Quỹ Nafosted: “Bệ đỡ” nghiên cứu khoa học công nghệ
Từ khi thành lập (năm 2008) đến nay, Quỹ Phát triển khoa học công nghệ quốc gia (Nafosted) đã tích cực hỗ trợ cho các nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng.
Trong góc nhìn của cơ quan quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, ông Huỳnh Thành Đạt, đã nhấn mạnh vai trò của Bộ trong việc ủng hộ và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia (Nafosted), nhằm kích thích và phát huy mạnh mẽ nguồn tri thức của các nhà khoa học, tổ chức khoa học và công nghệ tại Việt Nam, nhằm góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an ninh quốc phòng.
Viện Tế bào gốc (Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh) là một trong những đơn vị triển khai hiệu quả các nghiên cứu
Nafosted đã tài trợ cho hơn 4.000 đề tài nghiên cứu, từ các nghiên cứu cơ bản đến ứng dụng, cũng như hoạt động nâng cao năng lực và các nhiệm vụ khoa học đột xuất. Với một cơ chế tài chính mới, minh bạch và linh hoạt, Quỹ đã thu hút được các chuyên gia hàng đầu và tiến sĩ trẻ mới đào tạo ở nước ngoài, góp phần nâng cao chất lượng và đa dạng hóa nguồn nhân lực trong lĩnh vực khoa học cơ bản của Việt Nam.
Tuy nhiên, sau 15 năm hoạt động, Nafosted đang đối mặt với một thách thức mới. Các nhà khoa học cần có những đột phá về chính sách để vượt qua những rủi ro và bẫy chất lượng trung bình trong các công bố và sản phẩm nghiên cứu từ các đề tài được tài trợ.
Để tiếp tục phát triển, Nafosted cần tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng các đề tài nghiên cứu cơ bản, ưu tiên cho những đề tài có tính đột phá, và hỗ trợ mạnh mẽ cho các nhóm nghiên cứu mạnh nhằm phát triển nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, công nghệ trình độ cao trong các trường đại học và viện nghiên cứu trên toàn quốc.
Bộ trưởng Đạt cũng đề xuất sửa đổi các quy định quản lý chương trình nghiên cứu cơ bản để phù hợp với đặc thù và thực tiễn quốc tế, nhằm đảm bảo tính thời sự và tính rủi ro đối với kết quả nghiên cứu, đồng thời chuyển dần từ phương thức tiền kiểm sang hậu kiểm. Đồng thời, ông Đạt cũng đề nghị Nafosted xây dựng nguồn quỹ tài trợ từ xã hội, bên cạnh nguồn ngân sách nhà nước, và phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng cơ chế vận hành nguồn quỹ này, có thể theo mô hình quỹ đầu tư mạo hiểm.