Chỉ một giọt máu có thể tiết lộ bạn có bị ung thư tuyến tụy hay không.

Một xét nghiệm mới có tên PAC-MANN có thể phát hiện các dấu hiệu của bệnh trong máu người, ngay cả ở giai đoạn đầu, các nhà nghiên cứu báo cáo vào ngày 12 tháng 2 trên tạp chí Science Translational Medicine. Xét nghiệm này một ngày nào đó có thể cung cấp cho các bác sĩ một cách đơn giản để phát hiện bệnh sớm, trước khi quá muộn để điều trị, đồng tác giả nghiên cứu Jared Fischer, nhà sinh học phân tử tại Đại học Khoa học và Sức khỏe Oregon (OHSU) ở Portland, cho biết.

"Thực sự có một nhu cầu cấp thiết trong lĩnh vực này về một xét nghiệm phát hiện sớm ung thư tuyến tụy," ông nói.

Mặc dù tương đối hiếm gặp, ung thư tuyến tụy là một trong những loại ung thư gây tử vong cao nhất, gây ra hơn 50.000 ca tử vong vào năm 2024. Bệnh nhân thường được chẩn đoán muộn trong quá trình tiến triển của ung thư, vì bệnh này rất khó phát hiện. "Không có triệu chứng rõ ràng," kỹ sư y sinh Jose Montoya Mira, thành viên nhóm OHSU, cho biết.

Không giống như những gì có sẵn cho các bệnh khác, các bác sĩ không có bất cứ thứ gì có thể dễ dàng tiết lộ các trường hợp ung thư tuyến tụy sớm. Họ chủ yếu bị giới hạn trong sinh thiết và xét nghiệm hình ảnh. Nhưng ung thư tuyến tụy có một số dấu hiệu cảnh báo phân tử, mà Montoya và Fischer đã khai thác với PAC-MANN. Giống như người hùng nuốt chửng ma trong trò chơi điện tử cổ điển, một số protein ung thư tuyến tụy được biết đến với khả năng "nhai". Các protein này, được gọi là protease, phá vỡ các mô liên kết, tạo không gian cho các khối u phát triển.

Nhóm nghiên cứu đã xây dựng PAC-MANN, hay Protease-ACtivated MAgnetic NaNosensor (Cảm biến Nano Từ tính Kích hoạt Protease), để phát hiện một trong những protein "nhai" này. Cảm biến nano được tạo thành từ một hạt từ tính liên kết với các phân tử huỳnh quang. Khi trộn với máu từ bệnh nhân ung thư tuyến tụy, protease sẽ cắt các phân tử huỳnh quang khỏi hạt, giải phóng chúng vào dung dịch. Sử dụng nam châm, nhóm nghiên cứu kéo bất kỳ cảm biến nano còn lại nào ra xa. Các mảnh huỳnh quang đã cắt còn lại sẽ phát sáng dưới ánh sáng nhìn thấy được.

Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm hệ thống của họ trên các mẫu máu từ 178 người không bị ung thư tuyến tụy hoặc đã được chẩn đoán. 90% thời gian, PAC-MANN dự đoán chính xác liệu bệnh nhân có bị ung thư hay không. PAC-MANN xác định chính xác 40 trên 55 người mắc bệnh và 120 trên 123 người không mắc bệnh, các nhà nghiên cứu báo cáo.

Hiện tại, nhóm nghiên cứu đang xác nhận kết quả của mình trên một nhóm người lớn hơn. Họ cũng đang xem xét bắt đầu một thử nghiệm lâm sàng. Các nhà nghiên cứu hình dung hệ thống của họ một ngày nào đó sẽ được sử dụng để sàng lọc thường xuyên tại các phòng khám, giống như chụp nhũ ảnh hàng năm. PAC-MANN không yêu cầu thiết bị hình ảnh chuyên dụng hoặc cơ sở vật chất công nghệ cao để vận hành. Điều đó có nghĩa là nó có tiềm năng sử dụng ở những nhóm dân cư thiếu thốn và ở những khu vực thiếu nguồn lực của các bệnh viện lớn, giàu có, Montoya nói.