Ung thư buồng trứng là ung thư phụ khoa phổ biến thứ hai ở phụ nữ, là một trong những bệnh ung thư nguy hiểm gây tử vong hàng đầu ở phụ nữ. Theo GLOBOCAN ước tính có 313.959 trường hợp mắc mới và 207.252 trường hợp tử vong do ung thư buồng trứng trên thế giới [1]. Tại Việt Nam có khoảng 1.404 trường hợp mắc mới và 923 trường hợp tử vong mỗi năm do ung thư buồng trứng. Ung thư buồng trứng có tỷ lệ tử vong cao và tỷ lệ sống sót thấp do bệnh thường chỉ được phát hiện ở giai đoạn muộn, chỉ khoảng 15% số trường hợp được phát hiện sớm. Chẩn đoán và điều trị ung thư buồng trứng trong những năm qua đạt được nhiều tiến bộ, có nhiều dấu ấn sinh học giúp chẩn đoán và tiên lượng ung thư buồng trứng, trong đó dấu ấn CA125 và HE4 huyết thanh đã được sử dụng rộng rãi. CA125 là chất chỉ điểm sinh học được sử dụng rộng rãi nhất trong ung thư buồng trứng. Tuy nhiên độ nhạy, độ đặc hiệu CA125 có giới hạn, vì nó có thể tăng cao trong một loạt các bệnh lành tính phổ biến như lạc nội mạc tử cung và viêm nhiễm vùng chậu [3]. Trong những năm gần đây, đã có một tìm kiếm cho dấu ấn sinh học mới và HE4 là một trong những dấu hiệu đầy hứa hẹn hơn. HE4 đã được tìm thấy trong hơn một nửa trong số các khối u buồng trứng mà không thể hiện CA125. Sự kết hợp HE4 và CA125 rất tiềm năng, đem lại độ nhạy và độ đặc hiệu cao giúp phát hiện sớm ung thư buồng trứng, việc kết hợp này được tính trong một thuật toán để đánh giá khả năng ác tính của buồng trứng gọi là ROMA test (Risk of Ovarian Malignancy Algorithm Test)

 Đối tượng và phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 244 phụ nữ được chẩn đoán khối u buồng trứng thực thể từ 03/2019 đến 09/2023 tại Bệnh viện Quốc tế Phương Châu.

Xét nghiệm CA125 có độ nhạy đạt 61,5%, độ đặc hiệu đạt 67,1%, giá trị tiên đoán dương là 9,5%, giá trị tiên đoán âm là 96,9%. Xét nghiệm HE4 có độ nhạy đạt 53,8%, độ đặc hiệu đạt 97,8%, giá trị tiên đoán dương là 58,3%, giá trị tiên đoán âm là 97,4%. Chỉ số ROMA test có độ nhạy đạt 53,8%, độ đặc hiệu đạt 93,1%, giá trị tiên đoán dương là 30,4%, giá trị tiên đoán âm là 97,3%.

Nghiên cứu ghi nhận xét nghiệm CA125 có độ nhạy đạt 61,5%, độ đặc hiệu đạt 67,1%, giá trị tiên đoán dương là 9,5%, giá trị tiên đoán âm là 96,9%. Xét nghiệm HE4 có độ nhạy đạt 53,8%, độ đặc hiệu đạt 97,8%, giá trị tiên đoán dương là 58,3%, giá trị tiên đoán âm là 97,4%. Chỉ số ROMA test có độ nhạy đạt 53,8%, độ đặc hiệu đạt 93,1%, giá trị tiên đoán dương là 30,4%, giá trị tiên đoán âm là 97,3%. Để chẩn đoán phân biệt ung thư buồng trứng ở phụ nữ được chẩn đoán khối u buồng trứng thực thể thì cần phải có phương pháp mà độ đặc hiệu cao, vì vậy trong hai xét nghiệm CA125, HE4 và chỉ số ROMA test thì xét nghiệm HE4 có giá trị tối ưu nhất có thể thay thế cho các trường hợp không đủ điều kiện để thực hiện các xét nghiệm kết hợp.