Nghiên cứu khoa học: Cần hút thêm nguồn lực tư nhân
Nghiên cứu khoa học hay nghiên cứu và phát triển (R&D) đóng vai trò quan trọng trong việc xác định vị thế, tiềm lực của một quốc gia.
Để thúc đẩy sự phát triển trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học công nghệ, việc thu hút các nguồn lực đa dạng, đặc biệt là vốn tư nhân, là rất cần thiết. Điều này không chỉ tạo ra nguồn động lực mới mạnh mẽ mà còn giúp đất nước phát triển nhanh chóng và bền vững hơn.
Phó Giáo sư Phan Thị Hà Dương, Giám đốc điều hành Quỹ VINIF trình bày tóm tắt hoạt động của quỹ trong 5 năm qua.
Hiện nay, ngân sách cho nghiên cứu khoa học công nghệ ở Việt Nam vẫn còn thấp, chỉ chiếm khoảng 0,53% của Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), một tỷ lệ thấp hơn nhiều so với các nước phát triển khác trong khu vực. Cùng với đó, tỷ lệ người làm nghiên cứu và phát triển so với các quốc gia khác cũng ở mức thấp, và trang thiết bị hỗ trợ cho công việc nghiên cứu khoa học còn nhiều thiếu thốn.
Theo nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân, trên thế giới, các quỹ tư nhân như Quỹ Bill & Melinda Gates, Quỹ Simons Foundation, và Ford Foundation của Mỹ đã đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng các yêu cầu cấp bách của lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tại Việt Nam, việc doanh nghiệp tư nhân tài trợ cho nghiên cứu khoa học vẫn chưa phổ biến.
Quỹ VINIF do Tập đoàn Vingroup thành lập là một ví dụ điển hình cho sự cần thiết của việc thu hút vốn tư nhân cho nghiên cứu khoa học. Quỹ này đã cam kết hàng nghìn tỷ đồng tài trợ hoàn toàn phi lợi nhuận cho các hoạt động nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo. Với sứ mệnh "mở đường", VINIF đã góp phần tạo dựng văn hóa nghiên cứu và phát triển mới tại Việt Nam, tài trợ cho nhiều lĩnh vực từ khoa học công nghệ đến y dược, kinh tế, giáo dục và văn hóa.
VINIF không chỉ tài trợ cho các dự án có ý nghĩa xã hội mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà khoa học, với cơ chế linh hoạt và thủ tục đơn giản. Quỹ cũng hỗ trợ cho việc đăng ký bản quyền nghiên cứu ở nước ngoài, giúp nhà khoa học đưa các ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thế giới.
Ngoài việc tài trợ vốn, VINIF còn tổ chức các hội thảo và đầu tư vào các hoạt động như thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu và tư vấn phát minh. Nhờ vào những hoạt động này, VINIF đã góp phần tạo ra một môi trường nghiên cứu tích cực và thúc đẩy sự phát triển của nền khoa học công nghệ ở Việt Nam.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy nhấn mạnh rằng, việc xuất hiện của các quỹ tài trợ khoa học như VINIF là một tín hiệu tích cực cho sự phát triển của môi trường nghiên cứu ở Việt Nam. Đây không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là bước đi quan trọng trong việc tạo ra những thay đổi và đột phá cho nền khoa học công nghệ của đất nước.