Sinh viên báo cáo đề tài nghiên cứu tại hội nghị khoa học

Mang khoa học đến với người khuyết tật

* Trần Bảo Nhân, Dương Thúy Vy, sinh viên năm 3, khoa công nghệ thông tin cho biết: “Người khiếm thị gặp rất nhiều khó khăn trong việc đi lại do đa số còn sử dụng gậy dò đường thủ công, vốn còn nhiều trở ngại trong việc cảm nhận các vật cản như: không thể nhận biết các vật thể ở chiều cao tương đối mà gậy không chạm tới được, người sử dụng dễ mất phương hướng khi đi vào ngõ cụt hoặc khi liên tục phải thay đổi hướng đi do không biết phương án tối ưu để né tránh chướng ngại vật... Mặc dù hiện nay đã có những thiết bị tiên tiến hỗ trợ cho người khiếm thị trong việc đi lại, nhưng chi phí cao, đây chính là rào cản giữa thiết bị và người dùng. Vì vậy, phát triển ứng dụng hỗ trợ người khiếm thị với chi phí thấp, tiện dụng chính là vấn đề cấp thiết của xã hội, cần được ưu tiên phát triển nhằm giúp đỡ những người kém may mắn di chuyển thuận lợi và chính xác hơn”. Đề tài của nhóm là nghiên cứu chế tạo thiết bị hỗ trợ người khiếm thính. Theo các bạn, đề tài này mang tính cấp thiết về khoa học công nghệ, ứng dụng và có tính nhân văn.

Mục tiêu của các bạn là phát triển ứng dụng hỗ trợ gậy tự hành cho người khiếm thị, phát hiện được vật cản trên đường, thông báo khoảng cách từ người đến vật cản thông qua âm báo để thay đổi hướng di chuyển. Với sự hướng dẫn của TS. Ngô Quốc Việt, các bạn đã chế tạo được thiết bị như mong muốn, giá khoảng 350.000 đồng (thời gian tới sẽ giảm hơn sau khi cải tiến), qua thử nghiệm, sử dụng trong việc di chuyển trên đoạn đường thẳng, thiết bị hoạt động chính xác với mọi trường hợp vật cản. Khi hoạt động ở những điều kiện thời tiết khác nhau, thiết bị vẫn hoạt động tốt ở khá nhiều môi trường.

* Màu sắc giúp cho đời sống tinh thần của con người trở nên đa dạng, phong phú, tri giác sự vật một cách dễ dàng và chính xác. Nhưng đối với trẻ nhìn kém, do thị lực bị hạn chế, các em ít có cơ hội nhìn màu sắc giống như trẻ bình thường. Hai sinh viên Trương Thị Hoài Hạnh, Diệp Mỹ Quyên, khoa giáo dục đặc biệt đã thực hiện đề tài “Thiết kế bài tập phát triển tri giác màu cho trẻ nhìn kém trên phần mềm Unity 5” nhằm giúp cho các em có thêm nhiều cơ hội phát triển khả năng tri giác màu của mình. Các bạn cho biết, cùng với âm thanh và giọng nói quen thuộc, màu sắc nổi bật của trang phục hay sự tương phản của đồ vật với hình nền là một trong những yếu tố quan trọng giúp cho trẻ nhìn kém dễ dàng hơn trong việc nhận biết đối tượng. Nội dung và hình thức của bài tập phát triển tri giác màu cho trẻ nhìn kém trên phần mềm Unity 5 được xây dựng một cách dễ hiểu, phong phú, có hệ thống, phù hợp với đặc điểm nhận thức của trẻ nhìn kém từ 3 - 6 tuổi, góp phần rất lớn trong việc giúp trẻ nhìn kém phát triển tri giác màu sắc.

Với sự hướng dẫn của ThS. Hoàng Thị Nga, nhóm đã nghiên cứu tạo ra phần mềm bài tập phát triển tri giác màu cho trẻ nhìn kém sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt. Phần mềm được thiết kế theo mức độ kỹ năng từ thấp lên cao: từ nhận biết màu sắc tới ghép tương ứng, phân loại và hiểu ý nghĩa của màu sắc qua các câu chuyện của cuộc sống. Giáo viên có thể dựa trên khả năng của từng trẻ để sử dụng phần mềm như một phương tiện giúp phát triển tri giác màu và cũng có thể sử dụng như một trò chơi giúp trẻ thư giãn, giải trí.

* Để giúp người khuyết tật, hai bạn sinh viên Nguyễn Thị Hồng Thanh, Trần Thị Mông Cơ, khoa tâm lý học, lại nghĩ đến một hướng khác, đó là thiết kế CD hướng nghiệp cho học sinh khiếm thị. Theo các bạn, tìm được một nghề phù hợp đối với học sinh khiếm thị rất khó khăn, hiện có rất nhiều người không có việc làm, nếu có thì chủ yếu cũng là lao động phổ thông, thu nhập thấp. Nguyễn Thị Hồng Thanh cho rằng: “Có rất nhiều học sinh khiếm thị có thể đi học, nhưng với các em, việc chọn nghề không đơn giản. Khả năng tiếp cận tài liệu của các em còn rất hạn chế, vì các tài liệu hay thông tin hướng nghiệp đều ở dạng viết, và so với các dạng tật khác, các ngành nghề cho người khiếm thị không đa dạng, vì vậy học sinh khiếm thị định hướng lựa chọn cho mình một ngành nghề phù hợp tương đối khó khăn. Bên cạnh đó, để hướng nghiệp hiệu quả cho các em, cần tuân theo một quy trình với những bước cụ thể, đòi hỏi tính khoa học, tính thực tiễn với cơ sở tâm lý học”.

Hai sinh viên đã nhờ ThS. Nguyễn Thị Diễm My hướng dẫn cho mình thực hiện thành công CD hướng nghiệp cho học sinh khiếm thị, dựa trên 3 bước trong quy trình: nhận thức bản thân, nhận thức nghề nghiệp, lập kế hoạch nghề nghiệp.

Dạy học sinh yếu, kém bằng sỏi và hạt đậu

Các sinh viên Bùi Nguyễn Bích Thy, Lê Thị Nguyệt, Kiều Anh, Lê Hoàng Phương Quỳnh, khoa giáo dục tiểu học, vui vẻ cho biết: “Học sinh tiểu học hứng thú khi học toán với sỏi, hạt đậu hơn so với cách dạy truyền thống. Ban đầu còn lạ lẫm về cách thức tổ chức học mới, nhưng càng ngày các em càng quen dần và thích thú, thậm chí nhiều em tự đưa ra dự đoán, khám phá ra cách thức thao tác với sỏi, hạt đậu khi học một nội dung mới”. Khi học toán với sỏi, hạt đậu, học sinh thao tác để tự tìm ra quy tắc, khái niệm, kiến thức mới, từ đó tăng khả năng tư duy, chủ động khám phá. Cũng chính nhờ vậy mà học sinh trung bình, yếu môn toán đã có sự tiến bộ: tăng số lượng câu đúng, thời gian làm bài nhanh hơn trước. Điều này cho thấy dạy học toán bằng sỏi và hạt đậu đạt hiệu quả cao. Bên cạnh đó, trò chơi học tập bằng sỏi, hạt đậu thu hút học sinh, giúp các em ôn lại kiến thức, rèn kỹ năng tính toán trong không khí thư giãn, vui chơi.

“Không chỉ dừng lại việc sử dụng sỏi, hạt đậu trong dạy học mà chúng tôi còn tạo ra nhiều trò chơi hơn để sỏi và hạt đậu trở thành bộ đồ dùng để các em có thể vừa học, vừa chơi mỗi ngày. Hơn nữa, chúng tôi mong muốn sỏi và hạt đậu trở thành đồ dùng dạy học hữu ích cho những nơi thiếu thốn cơ sở vật chất như vùng sâu, vùng xa. Ngoài ra, trong thời gian tới, nếu có cơ hội, chúng tôi sẽ suy nghĩ về việc sử dụng các đồ dùng khác cũng xuất phát từ tự nhiên, gần gũi với học sinh trong cuộc sống thường ngày để đưa vào dạy học toán cho học sinh tiểu học như cúc áo (hạt nút), nắp chai...”, Bùi Nguyễn Bích Thy cho biết.