Đặc điểm lâm sàng khô mắt ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp
Nghiên cứu bởi các tác giả Phạm Thị Phương - Đại học Y Hà Nội và Lê Xuân Cung, Nguyễn Thị Thu Thủy - Bệnh viện Mắt Trung Ương với mục tiêu nhằm mô tả đặc điểm lâm sàng bệnh khô mắt ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp (VKDT) và tìm hiểu mối liên quan giữa bệnh khô mắt và VKDT.
Khô mắt là một trong những bệnh lý đa yếu tố của bề mặt nhãn cầu, đặc trưng bởi sự mất ổn định của phim nước mắt, gây ra các triệu chứng khó chịu ở mắt, và hoặc giảm thị lực và có thể kèm theo tổn thương bề mặt nhãn cầu. Khô mắt là một bệnh lý ngày càng được quan tâm do tác động tiêu cực của nó đến chức năng thị giác và chất lượng cuộc sống.
Viêm khớp dạng thấp (VKDT) là bệnh mãn tính toàn thân hay gặp nhất trong các bệnh tự miễn, với tổn thương ngoài khớp hay gặp là tổn thương bề mặt nhãn cầu. Trong đó, khô mắt chiếm tỉ lệ cao nhất và cũng là một trong những biểu hiện ngoài khớp đầu tiên của bệnh. Trong điều kiện hiện nay, nhờ sự phát triển của các phương pháp điều trị mới, thuốc và các yếu tố khác, tuổi thọ của người bị VKDT tăng cao hơn, kèm theo đó là tăng mức độ nặng của tổn thương toàn thân và bệnh khô mắt.
Đối tượng nghiên cứu: Bệnh nhân đến khám tại phòng khám khoa Giác mạc, Bệnh viện Mắt Trung Ương từ tháng 10/2022 đến tháng 8/2023 được chẩn đoán khô mắt và có bệnh nền VKDT đảm bảo tiêu chuẩn: Có điểm OSDI trên 12 và TBUT ≤ 10s.
Phương pháp sử dụng: Nghiên cứu mô tả cắt ngang. Các dữ liệu nghiên cứu được thu thập bao gồm: tình trạng bệnh VKDT, triệu chứng cơ năng đánh giá bằng bộ câu hỏi OSDI, khám mắt sử dụng test Schirmer I, TBUT và test nhuộm BMNC.
Kết quả cho thấy: 25 bệnh nhân đủ tiêu chuẩn đã được đưa vào nghiên cứu. Tuổi trung bình là 55,32 tuổi, 100% bệnh nhân là nữ với 22 bệnh nhân khô mắt nặng (88%), 3 bệnh nhân khô mắt vừa (12%). Tất cả các bệnh nhân đều khô mắt giảm chế tiết với test Schirmer I trung bình là 3,86 mm, 17 bệnh nhân có viêm giác mạc sợi (68%). Thời gian mắc VKDT trung bình là 12,12 năm có liên quan đến mức độ khô mắt. Về mức độ hoạt động VKDT theo thang điểm DAS 28: 2 bệnh nhân có mức độ hoạt động mạnh, 3 bệnh nhân mức độ hoạt động trung bình, 3 bệnh nhân mức độ hoạt động nhẹ và 17 bệnh nhân bệnh không hoạt động, tuy nhiên không liên quan đến mức độ khô mắt.
Qua nghiên cứu, kết quả bệnh khô mắt ở bệnh nhân VKDT có biểu hiện chính là khô mắt giảm chế tiết với test Schirmer I giảm và sợi biểu mô. Mức độ nặng của khô mắt không liên quan đến mức độ hoạt động của bệnh VKDT nhưng có liên quan đến thời gian mắc bệnh: thời gian mắc VKDT càng dài thì mức độ khô mắt càng nặng.
Tạp chí Y học Việt Nam - Tập 533 Số 2 (2023)