Chiết xuất và đánh giá hoạt tính kháng ung thư của thân rễ Ngải tím An Giang
Kaempferia parviflora Wall. Ex Baker được biết đến là gừng đen hay ở Việt Nam gọi là Ngải tím, là một loại cây nổi ếng thuộc họ Zingiberaceae, được dân gian dùng chữa đau bụng, nhuận tràng, vết thương và tiêu chảy.
Hiện nay, các hoạt chất điều trị ung thư có nguồn gốc tự nhiên đã được quan tâm nghiên cứu rộng rãi. Kaempferia, một chi thuộc họ Zingiberaceae, là một trong những chi thực vật ở vùng nhiệt đới với các loài điển hình là Kaempferia galanga, Kaempferia parviflora,Kaempferia rotunda và Kaempferia augusflora,... được sử dụng phổ biến làm thuốc cổ truyền chữa nhiều bệnh khác nhau. Nghiên cứu về thành phần hóa học của cây thuộc chi Kaempferia cho thấy sự hiện diện của các hoạt chất tự nhiên như monoterpenoid, diterpenoid, flavonoid, phenolic glycosid, dẫn xuất cyclohexan oxid, diarylheptanoid và tinh dầu với hoạt tính dược lí đa dạng. Chính vì thế, cây thuộc chi Kaempferia đã trở thành một nguồn dược liệu quý cho các ứng dụng điều trị mới có nguồn gốc tự nhiên cho con người. Đặc biệt, gừng đen hay Ngải tím (Kaempferia parviflora Wall. Ex Baker) được biết đến như một loại thảo mộc phổ biến được dùng để tăng cường sức khỏe và được dân gian sử dụng như một loại thuốc để điều trị nhiều loại bệnh gồm nhiễm trùng, xơ gan, giảm đau, tăng đường huyết, ung thư, ho và rối loạn tiêu hóa. Ngải tím thường được sử dụng trong đồ uống truyền thống và cũng là nguyên liệu thô chính trong sản xuất các chế phẩm y học cổ truyền. Ngoài ra, Ngải tím có nhiều tác dụng dược lý tiềm năng và có lợi cho sức khỏe con người như bảo vệ thần kinh, kháng sinh, chống béo phì, trị đái tháo đường, chống viêm, đặc biệt là kháng ung thư. Đây là một loại dược liệu tiềm năng cho phát triển tác nhân kháng ung thư và chống di căn của khối u.
Ngải tím (Kaempferia parviflora Wall. Ex Baker)
Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã xác định và phân lập thành phần chính gồm các dẫn chất methoxyflavon, flavanon và kaempferol trong cao chiết thân rễ Ngải tím. Các dẫn chất này đã được chứng minh có hoạt tính kháng ung thư tốt, ngoài ra cao chiết thân rễ Ngải tím cũng thể hiện hoạt tính gây độc tế bào ung thư tốt khi so sánh với các cao chiết dược liệu khác. Hơn nữa, chiết xuất và đánh giá hoạt tính kháng ung thư trên các dòng tế bào khác nhau của cao chiết Ngải tím ở Việt Nam còn hạn chế. Do vậy, mục đích của nghiên cứu là chiết xuất cao và đánh giá hoạt tính kháng ung thư của cao chiết thân rễ Ngải tím Kaempferia parviflora ở vùng Thất Sơn - An Giang. Kết quả nghiên cứu là minh chứng khoa học về hoạt tính kháng ung thư cũng như góp phần làm tăng giá trị thương mại của Ngải tím. Đặc biệt, nghiên cứu cũng tạo tiền đề để phát triển dược phẩm hoặc thực phẩm chức năng từ Ngải tím ở Việt Nam.
Nghiên cứu đã tiến hành định tính thành phần hóa thực vật, xác định hiệu suất chiết, định lượng hợp chất phenolic và flavonoid tổng cũng như đánh giá hoạt tính kháng ung thư in vitrocủa cao chiết thân rễ Ngải tím bằng phương pháp thông thường với các dung môi chiết khác nhau từ kém phân cực đến phân cực. Cao chiết ethanol thể hiện hiệu suất chiết, hàm lượng TPC và TFC cao cũng như hoạt tính kháng ung thư in vitrotốt nhất trên 5 dòng tế bào ung thư MCF7, T47D, SKOV3, TOV-21G và Hela. Cao chiết ethanol là cao chiết tiềm năng cho các nghiên cứu kháng ung thư in vivo cũng như có thể phát triển thuốc hỗ trợ điều trị ung thư trong tương lai.
Tạp chí Khoa học Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng - Số 26 - 11/2023