Ba hợp chất được phân lập từ phân đoạn dichloromethan từ phần trên mặt đất loài ban lá dính (Hypericum sampsonii Hance)
Nghiên cứu do các tác giả Nguyễn Việt Dũng - Viện Y học cổ truyền Quân đội, Nguyễn Duy Thuần - Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam, Phạm Thị Vân Anh - Trường Đại học Y Hà Nội, Lê Cảnh Việt Cường, Lê Thị Liên, Hoàng Lê Tuấn Anh - Viện Nghiên cứu Khoa học miền Trung thực hiện.
Loài ban lá dính (hay còn gọi là lưu ký nô) có tên khoa học là Hypericum sampsonii Hance thuộc họ Ban (Hypericaceae). Theo y học cổ truyền Việt Nam, ban lá dính được sử dụng để chữa một số bệnh như kinh nguyệt không đều, tiêu chảy, rắn cắn, bỏng nước sôi, nhọt sung đinh độc, chảy máu cam, thổ huyết, tiểu ra máu, phong thấp đau nhức, lị, ho, ra mồ hôi trộm, trốc đầu... Bên cạnh đó, các nghiên cứu về hoạt tính sinh học của cao chiết phân đoạn và các chất sạch phân lập được từ loài này cho thấy có nhiều hoạt tính đáng quan tâm như kháng viêm, chống khối u và gây độc tế bào ung thư. Tuy nhiên, đến nay có rất ít tài liệu công bố về thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của loài này ở Việt Nam. Nghiên cứu này phân lập và xác định cấu trúc hóa học của 3 hợp chất từ dịch chiết dichloromethan của phần trên mặt đất loài ban lá dính ở Việt Nam.
Đối tượng dùng trong nghiên cứu là phần trên mặt đất loài ban lá dính được thu tại xã Vị Hà, huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn vào tháng 6 năm 2016.
Nghiên cứu áp dụng phương pháp: Chiết xuất và phân lập: Sử dụng phương pháp ngâm chiết trong methanol. Phân tách bằng sắc ký cột pha thường; Xác định cấu trúc các hợp chất: Bằng phổ 1H-NMR, 13C-NMR.
Qua thời gian thực hiện, kết quả nghiên cứu cho thây, từ phần trên mặt đất loài ban lá dính (Hypericum sampsonii Hance) thu hái ở huyện Bạch Thông, tỉnh Bắc Kạn, đã phân lập và xác định cấu trúc hóa học của 3 hợp chất bao gồm: acid betulinic (2), I3-II8-biapigenin (1) và daucosterol (3). Cấu trúc của các hợp chất này được xác định bằng phổ cộng hưởng từ hạt nhân 1 chiều, 2 chiều (1D-, 2D-NMR) kết hợp so sánh với thư viện phổ và các tài liệu tham khảo. Các hợp chất 1-3 được phân lập từ loài ban lá dính (Hypericum sampsonii Hance) đều có những hoạt tính sinh học quý.
Tạp chí Dược học -6/2018 (nthang)