Đối với ngành y học, kháng sinh có vai trò vô cùng quan trọng trong công tác phòng, chữa bệnh. Tuy nhiên, những năm gần đây, hiệu quả của kháng sinh đã giảm đi nhiều do thói quen sử dụng kháng sinh quá liều, thậm chí “không cần kê đơn” dẫn tới vi khuẩn “nhờn” thuốc.

Các nhà nghiên cứu tại các trường đại học MIT và Havard của Mỹ đã huấn luyện một thuật toán máy học (machine learning algorithm) nhằm phân tích các thành phần hóa học có khả năng chống lại các chủng vi khuẩn, bao gồm cả bệnh lao và các chủng vi khuẩn được coi là “không thể điều trị được”.

Vi khuẩn Escherichia coli có màu xanh lá cây. Ảnh: SPL.

Theo đó, loại kháng sinh mới có tên Halicin- kháng sinh đầu tiên được phát hiện bởi trí tuệ nhân tạo (AI). Trước đó, mặc dù AI đã được sử dụng để hỗ trợ các bộ phận của quá trình phát hiện kháng sinh, tuy nhiên các nhà nghiên cứu cho biết, đây là lần đầu tiên AI xác định được loại kháng sinh hoàn toàn mới từ đầu mà không sử dụng bất kỳ giả định nào trước đây của con người. Công trình dẫn đầu bởi nhà sinh vật học tổng hợp Jim Collins tại Viện Công nghệ Massachusetts ở Cambridge, xuất bản trên tạp chí Cell.

Kết quả thí nghiệm cho thấy, kháng sinh này đánh bại nhiều chủng vi khuẩn từng có "lịch sử" kháng thuốc mạnh như Clostridium difficile (gây bệnh viêm đại tràng giả mạc), Acinetobacter baumannii (vi khuẩn đa kháng thuốc, gây nhiễm khuẩn bệnh viện đáng báo động) và Mycobacterium tuberculosis (vi khuẩn lao).

Nghiên cứu rất đáng chú ý, bởi theo Jacob Durrant, một nhà sinh học tính toán tại Đại học Pittsburgh, Pennsylvania, nhóm nghiên cứu không chỉ xác định các ứng cử viên, mà còn xác nhận các phân tử đầy hứa hẹn trong các thử nghiệm trên động vật. Hơn nữa, cách tiếp cận cũng có thể được áp dụng cho các loại thuốc khác, chẳng hạn như những loại được sử dụng để điều trị ung thư hoặc các bệnh thoái hóa thần kinh.

Vi khuẩn kháng kháng sinh đang gia tăng mạnh mẽ trên toàn thế giới, các nhà nghiên cứu cũng dự đoán rằng trừ khi các loại thuốc mới được phát hiện khẩn cấp, nhiễm trùng kháng thuốc có thể giết chết mười triệu người mỗi năm vào năm 2050.

Thế nhưng trong vài thập kỷ qua, việc phát hiện và phê duyệt quy định về kháng sinh mới đã chậm lại. "Mọi người cứ tìm đi tìm lại những phân tử giống nhau. Chúng ta cần các bộ hóa học mới với cơ chế hoạt động mới", Jim Collins chia sẻ.

Quang Tông