Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân tràn dịch màng phổi và một số yếu tố liên quan đến tràn dịch màng phổi ác tính tại Bệnh viện phổi Thái Nguyên năm 2023
Các tác giả Hoàng Hà, Trịnh Trường Giang, Phạm Đắc Trung, Dương Thị Thu Nga thuộc Trường Đại học Y -Dược, Đại học Thái Nguyên đã thực hiện nghiên cứu với mục tiêu nhằm mô tả được đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân tràn dịch màng phổi và xác định một số yếu tố liên quan tràn dịch màng phổi ác tính.
Ảnh minh họa
Tràn dịch màng phổi là tình trạng khoang phổi có nhiều dịch bất thường, gây ra đau ngực, ho, khó thở. Tràn dịch màng phổi là bệnh lý phức tạp và ngày càng phổ biến thường gặp trong lâm sàng. Bệnh diễn tiến nhanh, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, có thể gây suy hô hấp thậm chí gây tử vong.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tràn dịch ở màng phổi như: lao màng phổi, ung thư phổi, suy tim, viêm phổi, xơ gan cổ trướng ... trong đó có tràn dịch màng phổi ác tính (TDMPAT) là bệnh lý nguy hiểm, diễn biến nhanh, tiên lượng nặng, tỷ lệ tái phát cao và tiêu tốn nhiều chi phí điều trị. TDMPAT có thể thứ phát do di căn ung thư từ cơ quan khác đến hoặc nguyên phát do ung thư trung biểu mô của màng phổi. TDMPAT là biến chứng phổ biến của bệnh ung thư nói chung, với tỷ lệ ước tính khoảng 500.000 ca mắc mới ở Mỹ và Châu Âu cộng lại.
Các tác giả sử dụng phương pháp nghiên cứu mô tả, cỡ mẫu toàn bộ, thu được 179 bệnh nhân tràn dịch màng phổi điều trị tại Bệnh viện Phổi Thái Nguyên, từ tháng 6/2022 đến tháng 6/2023. Bệnh nhân được chia thành 02 nhóm tràn dịch màng phổi ác tính và tràn dịch màng phổi không ác tính.
Kết quả cho thấy tràn dịch màng phổi gặp giới nam 66,5%, ≥ 50 tuổi 70,4%, có tiền sử tràn dịch màng phổi 11,2%. Triệu chứng đau ngực kiểu màng phổi 86,0%, hội chứng ba giảm 82,1%, khó thở 67,6%. Số lượng trung bình 45,3%, một bên 89,4%, dịch vàng chanh 72,1%. Cell Block để chẩn đoán tràn dịch màng phổi ác tính chiếm 17,9%. Căn nguyên là ung thư phổi 62,5%. Carcinoma tuyến 78,1%. Yếu tố liên quan chặt chẽ tràn dịch màng phổi ác tính là: tràn dịch tái lập nhanh, Giảm cân, số lượng dịch và màu dịch với p<0,01.
Đa số gặp tràn dịch màng phổi một bên, dịch tiết, dịch màu vàng chanh. Tỷ lệ tràn dịch màng phổi ác tính là 17,9%, chủ yếu do carcinoma tuyến di căn từ phổi. Một số yếu tố liên quan đến tràn dịch màng phổi ác tính gồm ≥ 50 tuổi, có tiền sử tràn dịch màng phổi, giảm cân, dịch tái lập nhanh, số lượng dịch nhiều và dịch thường có màu đỏ, hồng. Nên chỉ định cellblock trong bệnh cảnh tràn dịch màng phổi.
Tạp chí Y học Việt Nam -Tập 540, Số 2 (2024)