Mẫu hải miên được chiết kiệt bằng ethanol 96º, thu cao EtOH tổng. Lượng lớn cao tổng được chiết phân bố lần lượt bởi n-hexane, dichloromethane để tạo các dịch chiết có độ phân cực khác nhau. Dùng thiết bị cô quay từ dịch chiết thu được các cao ký hiệu là: EtOH tổng, n-Hex, DC, EtOH còn lại. Các cao chiết từ hải miên đã được nghiên cứu về gây độc tế bào khi sử dụng ấu trùng tôm nước mặn (Artemia salinia), trong số 4 mẫu thử có 3 mẫu ức chế tốt Artemia salina. Đó là các mẫu cao ethanol tổng, cao dichloromethane, cao ethanol còn lại với LC50 < 50 µg/mL. Ngoài ra, cao chiết dichloromethane, ethanol tổng và ethanol còn lại của loài hải miên này thể hiện hoạt tính gây độc tế bào KB và MCF-7 với giá trị IC50 từ 128±3,5 µg/mL đến 363,98±20,43 µg/mL.

Với khí hậu nhiệt đới gió mùa và có đường bờ biển dài hơn 3.200 km chạy dọc lãnh thổ, Việt Nam có hệ sinh thái phong phú đa dạng, đặc biệt nhất là hệ sinh thái biển. Bên cạnh nguồn lợi thủy hải sản tự nhiên và nuôi trồng được xem là nguồn thực phẩm quan trọng trong đời sống, vùng biển còn có nguồn dược liệu tiềm năng với hơn 12.000 loài sinh vật cư trú. Trong số đó, hải miên có đến hơn 160 loài sống ở tầng đáy biển. Hải miên là loài được rất nhiều các nhà khoa học trên thế giới quan tâm vì thành phần hóa học độc đáo của chúng. Nhiều nghiên cứu gần đây đã phân lập được nhiều hợp chất mới từ hải miên Xestospongia testudinaria (alkaloid, quinone, terpenoid, steroid và dẫn xuất brom của các acetylenic acid) (Laport et al., 2009). Các hợp chất phân lập được từ hải miên Xestospongia thể hiện hoạt tính sinh học quan trọng như: kháng khuẩn, gây độc tế bào, ức chế enzyme tyrosine phosphatase 1B (PTP1B), tác động giãn mạch ở người, … (He et al., 2016). Trong đó, hoạt tính đặc biệt là ức chế tế bào ung thư in vitro: Các hợp chất phân lập từ loài hải miên thu hoạch tại biển Trung Quốc gây độc tế bào ung thư gan và ung thư cổ tử cung ở người, với giá trị IC50 từ 2,91 - 12,40 µg/mL (Sun et al., 2012).

Nội dung bài báo này trình bày kết quả khảo sát khả năng gây độc tế bào với ấu trùng Artemia salina, tế bào ung thư biểu mô KB và ung thư vú (MCF-7) ở người, từ đó, cung cấp thêm chứng cứ khoa học về hoạt tính sinh học của loài hải miên Xestopongia testudinaria – một loài dễ khai thác, được thu gom tại vùng biển phía Tây Nam, Việt Nam.

nqhuy