SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Biến động quần thể loài cá dảnh ở Búng Bình Thiên, tỉnh An Giang

[28/09/2021 20:24]

Cá dảnh (còn được gọi là cá dảnh Nam Bộ) là loài cá nước ngọt có tên khoa học là Puntioplites proctozystron (Bleeker, 1865) thuộc bộ cá chép (Cypriniformes) là một trong những loài đặc sản ở vùng lưu vực sông Mekong, đặc biệt là ở Búng Bình Thiên, vùng thượng nguồn (ĐBSCL).

Ảnh minh họa: Internet

Trong những năm gần đây do biến đổi khí hậu, khai thác quá mức nguồn lợi thủy sản, lắng tụ phù sa bởi hạn chế nước từ thượng nguồn và dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất nông nghiệp đã tác động nghiêm trọng đến môi trường nước và nguồn lợi thủy sản ở khu vực Búng Bình Thiên. Đặc biệt là cá dảnh đang giảm dần trong Búng Bình Thiên, trong khi các thông tin về loài cá này ở Búng Bình Thiên còn rất hạn chế. Do đó, nhóm tác giả Nguyễn Hoàng Huy, Trần Văn Việt, Âu Văn Hóa và Phạm Thanh Liêm đã tiến hành thực hiện nghiên cứu biến động quần thể cá dảnh ở Búng Bình Thiên nhằm xác định sự biến động kích cỡ và số lượng, xác định các tham số tăng trưởng làm cơ sở cho việc khai thác và quản lý nguồn lợi thủy sản.

Nghiên cứu tại Búng Bình Thiên từ tháng 7/2018 - 6/2019 với 12 đợt thu mẫu tương ứng 12 tháng. Ngư cụ là dớn, lưới, đăng, chài, mắt lưới từ 0,5 cm đến 4,5 cm, nhằm thu cá ở các kích cỡ và các tầng nước khác nhau trong búng. Mẫu cá được cân (g/cá thể) và đo chiều dài tổng (cm). Kết quả thu được 1.975 cá thể với nhiều kích cỡ khác nhau trong cùng 1 thời điểm, trong đó cá cỡ nhỏ chiếm tỷ lệ cao trong mùa mưa và mùa lũ, trong khi cá kích cỡ lớn chiếm tỷ lệ cao trong mùa khô tháng 3-7. Số liệu được xử lý bằng phần mềm FISAT II.

Kết quả cho thấy có 2 đợt bổ sung quần là tháng 1-2 và tháng 9 do cá đẻ trong Búng Bình Thiên kết hợp cá từ nước lũ thượng nguồn. Cá thể thu được có chiều dài tổng lớn nhất là 23 cm vào tháng 5, trong khi chiều dài tối đa của loài cá này có thể đạt được là L=30 cm, hệ số tăng trưởng K=1,5/năm, mức chết tự nhiên M=1,5/năm, mức chết do khai thác F=0,8/năm, to=0,1, số lượng cá thể có kích cỡ lớn (18-23cm) có rất ít trong Búng Bình Thiên, không bắt gặp cá dài hơn 23,5 cm.

nhnhanh

Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, Tập 57, Số 1B (2021):
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ