Các chuyên gia về kinh tế, pháp lý đã chia sẻ những vấn đề nóng hổi về “Tranh cơ, tránh nguy của DN Việt Nam” tại buổi hội thảo do Group Quản trị và khởi nghiệp tổ chức tại TP.HCM sáng 03/07.

Phát triển bền vững từ KH&CN và con người

Chuyên gia kinh tế TS Lê Đăng Doanh mở đầu hội thảo bằng một câu chuyện riêng, được nhiều người quan tâm. Đó là chuyện ông chứng kiến câu chuyện một chủ DN tại địa phương (xin giấu tên) trong buổi cơm tối với ông Phó chủ tịch UBND tỉnh. Trong buổi tối đó, chủ DN nhận được thông tin mẹ của vị Phó chủ tịch tỉnh bị ốm phải nằm bệnh viện.

Người chủ DN cho đây là một “cơ hội ngàn vàng” để tạo thiện cảm. Sau đó, ông bắt đầu lên kế hoạch thăm hỏi, quà cáp cho người thân của ông Phó chủ tịch. Chủ DN cho rằng, làm cách đó sẽ gia tăng mối quan hệ và được trao các đặc lợi trong việc kinh doanh của mình.

“Có thể ông chủ DN sẽ có được những thành công nhất định từ việc đó. Song, việc đi theo con đường đó chỉ mang lại những lợi ích ngắn hạn trước mắt. DN chỉ có thể phát triển bền vững khi đầu tư vào KH&CN, đào tạo con người chứ không phải chăm chăm vào các mối quan hệ”- TS Doanh thẳng thắn.

Cũng theo TS Doanh, trong môi trường cạnh tranh gay gắt hiện nay, yếu tố thành công ở mỗi DN chính là sự khác biệt. Vì đi theo sự khác biệt bằng những ý tưởng sáng tạo mà Elon Musk đã trở thành một tỉ phú tại Mỹ khi tuổi đời chỉ ngoài 40.

“Các DN ở Việt Nam cũng cần nghĩ tới vấn đề liên kết và hợp tác phát triển công nghệ cùng nhau để tiếp cận thị trường được tốt hơn”- TS Doanh khuyến nghị.

Đồng quan điểm với TS Doanh, chuyên gia thương hiệu Lý Trường Chiến nhìn nhận, DN Việt khi chú trọng vào đổi mới sáng tạo để gia tăng năng suất chất lượng cần phải có đủ năng lượng, điều đó giúp xác định con đường mình đi là đúng đắn. DN cần phải luôn luôn thay đổi, luôn luôn đổi mới để giữ vững phong độ trên thương trường.

Cần hoàn thiện các quy định pháp lý

Theo luật sư Trương Văn Lý, DN Việt Nam ngày càng tham gia sâu vào hoạt động cạnh tranh toàn cầu bằng việc ký kết các hiệp định thương mại dự do (FTA). Song, hàng rào pháp lý vẫn đang là nỗi “đau đầu” của các DN Việt.

Luật DN và đầu tư năm 2014 tại Việt Nam chính thức có hiệu lực từ ngày 01/07/2015. Trong đó, bộ luật này chỉ ra đến hơn 3000 điều kiện kinh doanh của DN. Điều này vô tình “bóp chết” sức sáng tạo của từng cá nhân, DN trong kinh doanh. “Với những vấn đề quá phức tạp trong việc kinh doanh của DN, khiến các cơ quan nhà nước rất khó quản lý. Từ đó, mới nảy sinh hàng ngàn điều kiện kinh doanh được đưa vào luật”- ông Lý nói.

Vị luật sư này cho rằng, với 49 nghị định dẹp bỏ các điều kiện kinh doanh được xem là động thái tích cực của các cơ quan quản lý nhà nước nhằm tạo môi trường thuận lợi hơn cho DN Việt. Cũng như ông rất đồng tình với chủ trương không hình sự hóa các hoạt động của DN và quan hệ dân sự trong kinh doanh của các cơ quan quản lý.

Một rào cản khác trong vấn đề pháp lý mà luật sư Lý nói đến trong hội thảo là quyền Sở hữu trí tuệ (SHTT). Vấn đề thực thi quyền SHTT tại Việt Nam hiện nay còn nhiều hạn chế, nhất là khâu xử lý vi phạm. Các cơ quan quản lý nhà nước cần thời gian cũng như lộ trình để thực hiện tốt hơn.

Song, luật sư Lý cũng khuyến nghị, các DN khi đã tạo dựng được thương hiệu cần đăng ký quyền SHTT ngay để được bảo vệ.

“Nếu chúng ta không đăng ký SHTT, một đơn vị khác sao chép thì coi như mất thương hiệu. Việc xảy ra các tranh chấp khi đã đăng ký SHTT, DN phải bình tĩnh tìm cách thương lượng, hòa giải và cân nhắc kỹ trước khi đưa nhau ra tòa”- luật sư Lý chỉ rõ.

Chuyên gia thương hiệu Lý Trường Chiến chia sẻ, khi đăng ký quyền SHTT, DN nên tìm đến đúng địa chỉ của cơ quan chuyên môn phụ trách. Ví dụ: Đăng ký quyền tác giả, đến Cục bản quyền tác giả của Bộ Văn hóa thể thao du lịch; đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích đến Cục SHTT của Bộ KH&CN.

“Cá nhân, DN cần xác định lĩnh vực mình đăng ký SHTT là gì để tìm đến đúng cơ quan chuyên môn phụ trách”- chuyên gia Lý Trường Chiến nói.

Ông cũng khuyến nghị, các DN cần phải cân nhắc sản phẩm, ý tưởng của mình nằm ở thị trường nào để đăng ký SHTT phù hợp. Bởi lẽ, đăng ký quyền SHTT chỉ có giá trị trong phạm vi quốc gia.