Ảnh minh họa

Đậu đỗ đóng vai trò rất quan trọng trong nhiều chế độ ăn khác nhau trên thế giới, đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển tại châu Phi, Mỹ Latinh và châu Á. Do vậy, việc nghiên cứu tác dụng của từng loại đậu đối với từng tình trạng sức khoẻ cụ thể cần được quan tâm. Từ xa xưa, quy luật ngũ hành đã được sử dụng để lý giải nhiều hiện tượng tự nhiên cũng như trong cơ thể con người. Đậu đỗ cũng không nằm ngoài quy luật này. Theo quan điểm y học cổ truyền, năm loại đậu tượng trưng cho ngũ hành, bồi bổ cho ngũ tạng bao gồm: đậu trắng hành kim tốt cho phổi (phế), đậu đỏ hành hỏa tốt cho tim (tâm), đậu xanh hành mộc tốt cho gan (can), đậu đen hành thủy tốt cho thận, đậu ván hành thổ tốt cho hệ tiêu hóa (tỳ). Theo y học hiện đại, đậu trắng, đậu đỏ, đậu xanh, đậu ván, đậu đen vừa có giá trị dinh dưỡng cao vừa có hiệu quả điều trị và dự phòng một số bệnh.

Đậu đỗ từ xa xưa đã là một món ăn truyền thống  phổ  biến,  giàu  dinh  dưỡng.  Ngày  nay, bằng các tiến bộ khoa học, các nghiên cứu đã chứng minh được giá trị dinh dưỡng của đậu đỗ như: giàu chất xơ, giàu protein và có chứa các acid  amin  thiết  yếu  cho  cơ  thể.  Trong  ngành công nghiệp thực phẩm, ngày càng có nhiều sản phẩm  thực  phẩm,  đồ  uống  ứng  dụng  đậu  đỗ trong thành phần, ví dụ như sữa đậu nành, sữa đậu đỏ, mì ăn liền có chứa đậu xanh, miến đậu xanh... Việc nghiên cứu tác dụng của từng loại đậu đối với từng tình trạng sức khoẻ cụ thể cũng chưa được quan tâm. Các loại đậu, như đậu đen, đậu đỏ, đậu xanh, đậu trắng, đậu ván, với 5 màu sắc khác nhau theo quan điểm y học cổ truyền sẽ tương ứng với ngũ hành và đem lại lợi ích cho ngũ tạng.

Tất cả các nghiên cứu tìm được dựa vào sự kết hợp các cụm từ khóa, từ các website, tài liệu về y học chínhthống, các tạp chí y học trong và ngoài nước. Tổng hợp có 94 tài liệu tham khảo, trong đó có 14 tài liệu về y học cổ truyền và 89 tài liệu về y học hiện đại.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, đậu trắng, đậu đỏ, đậu xanh, đậu ván, đậu đen là 5 loại đậu tương ứng với ngũ hành trong y học cổ truyền và tốt cho ngũ tạng, cụ thể là: Đậu trắng thuộc hành kim, tốt cho phổi và hệ hô hấp. Các chất chống oxy hoá có trong đậu trắng có tiềm năng trong việc dự phòng ung thư phổi hoặc các bệnh về hô hấp mạn tính. Ngoài ra, sử dụng chiết xuất đậu trắng giúp giảm cân và giảm một số chỉ số sinh hoá máu. Đậu đỏ thuộc hành hoả, tốt cho tim và hệ tim mạch. Tiêu thụ đậu đỏ giúp cải thiện chức năng các mạch máu, kiểm soát huyết áp, giúp dự phòng bệnh xơ vữa động mạch. Đậu xanh thuộc hành mộc, tốt cho gan, mật và hệ bài tiết. Chế độ ăn có chứa đậu xanh có tác dụng bảo vệ gan, dự phòng các bệnh về gan không do rượu.-Đậu ván thuộc hành thổ, tốt cho dạ dày và hệ tiêu hoá, có thể dùng để chữa tả, tiêu chảy, kích thích dạ dày. Sử dụng chiết xuất đậu ván có lợi cho người mắc hội chứng ruột kích thích. Đậu đen thuộc hành thủy, tốt cho thận và hệ tiết niệu. Sử dụng đậu đen có tác dụng lợi tiểu, giảm hình thành sỏi thận ở những người có sỏi thận nhỏ.

ctngoc