Đặc điểm lâm sàng, hình ảnh học và kết quả điều trị phẫu thuật rò hậu môn phức tạp
Nhiễm trùng hậu môn-trực tràng bao gồm áp xe hậu môn-trực tràng và rò hậu môn là bệnh rất thường gặp ở vùng hậu môn, đứng thứ 2 sau bệnh trĩ. Trong đó, bệnh rò hậu môn có thể kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, tuy không gây nguy hiểm chết người, nhưng làm cho bệnh nhân có nhiều phiền toái trong sinh hoạt, trong cuộc sống, ảnh hưởng không ít đến năng suất lao động. Vậy, việc nghiên cứu được tác giả Nguyễn Phổ - Trường Đại học Y Dược Cần Thơ thực hiện nhằm mô tả đặc điểm lâm sàng và đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật rò hậu môn phức tạp.
Rò hậu môn là bệnh lý thường gặp ở vùng hậu môn – trực tràng (Ảnh minh họa sưu tầm)
Rò hậu môn là bệnh rất thường gặp ở vùng hậu môn, đứng thứ 2 sau bệnh trĩ. Bệnh cảnh này khởi phát với tình trạng nhiễm khuẩn khu trú bắt nguồn từ hốc hậu môn - trực tràng, sau đó dẫn tới tụ mủ, lan dần theo tuyến Hermann-Desfosses và tạo thành ổ áp xe nằm trong khoang giữa cơ thắt trong và ngoài. Từ đây, ổ áp xe tiếp tục lan ra xung quanh theo lớp cơ dọc dài phức hợp và hậu quả là vỡ ra ngoài da cạnh hậu môn hoặc vỡ vào trong lòng trực tràng gây ra các thể rò hậu môn khác nhau. Bệnh có thể kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, tuy không gây nguy hiểm chết người, nhưng ảnh hưởng không ít đến chất lượng cuộc sống và năng suất lao động của bệnh nhân. Trên thực hành lâm sàng chia rò hậu môn thành hai loại theo Hội phẫu thuật đại trực tràng Hoa Kỳ gồm rò đơn giản và rò phức tạp. Trong đó, rò hậu môn phức tạp là những đường rò xuyên qua trên 30% bề dày cơ thắt ngoài, rò trên hoặc ngoài cơ thắt, phụ nữ có đường rò ở phía trước, đường rò có nhiều nhánh, nhiều lỗ ngoài hoặc lỗ trong, rò hậu môn tái phát, rò hậu môn liên quan đến bệnh Crohn, lao, HIV, rò hậu môn thứ phát sau xạ trị tại chỗ, bệnh nhân có tiền sử mất tự chủ hậu môn và rò vào trực tràng, âm đạo.
Các tác giả sử dụng nghiên cứu mô tả cắt ngang trên 36 bệnh nhân được chẩn đoán rò hậu môn và có chỉ định phẫu thuật tại Khoa Ngoại Tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Hoàng Tuấn Sóc Trăng và Khoa Ngoại Tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa thành phố Cần Thơ từ năm 2022 đến năm 2023. Phân tích số liệu bằng phần mềm Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) 20.0.
Kết quả cho thấy: Từ tháng 8/2022 đến tháng 4/2023 đã phẫu thuật 36 bệnh nhân rò hậu môn phức tạp, 30 nam và 6 nữ, độ tuổi trung bình là 36,8 ± 12,2 (20-69). Hai triệu chứng có tỷ lệ cao nhất là khối cạnh sưng hậu môn và đau nhức vùng hậu môn với tỷ lệ tương đương nhau 94,4%. Số lượng lỗ ngoài và lỗ trong ghi nhận trên MRI chủ yếu là 1 lỗ với tỷ lệ lần lượt là 80,6% và 88,9%. Đánh giá trên MRI ghi nhận rò xuyên cơ thắt chiếm đa số với tỷ lệ 77,8%, trong đó rò xuyên cơ thắt trung gian là 52,8% và rò xuyên cơ thắt cao là 25%. Phẫu thuật có kết quả tốt và trung bình lần lượt là 78% và 22%.
Việc đánh giá kỹ lưỡng lâm sàng kết hợp với hình ảnh học không chỉ giúp hỗ trợ chẩn đoán rò hậu môn phức tạp mà còn hỗ trợ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp, giúp mang lại kết quả cao trong phẫu thuật với tỷ lệ kết quả chung trong nghiên cứu gồm tốt là 78%, kết quả trung bình 22%. Ngoài ra, nghiên cứu còn chỉ ra độ tuổi mắc rò hậu môn phức tạp đang dần trẻ hóa hơn so với các nghiên cứu trước đây, tuy nhiên cần có các nghiên cứu sâu và quần thể mẫu lớn hơn để đánh giá.
Tạp chí y dược Cần Thơ –Số 69/2023