Ảnh minh họa: Internet

Mãng cầu ta (Anona squamosal L.) là một loại cây quan trọng và phân bố rộng rãi ở châu Mỹ nhiệt đới và châu Á. Loại cây này từ lâu đã được sử dụng như một cây thuốc dân gian điều trị bệnh động kinh, rối loạn nhịp tim, vấn đề về tim, nhiễm giun, táo bón, xuất huyết, nhiễm khuẩn, khó tiểu và sốt. Quả mãng cầu ta có dạng hình cầu hoặc hình trái tim, đường kính 5-10 cm với nhiều vòng tròn ngoài vỏ. Thịt quả vị ngọt, mùi thơm giống như hương vị trứng sữa và được sử dụng rộng rãi để làm nước ép, thạch và sản xuất rượu vang. Việc chế biến các sản phẩm từ vỏ mãng cầu sẽ để lại một lượng đáng kể các bộ phận không ăn được, trong đó có vỏ mãng cầu ta. Trong các nghiên cứu trước đây, hàm lượng phenolic (37,9 mg/mL) và khả năng chống oxy hóa (IC50 = 104,712 μg/mL) cực cao đã được tìm thấy trong vỏ mãng cầu, cho thấy tiềm năng của nó được sử dụng như một nguồn chất chống oxy hóa tự nhiên. Tuy nhiên, nguồn phụ phẩm này chưa được tận dụng trong công nghiệp thực phẩm mà mới chỉ được xử lý làm phân bón, thức ăn gia súc hoặc thải ra ngoài môi trường.

Polyphenol là những hợp chất thơm chứa nhóm hydroxyl đính trực tiếp với nhân benzene, có nhiều trong thực vật như rau, quả, hoa và một số bộ phận của thực vật. Polyphenol đóng vai trò hết sức quan trọng đối với đời sống thực vật như tạo màu sắc đặc trưng, bảo vệ thực vật khỏi những tác nhân xâm hại của côn trùng, sự oxy hóa và tác dụng của tia cực tím. Về y học, polyphenol là một trong những hợp chất tự nhiên có nhiều tác dụng như chống oxy hóa mạnh, kháng viêm, kháng khuẩn, chống dị ứng, chống lão hóa và một số bệnh tật liên quan đến ung thư.

Quá trình trích ly các hợp chất từ thực vật bằng phương pháp truyền thống thường tốn nhiều thời gian nhưng hiệu suất thu hồi không cao. Thời gian gần đây, người ta thường sử dụng các loại enzyme để nâng cao hiệu suất trích ly vì phương pháp này có nhiều ưu điểm như thiết bị đơn giản, dễ thực hiện, điều kiện ôn hòa. Nghiên cứu này tiến hành khảo sát và đánh giá tác động của enzyme celluclast 1,5L đến khả năng trích ly các hợp chất polyphenol trong vỏ mãng cầu ta. Nghiên cứu tập trung khảo sát ảnh hưởng các yếu tố công nghệ là nhiệt độ, thời gian, tỷ lệ enzyme/nguyên liệu. Từ đó, tìm ra những thông số tối ưu cho quá trình trích ly polyphenol đạt hiệu quả cao nhất, góp phần nâng cao giá trị của quả mãng cầu ta và giảm ô nhiễm môi trường.

Nghiên cứu đã xác định được các yếu tố thời gian trích ly, nhiệt độ trích ly và tỷ lệ nguyên liệu/dung môi ảnh hưởng có ý nghĩa đến hàm lượng polyphenol tổng số. Ba yếu tố này được chọn để đưa vào mô hình mô tả quá trình trích ly polyphenol từ vỏ mãng cầu ta.