SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Protein vận động dynein: Giải pháp mới kiểm soát ung thư

[12/03/2024 16:49]

Đặc điểm nguy hiểm nhất của bất kỳ bệnh ung thư nào chính là sự di căn của các tế bào ung thư ra khắp cơ thể. Một nghiên cứu gần đây đã lần đầu tiên cho thấy cơ chế đằng sau cách các tế bào ung thư vú có thể xâm lấn tới mô khỏe mạnh...

Dynein ở người là phức hợp bao gồm chuỗi nặng dynein (DHC), chuỗi trung gian dynein (DIC), chuỗi trung gian nhẹ dynein (DLIC) và 3 loại chuỗi nhẹ dynein (DLC; Robl, LC8 và Tctex).

Nghiên cứu mới đây tại Đại học Penn State (Mỹ) lần  đầu tiên tiết lộ cơ chế đằng sau cách các tế bào ung thư vú có thể xâm lấn các mô khỏe mạnh. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng kính hiển vi để theo dõi sự di chuyển của các tế bào ung thư vú sống trong 2 hệ thống khác nhau, được mô phỏng theo cơ thể con người. Hệ  thống  đầu  tiên  (một  mạng  lưới  sợi  collagen  2 chiều) đã tiết lộ cách các tế bào ung thư di chuyển qua 1 ma trận tế bào xung quanh các khối u. Hệ thống này cho thấy, dynein là chìa khóa cho sự di chuyển của các tế bào ung thư. Hệ thống thứ 2 được thiết kế để mô phỏng mô mềm bằng cách sử dụng mạng lưới các hạt hydrogel siêu nhỏ hoặc microgel liên kết với nhau theo hình dạng giống  khối  u.  Giống  như  trong  mô  hình  2  chiều,  các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, trong mô hình 3 chiều, dynein là “không thể thiếu” trong quá trình lây lan hoặc di căn của tế bào ung thư. Sử dụng các mô hình 3 chiều mô phỏng một phần khối u này, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, nếu chặn dynein, các tế bào ung thư không thể di chuyển và xâm nhập vào các mô lành.

Trong cả 2 mô hình đều cho thấy, dynein đặc biệt quan trọng đối với sự vận động của tế bào, điều này gợi ý một phương pháp hoàn toàn mới để kiểm soát ung thư. Đó là, thay vì tiêu diệt tế bào ung thư bằng xạ trị hoặc hóa trị có thể phải tiêu diệt cả tế bào ung thư lẫn tế bào khỏe mạnh, việc làm tê liệt dynein sẽ là một giải pháp tuyệt vời khi chỉ cần ngăn chặn các tế bào ung thư di chuyển ra khỏi khối u. Hóa trị gây ra nhiều tổn thương cho các mô khỏe mạnh bình thường của cơ thể, trong khi chính cơ thể đó đang phải gồng lên để tiêu diệt tế bào ung thư. Làm tê liệt dynein có thể được chứng minh là một chiến lược điều trị ung thư hiệu quả so với các phương pháp hóa trị. Lý do là sau khi phẫu thuật cắt bỏ khối u chính, phương pháp này có thể ngăn ngừa ung thư lây lan mà không làm tổn hại đến các mô và tế bào bình thường khác. Nhờ đó, chúng ta có thể bảo vệ các bộ phận khỏe mạnh của cơ thể [5]. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn lưu ý rằng, vì họ chưa tiến hành thử nghiệm trên người hoặc động vật nên phương pháp này cần có sự đầu tư nghiên cứu chuyên sâu hơn trước khi tiến hành thực nghiệm trên người.

Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Số 03 - 2024)
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ