Nghiên cứu môi trường thích hợp nhân nuôi nấm Cordyceps militaris trên vật chủ
Cordyceps militaris được gọi là nấm đông trùng hạ thảo là một loài nấm ký sinh trên côn trùng có giá trị dược liệu quý tương tự như Cordyceps sinensis và được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền trong nhiều năm qua.
Ảnh minh họa: Internet
Nấm đông trùng hạ thảo, Cordyceps militaris là một loài nấm ký sinh trên côn trùng có giá trị dược liệu quý và thương mại rất cao nên bị khai thác quá mức dẫn đến khan hiếm ngoài tự nhiên. Trong nấm C. militaris chứa một số dược liệu quan trọng như cordycepin, ergosterol, cordycepic acid, adenosine, polysaccharide, superoxide dismutase (SOD) và một số thành phần dinh dưỡng khác.
Nhiều tác giả trong và ngoài nước đã nghiên cứu thành công quy trình nuôi nấm C. militaris trên cơ chất, rất ít nghiên cứu nuôi nấm này trên vật chủ trong điều kiện bán nhân tạo. Gần đây sâu chít, đuông dừa và nhộng tằm đã trở thành đặc sản và có mặt ở nhiều thành phố lớn ở Việt Nam. Với khả năng sinh trưởng và phát triển mạnh của nấm C. militaris thì nhộng sâu chít, nhộng đuông dừa và nhộng tằm sẽ là nguồn giá thể phù hợp cho sự sinh trưởng phát triển của nấm C. militaris.
Nhân nuôi nấm C. militaris trên vật chủ trong điều kiện bán nhân tạo đã được nghiên cứu thành công. Kết quả nghiên cứu cho thấy nuôi cấy hệ sợi nấm C. militaris trên môi trường SDAY2 sau 5 ngày cho hệ sợi nấm ăn kín bề mặt môi trường, hệ sợi nấm rất mịn, bông và bò sát bề mặt môi trường. Môi trường lỏng CT1 cho mật độ bào tử nấm đạt tối ưu sau 11 ngày nhân nuôi; bằng kỹ thuật tiêm 2 mL dịch lỏng nấm vào đỉnh đầu giai đoạn nhộng của Brihaspa astrostigmella, Rhynchophorus ferrugineus và Bombyx mori đều đạt hiệu quả cao, hệ sợi nấm phát triển nhanh và hình thành quả thể, tỷ lệ nhiễm nấm C. militaris và năng suất trên Bombyx mori đạt cao nhất (> 95%; chiều dài quả thể 7,05 cm, đường kính 2,31 mm và khối lượng 0,32 g/quả thể), hàm lượng dược liệu cordycepin và adenosine trong quả thể sấy khô đạt 5,25 mg/g và 0,71 mg/g, 6,1 mg/g và 0,52 mg/g, 5,34 mg/g và 0,58 mg/g tương ứng cho Brihaspa astrostigmella, Rhynchophorus ferrugineus và Bombyx mori. Kỹ thuật này có thể ứng dụng để sản xuất nấm C. militaris trên vật chủ để đáp ứng nhu cầu thị trường về sản phẩm đông trùng hạ thảo hiện nay.
nhnhanh
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ, Tập 56, Số 5B (2020)