SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến ổn định bờ sông: Trường hợp nghiên cứu tại đoạn sông Chà Và, tỉnh Vĩnh Long

[28/11/2022 15:43]

Mục tiêu của nghiên cứu này là phân tích ảnh hưởng của các yếu tố địa chất thủy văn và gia tải đến ổn định bờ sông Chà Và, tỉnh Vĩnh Long. Ảnh vệ tinh tải về từ phần mềm Google Earth được sử dụng để đánh giá mức độ sạt lở bờ sông và mức độ đô thị hóa ven sông.

Các số liệu sơ cấp và thứ cấp như địa hình, địa chất, thủy văn và sóng tàu được thu thập và phân tích. Hệ số an toàn được sử dụng để phân tích mức độ ổn định bờ sông. Các thông số đầu vào của mô hình được lấy từ các số liệu phân tích các yếu tố địa chất, mực nước, tải trọng sóng và tải trọng do quá trình đô thị hóa. Vận tốc dòng chảy thực đo được so sánh với vận tốc không xói của bùn cát cấu tạo bờ sông để đánh giá khả năng gây xói của vận tốc. Kết quả phân tích cho thấy xói lở và bồi tụ đang diễn ra dọc theo đoạn sông nghiên cứu. Vận tốc dòng chảy là một trong những nguyên nhân gây xói lở bờ sông. Tổ hợp của các yếu tố khác như địa chất yếu, dao động mực nước sông, sóng tàu và tải trọng là nguyên nhân gây mất ổn định bờ sông Chà Và.

Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) với diện tích khoảng 60.000 km2 là một trong ba đồng bằng châu thổ lớn nhất trên thế giới (Anthony et al., 2007). Mạng lưới sông ngòi dày đặc của ĐBSCL là ưu thế để phát triển nông nghiệp và giao thông thủy. Tuy nhiên, dưới tác động của các yếu tố tự nhiên và nhân tạo, hiện tượng sạt lở bờ sông trong những năm qua đã gây ra những vấn đề nghiêm trọng trong sản xuất và phát triển kinh tế của vùng. Hiện tượng sạt lở bờ sông ở ĐBSCL đang là một vấn đề nhận được sự quan tâm của các nhà khoa học trong và ngoài nước. Tuy nhiên, các nghiên cứu trước đây về sạt lở bờ sông ở ĐBSCL chỉ tập trung trên hai sông chính là sông Tiền và sông Hậu, như nghiên cứu của Hùng (2004), Hải và Trinh (2010), Hoành và Hùng (2016), Long và ctv. (2019), Nga và ctv. (2020), và Văn và ctv. (2021). Có rất ít các nghiên cứu về sạt lở bờ sông ở các chi lưu trong khi sạt lở bờ sông trên các chi lưu cũng đang gây ra những hậu quả rất nghiêm trọng về người và của cho các hộ dân sinh sống ven sông. Các nghiên cứu về sạt lở bờ sông trên các chi lưu trong những năm gần đây có nghiên cứu của Lộc và ctv. (2020), Bằng và ctv. (2021), và Trí và ctv. (2021).

Vì các lý do nêu trên, nghiên cứu này tập trung phân tích các nguyên nhân gây sạt lở bờ sông Chà Và, đoạn qua khóm Đông Bình, phường Đông Thuận, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. Đoạn sông thuộc khu vực nghiên cứu (KVNC) có chiều dài khoảng 600 m bắt đầu từ ngã ba sông Chà Và[1]Trà Ôn và kết thúc tại cầu Cái Vồn Nhỏ. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Vĩnh Long (2020), trong vài năm trở lại đây trên tuyến sông Chà Và thuộc KVNC xuất hiện tình trạng sạt lở nghiêm trọng, nhiều đoạn đường và nhà của người dân đã bị hư hỏng.

nqhuy

Tạp chí Khoa học Trường Đại học Cần Thơ ,Tập 58, Số 5A (2022): 14-21
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ