SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Tổng quan về đặc điểm sinh học sinh sản của họ ốc bươu ampullariidae

[06/12/2022 14:49]

Nghiên cứu do các tác giả Lê Văn Bình - Nghiên cứu sinh khóa 2015, Khoa Thủy sản, Trường Đại học Cần Thơ và Ngô Thị Thu Thảo - Khoa Thủy sản, Trường Đại học Cần Thơ thực hiện.

Họ ốc Ampullariidae thuộc lớp chân bụng gồm những loài có kích thước, số lượng lớn nhất trong các loài ốc nước ngọt với hơn 150 loài và chúng phân bố rộng rãi theo các vĩ độ nhiệt đới, cận nhiệt đới. Ở Việt Nam, họ ốc Ampullariidae có 5 loài thường sống ở ao, hồ và đồng ruộng vùng đồng bằng, trung du, miền núi. Hầu hết các loài ốc trong họ Ampullariidae đẻ trứng trên nền đất, thích nơi có độ ẩm cao, sống hoạt động về đêm, vào mùa khô thì chúng ngủ hè trong đất và quay lại hoạt động vào mùa. Thời gian thành thục và sinh sản là hai yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến chất lượng sinh sản của động vật thủy sản. Thời gian thành thục sinh dục của lớp chân bụng, trong đó họ Ampullariidae bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố môi trường (nhiệt độ, ánh sáng, hàm lượng oxy hòa tan, thức ăn, dòng chảy và mùa vụ) kết hợp với yếu tố bên trong như di truyền, tuổi và kích thước; kích thước và tuổi của con đực và con cái ngay cả trong cùng một loài là chủ yếu. Bên cạnh đó, các yếu tố về môi trường, thức ăn và di truyền đều ảnh hưởng đến sự thay đổi tỷ lệ giới tính.

Phân biệt ốc qua lớp vỏ. Ảnh Internet

Giai đoạn trưởng thành có thể phân biệt được các loài ốc thuộc họ Ampullariidae qua hình dạng bên ngoài và qua giải phẫu. Họ Ampullariidae có tỷ lệ giới tính không đều và ốc cái chiếm tỷ lệ cao hơn ốc đực trong quần đàn. Ốc đực và ốc cái phát triển giới tính riêng biệt, sau khi bắt cặp giao phối thì quá trình thụ tinh diễn ra trong buồng chứa tinh của con cái. Tập tính sinh sản chung là ốc cái đẻ trứng thành từng đám bám vào hốc đất, bùn hay trên thân cây thực vật thủy sinh. Ốc cái đẻ từng trứng hoặc từng đôi trứng, khi một cặp trứng đi ra khỏi đường sinh dục cái qua cơ quan đẻ trứng, sau đó được đẩy ra khỏi cơ thể và gắn vào cạnh dưới của tổ trứng, tổ trứng có nhiều tầng hay chỉ một tầng tùy thuộc vào nơi đẻ. Trứng ốc mới đẻ rất mềm, thường trong suốt và sau một thời gian được vôi hóa bởi một lớp canxi hạt trứng sẽ trở nên cứng chắc hơn. Màu sắc hạt trứng cũng khác nhau tùy theo loài ốc.

hmngoc

Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ (Tập 58, Số 5B (2022): 103-116)
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ