Ảnh minh họa.

Alzheimer là một trong những rối loạn thường gặp ở người già, đặc biệt là những người > 65 tuổi. Mặc dù còn nhiều vấn đề chưa rõ về cơ chế của bệnh, cũng như chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh nhân Alzheimer. Nhưng những hiểu biết hiện nay cho thấy có sự thoái hóa vỏ não và giãn rộng não thất trên bệnh nhân Alzheimer. Những tổn thương ở não bộ dẫn đến rối loạn hành vi của người bệnh. Bên cạnh suy giảm về trí nhớ và vận động, suy giảm khả năng khám phá và tăng lo âu là những rối loạn thường gặp trên BN Alzheimer. Tuy nhiên, việc nghiên cứu và điều trị các rối loạn này trên bệnh nhân Alzheimer chưa thực sự được quan tâm nghiên cứu. Do đó, đến nay chưa có phương pháp điều trị nào có hiệu quả đối với suy giảm khá năng khám phá trên bệnh nhân Alzheimer.

Nghiên cứu 50 chuột nhắt trắng chủng Swiss (cân nặng từ 150 - 250 g). Chuột được nuôi trong điều kiện thoáng mát, chu kỳ sáng tối 12 giờ, không hạn chế về thức ăn và nước uống. Mọi quy trình thí nghiệm tuân thủ chặt chẽ theo Hướng dẫn Chăm sóc và Sử dụng Động vật trong thí nghiệm của Học viện Quân y.

Nghiên cứu mô tả cắt ngang, thời gian từ tháng 12 - 2016 đến 1 - 2017 tại Bộ môn Sinh lý học, Học viện Quân y. Phân lô nghiên cứu chuột được chia ngẫu nhiên thành 5 nhóm: - Nhóm 1 (nhóm chứng): 10 chuột được tiêm phúc mạc và uống nước muối sinh lý. - Nhóm 2 (nhóm scopolamin): 10 chuột được tiêm phúc mạc scopolamin liều 1,5 mg/kg thể trọng và uống nước muối sinh lý. - Nhóm 3 (nhóm trị 1): 10 chuột được tiêm phúc mạc scopolamin liều 1,5 mg/kg thể trọng và uống Chiêu liêu cườm liều 50 mg/kg thể trọng. - Nhóm 4 (nhóm trị 2): 10 chuột được tiêm phúc mạc scopolamin liều 1,5 mg/kg thể trọng và uống Chiêu liêu cườm liều 150 mg/kg thể trọng. - Nhóm 5 (nhóm trị 3): 10 chuột được tiêm phúc mạc scopolamin liều 1,5 mg/kg thể trọng và uống Chiêu liêu cườm liều 200 mg/kg thể trọng. Cho chuột uống và tiêm phúc mạc thuốc và nước muối sinh lý với liều 0,1 ml/10 g thể trọng. Cho uống nước muối và Chiêu liêu cườm trước khi tiêm phúc mạc nước muối và scopolamin 30 phút.

Bài tập vận động trong môi trường mở: Thời gian khám phá ở vùng trung tâm trong môi trường mở được xem là một chỉ tiêu đánh giá rối loạn cảm xúc lo âu trên động vật thực nghiệm. Trong nghiên cứu này, bài tập vận động trong môi trường mở được đánh giá như sau: sau uống thuốc 60 phút, đặt chuột vào trung tâm của buồng ghi đánh giá vận động (gọi là môi trường mở hay open field). Buồng ghi có kích thước dài x rộng x cao 40 x 40 x 60 cm, làm bằng khung gỗ, sơn đen bên trong. Chuột được tự do vận động và khám phá môi trường mở trong 5 phút. Mọi hành vi của động vật được camera ghi và lưu lại dưới dạng file video, sau đó được phân tích offline bằng phần mềm AnyMaze (Mỹ).

Kết quả nghiênn cứu cho thấy, thời gian ở vùng trung tâm, số lần vào vùng trung tâm và khoảng cách vận động ở vùng trung tâm của chuột được điều trị bằng cao chiết Chiêu liêu cườm liều 75 mg/kg và 100 mg/kg đều tăng so với chuột được tiêm scopolamin. Kết luận: cao chiết Chiêu liêu cườm có tác dụng tăng khám phá, giảm lo âu trên động vật thực nghiệm được thực hiện bài tập môi trường mở.