Ảnh: Internet

Salmonella là một trong những tác nhân chính gây ngộ độc thực phẩm ở người và các bệnh đường tiêu hóa ở động vật (Boyen et al., 2008). Trong số các chủng gây bệnh, Salmonella enterica serovar Weltevreden và Salmonella enterica serovar Typhimurium là các chủng thường xuất hiện ở khu vực Đông Nam Á và gây bệnh trên người (Antony et al., 2009; Neto et al., 2010). Đây là những mầm bệnh nguy hiểm có thể lây nhiễm vào vật nuôi và con người thông qua các loài vật trung gian như: chim hoang dã, động vật gặm nhấm, côn trùng (Rubini et al., 2016). Ngoài ra, loài vi khuẩn này có thể hiện diện ở nhiều nơi như thức ăn, nước uống, môi trường chăn nuôi do vấy nhiễm từ con vật bệnh hoặc con vật mang trùng (Abulreesh, 2012). Nghiên cứu của Lý Thị Liên Khai và ctv. (2010) đã phân lập được S. Typhimurium, S. Weltevreden trên phân heo và thịt tại một số lò mổ, chợ bán lẻ, và trên cả phân người bệnh tiêu chảy tại Đồng bằng sông Cửu Long. Ma et al. (2017) cũng đã nghiên cứu về tỷ lệ hiện diện của Salmonella trên heo tại tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc; trong đó, có 105/358 mẫu (29,33%) có sự hiện diện của Salmonella. Ngoài ra, việc xuất hiện và lan truyền sự đề kháng với kháng sinh ở các chủng Salmonella truyền từ động vật sang người trở thành một mối đe dọa cho sức khỏe cộng đồng hiện nay (Sallam et al., 2014). Ở hầu hết các nước đang phát triển, việc lạm dụng và dùng quá liều kháng sinh đã làm tăng xu hướng đa kháng thuốc ở Salmonella (Ed-dra et al., 2017).

Tỉnh Vĩnh Long là nơi có quy mô đàn heo lớn ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nhưng số lượng nghiên cứu công bố về sự lưu hành của vi khuẩn Salmonella, đặc biệt là S. Weltevreden và S. Typhimurium còn hạn chế. Do đó, nghiên cứu này được thực hiện nhằm xác định sự lưu hành và sự đề kháng với kháng sinh của các chủng S. Weltevreden và S. Typhimurium phân lập trên heo, môi trường và động vật hoang dã với mục đích cung cấp thông tin hữu ích trong phòng trị bệnh cho vật nuôi và bảo vệ sức khỏe cộng đồng tại khu vực nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 12/2018 đến tháng 10/2019. Phương pháp phân lập Salmonella được thực hiện theo TCVN 10780-1:2017 (ISO 6579-1:2017). Trong tổng số 1.394 mẫu (288 mẫu phân heo, 369 mẫu môi trương và 737 mẫu động vật hoang dã) thì có 146 mẫu dương tinh với Salmonella. Sự hiện diện của Salmonella phân lập được trên heo, môi trương và động vật hoang dã là không có sự khác biệt. Trong các chủng Salmonella phân lập được, S. Weltevreden và S. Typhimurium chiếm tỷ lệ lân lượt là 15,07% và 13,01%. S. Weltevreden không được tìm thấy trên các mẫu rắn mối; S. Typhimurium không được tìm thấy trên các mẫu nước thải và thức ăn trong nghiên cứu này. Các chủng S. Weltevreden và S. Typhimurium nhay cảm cao với 14/14 kháng sinh kiểm tra (78,95%- 100%). S. Weltevreden đề kháng thấp với 9/14 và S. Typhimurium 6/14 kháng sinh khảo sát. Ngoài ra, Salmonella đa kháng từ 2-6 kháng sinh với 8 kiểu hình, trong đó có 3 kiểu hình đa kháng (Cu+Of, Cl+Bt, Sm+Te) phổ biến nhất (9,76%).