SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo - Khơi dậy khát vọng kiến tạo tương lai

Kiến thức, thái độ về hiến, ghép mô, bộ phận cơ thể của sinh viên y dược Đại học Quốc gia Hà Nội

[01/07/2024 15:00]

Nghiên cứu được thực hiện bởi Dương Văn Quân-Khoa Y, Đại học Đại Nam và các cộng sự nhằm đánh giá kiến thức, thái độ về hiến, ghép mô, bộ phận cơ thể người của sinh viên Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc Gia Hà Nội.

Cấy, ghép mô bộ phận cơ thể người là một trong những tiến bộ vượt bậc của y học hiện đại. Đối với những trường hợp tổn thương các tạng quan trọng như tim, gan, thận, phổi... việc ghép tạng là liệu pháp duy nhất có thể duy trì sự sống cho người bệnh, giúp kéo dài tuổi thọ, cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm gánh nặng bệnh tật cho xã hội. Hiện nay, người có nhu cầu ghép mô, bộ phận đang lớn hơn rất nhiều lần người hiến, điều này đặt ra thách thức về nguồn cung rất lớn cho hệ thống y tế các quốc gia. Để thúc đẩy công tác hiến và ghép mô, bộ phận cơ thể người phát triển, vai trò của nhân viên y tế là rất quan trọng, trong đó có đối tượng sinh viên y dược. Ở khía cạnh hiến mô, bộ phận cơ thể người, nhân viên y tế có vai trò trong việc tư vấn, giải thích rõ những lợi ích và tạo niềm tin cho người hiến và người thân của họ. Việc hiến mô, bộ phận luôn gặp phải những rào cản đến từ đạođức, văn hóa, tôn giáo và sự hiểu biết của con người. Một nhân viên y tế tận tâm, có kiến thức và có kỹ năng có thể tháo gỡ những khó khăn và thuyết phục được một bộ phận người dân hiến mô, bộ phận cơ thể giúp giảm tình trạng khan hiếm hiện nay. Ở khía cạnh ghép mô, bộ phận, sự thành công của các ca ghép phụ thuộc rất nhiều vào kỹ năng và trình độ chuyên môn của nhân viên y tế. Điều đó cho thấy, kiến thức và thái độ của những sinh viên chuyên ngành y dược có ý nghĩa rất lớn đến sự phát triển của công tác ghép mô, bộ phận cơ thể trong tương lai.

Tại Việt Nam, đã đạt được những thành tựu nhất định trong ghép mô, bộ phận như ghép thận, ghép tim... và các trung tâm ghép tạng đãđược xây dựng trên cả nước. Chương trình khuyến khích hiến mô, bộ phận cơ thể đãđược triển khai rộng rãi, tuy nhiên, số lượng người đăng ký hiến vẫn còn hạn chế. Thực trạng này cho thấy vai trò trung gian của nhân viên y tế cần được quan tâm hơn nữa tại Việt Nam. Tuy nhiên, những nghiên cứu về hiến ghép mô bộ phận cơ thể người trên đối tượng nhân viên y tế tương lai còn hạn chế và chưa đa dạng vùng miền, cần nghiên cứu nhằm bổ sung dữ liệu khoa học cho ngành y tế.

Thiết kế nghiên cứu cắt ngang được tiến hành trên 417 sinh viên y dược Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc Gia Hà Nội từ tháng 10/2023 đến tháng 2/2024, trong đó thời gian thu thập số liệu từ tháng 11 và tháng 12/2023.

Kết quả cho thấy: đa số sinh viên có kiến thức đúng về thời gian gian và mô tạng được ghép thành công đầu tiên (lần lượt là 64,7% và 62,8%), độ tuổi được hiến tạng (78,2%) và những tạng đã được ghép thành công (83,7%). Phần lớn sinh viên sẵn sàng hiến mô, bộ phận cơ thể người sau khi chết (55,4%) và hiến cho người thân khi họ nguy kịch (53,7%); sẵn sàng thuyết phục người thân hiến mô, bộ phận cơ thể người (66,9%) và sẵn sàng hiến mô, bộ phận cơ thể của người thân nếu họ chết não (60,7%). Sinh viên Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc Gia Hà Nội có kiến thức tương đối tốt và thái độ tích cực về hiến, ghép mô, bộ phận cơ thể người.

Kiến thức về hiến mô, bộ phận cơ thể người của sinh viên y dược Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội tương đối tốt, tuy nhiên vẫn còn những rào cản về niềm tin, văn hóa và tôn giáo ảnh hưởng đến thái độ của đối tượng nghiên cứu. Đa số sinh viên có hiểu biết về Luật hiến ghép mô bộ phận cơ thể ở Việt Nam, chỉ 17% đối tượng nghiên cứu đã từng được tư vấn hiến tạng, tỷ lệ sinh viên sẵn sàng hiến mô, bộ phận cơ thể sau khi chết là 55,4; sẵn sàng thuyết phục người thân hiến tạng là 66,9%. Phần lớn đối tượng nghiên cứu hứng thú khi thảo luận về chủ đề hiến ghép mô bộ phận cơ thể, sẵn sàng thuyết phục bệnh nhân của mình, sẵn sàng nhận tạng và cho rằng vấn đề này nên được đưa vào giảng dạy y khoa.

Tạp chí Nghiên cứu Y học, Tập 176, Số 3 (2024)
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ