồn vốn là yếu tố quyết định. Đối với yếu tố chính sách đất đai, chiếm vai trò quan trọng nhất là vấn đề bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong thu  hồi  đất.  Về  quy  trình  kỹ  thuật,  trình  độ,  kinh nghiệm người làm công tác quy hoạch được đánh giá là yếu tố tác động mạnh nhất. Yếu tố kinh tế được xem là yếu tố quan trọng nhất,  ảnh  hưởng  về  nhiều  mặt  đến  quá  trình  thực hiện và kết quả của KHSDĐ, khi tiến hành cần chú trọng và dự báo xu hướng biến đổi của tình hình kinh tế - xã hội một cách khách quan. Thực hiện tốt cơ chế, chính sách về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án, đặc biệt là  công  tác  tuyên  truyền,  vận  động,  thuyết  phục người dân cam kết giải phóng mặt bằng, bàn giao đất cho chủ đầu tư thực hiện các công trình, dự án đảm bảo theo đúng tiến độ; Tạo điều kiện thuận lợi để thu hút các nguồn vốn đầu tư trong mọi lĩnh vực, lựa chọn các nhà đầu tư chiến lược, có đầy đủ năng lực tài chính để thực hiệntốt các công trình dự án được giao, đem lại hiệu quả và phát huy được tiềm năng của đất.

Bài viết do nhóm tác giả Huỳnh Phú Hiệp - Uỷ Ban Nhân Dân Thành phố Cần Thơ; Lê Nguyễn Thị Bích Thu-Sở tài nguyên và môi trường tỉnh Đồng Tháp; Lê Văn Khoa- Phòng quản lý khoa học trường Đại Học Cần Thơ; Nguyễn Thị Ngọc Lan- Khoa môi trường và Tài nguyên thiên nhiên trường Đại học Cần Thơ thực hiện.