Ảnh minh họa: Internet

Ổi là trái cây có giá trị dinh dưỡng cao, chứa ít chất béo bão hòa, cholesterol và natri nhưng chứa nhiều chất xơ, vitamin C, A, kẽm, kali và mangan… Ăn ổi thường xuyên có tác dụng ngăn ngừa cao huyết áp, ung thư, phòng tránh các bệnh từ đường tiêu hóa, ngừa béo phì, giảm nguy cơ thiếu máu rất hiệu quả.

Hải Dương là vùng đất trù phú, đất đai màu mỡ, khí hậu nhiệt đới gió mùa, có mùa đông lạnh từ tháng 12 đến tháng 3 năm sau... thuận lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp, nhất là trồng các loại cây ăn quả, trong đó cây truyền thống: nhãn, vải thiều, ổi, na, chuối… Diện tích cây ăn quả 21.000 ha, sản lượng quả 200.000 tấn/năm. Trái cây có đặc tính thời vụ, nhanh hỏng, thời gian bảo quản ngắn nên không cung cấp đều và đủ cho các doanh nghiệp sản xuất hoặc là không thể vận chuyển đi xa. Cho đến nay, đã có nhiều biện pháp bảo quản trái cây được áp dụng nhưng ứng dụng thực tế vẫn còn rất hạn chế do sử dụng hóa chất gây ngộ độc thực phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Chitosan là một polysaccarit có nguồn gốc tự nhiên, an toàn với người sử dụng, những khả năng đặc biệt như hạn chế mất nước, kháng khuẩn, kháng nấm từ lâu đã được nhiều nhà khoa học trong và ngoài nước nghiên cứu ứng dụng có kết quả khả quan trong nhiều lĩnh vực đặc biệt trong bảo quản thực phẩm, có khả năng kháng các loại nấm gây bệnh cho thực vật như Pythium, Slerotium, Fusarium,.... Nano bạc là những hạt bạc kim loại (Ag) rất nhỏ kích thước nanomet. Ở kích thước nano, hoạt tính sát khuẩn của bạc tăng lên khoảng 50.000 lần so với bạc ion. Trên thế giới đã xuất hiện sản phẩm nano bạc kim loại, với ứng dụng phổ biến nhất là kháng khuẩn, kháng nấm mốc và virus. Cụ thể, nano bạc kim loại được đưa vào mỹ phẩm, kem bôi trên da, vải vóc, quần áo, giày dép, băng gạc y tế, màng bọc thực phẩm, đồ dùng nhà bếp, đồ dùng gia đình,… Chính vì lý do an toàn vệ sinh thực phẩm, kinh tế, kéo dài thời gian bảo quản trái cây, chúng tôi nghiên cứu chitosan và nano bạc trong bảo quản ổi ở khu vực tỉnh Hải Dương.

Một vấn đề đặt ra là làm sao để thiết lập được một công thức phối liệu tối ưu. Trong số những phương pháp qui hoạch thực nghiệm hiện đại, phương pháp bề mặt đáp ứng với sự hỗ trợ của các phần mềm xử lý số liệu đã trở thành một công cụ hữu ích giúp các chuyên gia thực hiện nghiên cứu các quá trình tối ưu hóa đa nhân tố, nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí (Myers and Montgomery, 2002). Nghiên cứu này trình bày các kết quả tối ưu hóa nồng độ của chitosan và nano bằng phương pháp bề mặt đáp ứng.

Qua các thí nghiệm đã xác định được nồng độ tối ưu của chitosan và nano bạc trong bảo quản ổi là: chitosan 1,56%, nano bạc 11,03 mg/l. Xác định được thời gian bảo quản ổi sau khi xử lý ổi bằng chitosan kết hợp với nano bạc ở nồng độ tối ưu được 20 ngày ở nhiệt độ thường ổi vẫn đạt yêu cầu về cảm quan theo TCVN 3215-79 và đạt yêu cầu về các chỉ tiêu hóa lý.