SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Ứng dụng phân tích đa tiêu chí trong đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp ở các tỉnh ven biển đồng bằng sông Cửu Long, Việt Nam

[26/08/2018 23:26]

Nghiên cứu do nhóm tác giả Thái Minh Tín, Vũ Văn Long, Trần Hồng Điệp - Khoa Tài nguyên - Môi trường, Trường Đại học Kiên Giang; Võ Quang Minh - Khoa Môi trường và Tài nguyên Thiên nhiên, Trường Đại học Cần Thơ thực hiện nhằm ứng dụng phân tích đa tiêu chí trong đánh giá ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp ở các tỉnh ven biển đồng bằng sông cửu long.

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là vùng sản xuất nông nghiệp lớn nhất của Việt Nam, chiếm hơn 33% giá trị sản xuất nông nghiệp của cả nước. Sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thuỷ sản trong vùng phụ thuộc rất lớn vào điều kiện tự nhiên, khí hậu và tài nguyên đất đai. Do đặc thù địa lý, ĐBSCL có khả năng bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi các tác động bất lợi của biến đổi khí hậu (BĐKH) như lưu lượng nước lớn và lũ trên sông sẽ tăng lên vào mùa mưa và khô hạn vào mùa khô dẫn đến tình trạng thiếu nước ngọt nghiêm trọng. Mực nước biển dâng sẽ gây xâm nhập mặn vào sâu hơn vào trong đất liền, làm cho một diện tích lớn khu vực ven biển sẽ chuyển thành môi trường nước lợ.

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu (ảnh sưu tầm)

Những thay đổi bất thường của BĐKH sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hệ sinh thái tự nhiên và sinh kế của người dân trong vùng ĐBSCL đe doạ đến sự phát triển bền vững của vùng. Do đó, nghiên cứu được thực hiện nhằm mục tiêu xác định mức độ ảnh hưởng của sáu yếu tố tự nhiên gồm: độ mặn, thời gian mặn, độ sâu ngập, thời gian ngập, hạn và mưa đến sản xuất nông nghiệp đồng thời đánh giá, phân vùng nông nghiệp bị ảnh hưởng của BĐKH.

Nghiên cứu tiến hành phỏng vấn 34 chuyên gia và 210 nông hộ thuộc các tỉnh ven biển ở Đồng bằng sông Cửu Long. Số liệu được phân tích bằng phương pháp phân tích đa tiêu chí dựa vào chỉ số nhất quán. Sử dụng phần mềm Mapinfo để đánh giá và thành lập bản đồ phân vùng bị ảnh hưởng do biến đổi khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp. Kết quả nghiên cứu cho thấy phương pháp phân tích đa tiêu chí có khả năng đánh giá thứ bậc mức độ ảnh hưởng của các yếu tố tự nhiên. Trong đó, mô hình trồng lúa, cây màu và nuôi trồng thuỷ sản bị ảnh hưởng bởi độ mặn và độ sâu ngập. Mô hình trồng mía và cây ăn trái bị ảnh hưởng bởi độ sâu ngập. Vùng chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu ở mức độ ảnh hưởng thấp có diện tích lớn nhất (66%), vùng chịu ảnh hưởng ở mức độ ảnh hưởng trung bình chiếm 22% và vùng chịu ảnh hưởng mức độ ảnh hưởng cao có diện tích nhỏ nhất (12%). Có sự khác biệt mức độ ảnh hưởng của hai vùng ven biển Đông và Tây. Cụ thể, phần lớn diện tích ở vùng ven biển Tây bị ảnh hưởng mức độ cao. Trong khi đó, vùng ven biển phía Đông bị ảnh hưởng chủ yếu ở mức thấp.

Kết quả nghiên cứu là cơ sở nền cho các nghiên cứu tiếp theo, để có những định hướng cần thiết và hiệu quả nhằm ứng phó với BĐKH.

Tạp Chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ-Tập 54, Nông nghiệp(2018)
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ