Trong y học cổ truyền Trung Quốc, Bảy lá một hoa là vị thuốc quý được lấy từ thân rễ của một số loài thuộc chi Paris (Bảy lá một hoa, Trọng lâu), họ Melanthiaceas. Những nghiên cứu về thành phần hóa học và dược lý cho thấy các hoạt chất có tác dụng dược lý của Bảy lá một hoa là các saponin steroid, đặc biệt là diosgenin và các pennogenin. Các saponin này có khả năng giúp hạ cholesterol máu, kháng u (đặc biệt là các dòng tế bào ung thư vú và ung thư phổi), kháng viêm, kháng nấm và ức chế ngưng tập tiểu cầu.

Ở Việt Nam, tất cả các loài thuộc chi Paris đều đang bị khai thác ráo riết để làm thuốc và bán qua biên giới khiến nguồn dược liệu này trong tự nhiên ngày càng cạn kiệt. Các nhà khoa học đã thống kê và ghi nhận tổng số 8 loài và 2 thứ thuộc chi Paris phân bố rải rác ở một số tỉnh miền núi phía Bắc cho tới vùng núi cao miền Trung và Tây Nguyên. Trong đó, P. vietnamensis (Takht.) H.Li là một trong những loài có phân bố rộng nhất. Việc định danh các cá thể được dùng làm nguyên liệu ban đầu gặp khó khăn vì các cá thể trong tự nhiên vốn hiếm gặp lại thường không mang hoa. Hơn nữa, giữa các loài trong chi Paris có sự tương đồng rất cao về các đặc điểm hình thái của lá, thân và rễ. Giữa các cá thể trong loài cũng có sự đa dạng về số lượng lá, đài hoa, cánh hoa, nhị, cạnh bầu, thùy của vòi nhụy cũng như hình dạng lá gây khó khăn trong việc định loại.

Ảnh minh họa: sưu tầm (Nguồn: internet)

Cho đến nay, ở Việt Nam, vẫn chưa có công trình nào nghiên cứu đặc điểm hình thái chi tiết và mã vạch DNA của loài Paris vietnamensis (Takht.) H.Li. Để hỗ trợ cho việc định danh loài Bảy lá một hoa Việt Nam - Paris vietnamensis (Takht.) H.Li phục vụ nghiên cứu chọn tạo giống và nhân trồng, nghiên cứu này đã mô tả, xác định đặc điểm hình thái đặc trưng và phân tích mã vạch DNA dựa trên hai vùng gen ITS và psbA-trnH.

Bảy lá một hoa Việt Nam được phân biệt với các loài khác thuộc chi Paris ở các đặc điểm: nhị có trung đới kéo dài hình trụ; cánh hoa dài hơn đài (1,2) 1,5 - 2 lần; lát cắt ngang qua bầu có hình sao, 4 - 7 cạnh, cạnh bầu lõm sâu, nhụy có phần hợp rất ngắn, hạt có áo hạt màu đỏ. Kết quả phân tích các mã vạch DNA cho thấy vùng gen ITS có thể sử dụng để phân biệt Bảy lá một hoa Việt Nam với các loài thuộc chi Paris với độ tin cậy cao (giá trị bootstrap là 100).