SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Nghiên cứu đặc điểm ống tiêu hóa và hệ số béo của cá bống cát tối (Glossogobius aureus) AKIHITO & MEGURO, 1975

[27/07/2022 10:14]

Bài báo này bổ sung thông tin về đặc điểm hình thái của ống tiêu hoá và sự biến thiên của hệ số béo Clark ở loài cá bống cát tối Glossogobius aureus.

Nghiên cứu được thực hiện trong 12 tháng (từ tháng 01 đến tháng 12 năm 2020) tại bốn địa điểm gồm: Cái Răng, Thành phố Cần Thơ (CRCT); Long Phú, tỉnh Sóc Trăng (LPST); Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu (HBBL) và Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau (DDCM). Trong tổng số 742 cá thể thu được bằng lưới đáy có 382 cá đực và 360 cá cái, tất cả đều được dùng để xác định đặc điểm ống tiêu hoá và hệ số béo Clark của loài cá này. Kết quả cho thấy miệng cá có cấu trúc hướng lên, trên hàm có hai hàng răng xếp không đều, chiều dài ruột ngắn, cho thấy loài Glossogobius aureusthuộc nhóm cá ăn động vật. Loài cá này có cỡ miệng biến động theo giới tính và nhóm chiều dài có ý nghĩa thống kê ở mức 5%. Hệ số béo Clark của loài cá này thay đổi giữa giới tính, nhóm chiều dài và mùa vụ nhưng không ý nghĩa thống kê ở mức 5%, nhưng thay đổi ý nghĩa thống kê ở mức 5% theo địa điểm. Môi trường ở CRCT và DDCM có thể thuận lợi về nguồn thức ăn cho loài cá này vi hệ số béo Clark ở hai địa điểm này cao hơn so với HBBL và LPST. Ngoài ra, hệ số béo Clark còn bị ảnh hưởng bởi sự tương tác giới tính ´ địa điểm, mùa vụ ´ địa điểm. Kết quả nghiên cứu đã góp phần cung cấp thêm thông tin dẫn liệu về đặc điểm dinh dưỡng của loài cá này.

Cá bống cát tối Glossogobius aureu là một loài cá được ưa chuộng vì có mức dinh dưỡng cao (Nguyễn Nhật Thi, 2000) và xuất hiện nhiều ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) (Trần Đắc Định và ctv., 2013). Cùng với hai loài Glossogobius giuris và Glossogobius sparsipapillus, loài Glossogobius aureus đều thuộc giống Glossogobius, họ cá bống Gobiidae được ghi nhận tại Việt Nam (Trần Đắc Định và ctv., 2013). Loài cá này thường phân bố tại vùng nước lợ ở khu vực cửa sông (Diệp Anh Tuấn và ctv., 2014; Đinh Minh Quang và ctv., 2009). Tuy nhiên, tại các vùng nước ngọt vẫn tìm thấy được loài cá này (Dinh, 2011; Đinh Minh Quang, 2008; Nguyễn Văn Hảo, 2005). Hiện nay, một số nghiên cứu đã hướng đến loài cá này như đặc điểm sinh sản (Nguyễn Minh Tuấn và ctv., 2014), tương quan chiều dài và khối lượng (Đinh Minh Quang, 2014), tăng trưởng và hệ số điều kiện (Dinh, 2019; Phan et al., 2021). Bên cạnh đó, cường độ bắt mồi (Phan Hoàng Giẻo và ctv., 2021a), một số đặc điểm hình thái (Phan Hoàng Giẻo và ctv., 2021b) và hiện trạng khai thác (Dinh et al., 2021) của cá cũng được nghiên cứu gần đây. Tuy nhiên, đặc điểm ống tiêu hoá và hệ số béo Clark của loài này vẫn chưa được quan tâm đến. Thông qua đặc điểm ống tiêu hoá có thể dự đoán được xu hướng tầng nước bắt mồi của loài cá này. Trong khi đó, hệ số béo Clark có vai trò trong việc xác định khả năng tích luỹ năng lượng từ nguồn thức ăn của cá (Clark, 1928). Vì vậy, nghiên cứu này tiến hành nghiên cứu đặc điểm ống tiêu hoá và xác định tính ăn của cá. Song song đó, nghiên cứu này còn cung cấp sự biến động hệ số béo Clark của cá Glossogobius aureu theo giới tính, nhóm chiều dài, mùa và điểm nghiên cứu. Từ đó, cung cấp thêm những dữ liệu cơ bản về đặc điểm dinh dưỡng của loài cá này.

nqhuy

Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ Tập 57, Số Chuyên đề Môi trường và Biến đổi khí hậu (2021)(1): 184-190
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ