Phát hiện cấu trúc lớn nhất trong vũ trụ
Hans Böhringer, nhà khoa học tại Viện Vật lý Max Planck (Đức), và các cộng sự đã phát hiện siêu cấu trúc lớn nhất từng được biết đến trong vũ trụ mang tên Quipu, với chiều dài lên đến 1,4 tỷ năm ánh sáng. Quipu chứa gần 70 siêu cụm thiên hà, và có khối lượng lớn hơn hàng trăm nghìn lần so với một thiên hà đơn lẻ như dải Ngân hà. Kết quả nghiên cứu đã được chấp nhận xuất bản trên tạp chí Astronomy and Astrophysics và hiện có sẵn trên cơ sở dữ liệu ArXiv.
Böhringer đặt tên cho cấu trúc này là Quipu, lấy cảm hứng từ hệ thống đếm bằng sợi dây thừng thắt nút của người Inca. Khi làm việc tại Đài quan sát Nam Âu, Böhringer đã chiêm ngưỡng những sợi dây này trong một bảo tàng gần Santiago, Chile và nhận thấy chúng giống với hình dạng của siêu cấu trúc: bao gồm một sợi chính dài với nhiều nhánh phụ tỏa ra xung quanh.
Nhóm nghiên cứu phát hiện Quipu bằng cách phân tích các cụm thiên hà cách Trái đất từ 425 triệu đến 800 triệu năm ánh sáng thông qua dữ liệu vệ tinh ROSAT của Đức. Họ sử dụng một thuật toán để xác định khoảng cách tối đa giữa các cụm thiên hà, từ đó xem chúng có liên kết với nhau hay không.
Phát hiện này làm dấy lên tranh cãi trong cộng đồng khoa học, vì kích thước khổng lồ của Quipu có thể thách thức nguyên lý vũ trụ học – giả thuyết cho rằng ở khoảng cách rất lớn, vũ trụ phân bố đồng đều theo mọi hướng.
Tin đăng KH&PT số 1331 (số 7/2025)