Ảnh minh họa: Internet

Chi Codonopsis thuộc họ Campanulaceae, là một chi bao gồm 42 loài cây hai lá mầm lâu năm, chủ yếu được tìm thấy ở Trung, Đông và Nam Á. Rễ củ của một số loài Codonopsis được sử dụng trong y học cổ truyền với tên gọi đảng sâm như C. lanceolata, C. pilosula, C. ussuriesis, C. tangshen, C. subglobosa. Thành phần hóa học của các loài thuộc chi Codonopsis bao gồm các hợp chất terpenoid, steroid, alkaloid, acid amin, polysaccharid. Một số polysaccharid trong các loài Codonopsis được chứng minh có các tác dụng đáng chú ý như tăng cường miễn dịch, chống ung thư.

Đảng sâm Việt Nam [Codonopsis javanica (Blume) Hook.f.] được phát hiện ở các tỉnh miền núi phía Bắc và khu vực Tây Nguyên, là vị thuốc bổ tỳ vị, ích khí đã được dùng từ lâu để điều trị suy nhược, thiếu máu, ho, mệt mỏi, vàng da, khó tiêu, viêm thận, phù nề, trĩ, băng huyết và bạch huyết hoặc phối hợp với một số vị thuốc khác trong các bài thuốc bổ dạ dày, chữa ho, tiêu đờm [3]. Về thành phần hóa học của loài đảng sâm C. javanica, chỉ có một số công bố cho thấy có chứa stigmasta-7,25-dien-3-ol [4], β-sitosterol, 2′-hydroxy-N-((E,2R)-1,3,4-trihydroxyoctadec-8-en-2-yl) hexacosanamid , α-spinasterol 3-O-βD-glucopyranosid, ampelopsin, hesperidin, adenosin và các oligosacharid.

Bằng các phương pháp sắc ký kết hợp với các phương pháp phổ, đã phân lập và nhận dạng cấu trúc 3 chất là a-spinasterol, acid arachidic và acid 6-hydroxyoctadecanoic từ phân đoạn chiết n-hexancủa rễ đảng sâm Việt Nam [Codonopsis javanica (Blume) Hook.f.]. Đây là lần đầu tiên các hợp chất này được phân lập từ loài Codonopsis javanica.

(nnttien)