Khảo sát sự liên quan giữa vị trí lỗ thông xoang bướm với sự khí hóa của xoang bướm và một số cấu trúc lân cận trên phim CT scan
Nghiên cứu do các tác giả Trần Đình Khả, Nguyễn Quang Minh, Trần Viết Luân, Nguyễn Thị Kiều Thơ thực hiện.
Ảnh minh họa
Lỗ thông xoang bướm là một trong những mốc giải phẫu quan trọng khi can thiệp vào xoang bướm hoặc can thiệp sàn sọ qua ngả xoang bướm. Sự hiểu biết đầy đủ về vị trí và đặc điểm của lỗ thông xoang bướm đối với mặt trước của xoang là rất quan trọng. Đã có nhiều công trình nghiên cứu đánh giá sự ảnh hưởng của quá trình khí hoá xoang bướm lên các cấu trúc xung quanh. Tuy nhiên, hiện vẫn còn thiếu những nghiên cứu về liên quan giữa khí hoá xoang bướm và một số cấu trúc lân cận với vị trí lỗ thông của xoang bướm.
Nghiên cứu nhằm mục tiêu khảo sát sự liên quan giữa vị trí lỗ thông xoang bướm với sự khí hoá của xoang bướm, khí hoá mỏm mũi tàu và tế bào Onodi trên phim CT scan.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trên phim CT scan mũi xoang của 181 bệnh nhân (tương ứng với 362 xoang bướm) đến khám tại bệnh viện Tai Mũi Họng TP.Hồ Chí Minh với thiết kế nghiên cứu cắt ngang mô tả.
Xoang bướm là một cấu trúc độc đáo nằm trong thân xương bướm . Đây là vùng có nhiều bệnh lý phức tạp như viêm xoang cấp hoặc mạn, u lành , u ác, chấn thương và dị vật…(4) Vấn đề điều trị các bệnh lý vùng xoang bướm bằng phẫu thuật nội soi chức năng cho đến nay vẫn còn là một trong những thách thức đối với các bác sĩ tai mũi họng, ung bướu và ngoại thần kinh. Mặc dù đã có nhiều tiến bộ về nội soi, chụp cắt lớp vi tính nhưng biến chứng khi phẫu thuật xoang bướm hoặc phẫu thuật sàn sọ qua ngả xoang bướm vẫn còn đáng kể. Có nhiều phương pháp tiếp cận xoang bướm được ra đời trong đó phương pháp mở xoang bướm qua lỗ thông tự nhiên là một phương pháp có nhiều ưu điểm về tính an toàn. Sự hiểu biết đầy đủ về vị trí và đặc điểm của lỗ thông xoang bướm đối với mặt trước của xoang bướm và sàn sọ là rất quan trọng. Đã có nhiều công trình nghiên cứu đánh giá sự ảnh hưởng của khí hoá xoang bướm lên các cấu trúc xung quanh nhưng hiện vẫn còn thiếu những nghiên cứu đánh giá sự ảnh hưởng này lên vị trí lỗ thông xoang bướm. Từ đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm khảo sát sự liên quan giữa vị trí lỗ thông xoang bướm với sự khí hoá của xoang bướm và một số cấu trúc lân cận như mỏm mũi tàu và tế bào Onodi trên phim CT scan.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, tần suất hiện diện của tế bào Onodi là 39%. Tỉ lệ khí hoá mỏm mũi tàu là 53%. Tỉ lệ các dạng khí hoá xoang bướm theo chiều trước sau lần lượt là dạng trước hố yên (6,4%), dạng hố yên (40,9%), dạng sau hố yên (52,8%). Tỉ lệ các dạng khí hoá xoang bướm theo chiều ngang lần lượt là dạng hẹp (19,3%), dạng trung bình (30,1%), dạng rộng sang bên (50,6%). Sự xuất hiện của tế bào Onodi có liên quan với vị trí lỗ thông xoang bướm trên mặt phẳng đứng dọc. Sự khí hoá mỏm mũi tàu và khí hoá xoang bướm theo chiều ngang có liên quan đến vị trí lỗ thông xoang bướm trên mặt phẳng ngang. Sự khí hóa của xoang bướm và các cấu trúc lân cận như mỏm mũi tàu, tế bào Onodi có liên quan với vị trí lỗ thông xoang bướm. Việc khảo sát các dạng khí hoá của xoang bướm và các cấu trúc này trên phim CT scan trước phẫu thuật giúp xác định tốt hơn vị trí của lỗ thông xoang bướm.
Tạp chí y học, Tập. 528 Số. 2(2023)