Kỷ nguyên công nghệ xuất bản số và đào tạo nguồn nhân lực trong thời kỳ mới (phần 2)
Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, đặc biệt là Internet, đã tạo ra thế giới số với sự kết nối mạnh mẽ và truyền thông lan tỏa nhanh chóng. Công nghệ số đang dần thay đổi bản chất của ngành xuất bản, đặt ra yêu cầu đổi mới tư duy và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu của thời đại.
Kỹ thuật truyền thông mới đã tác động lên rất nhiều mặt của xuất bản
Đầu tiên, đó là thay đối vật truyền dẫn thông tin của xuất bản. Việc xuất bản truyền thống trước nay vẫn sử dụng đó là in ấn trên giấy - một vật liệu hữu hình. Giờ đây, vật liệu để truyền thông tin trở nên vô hình như mạng Internet. Trong thời đại xuất bản trên mạng hiện nay, vật truyền dẫn thông tin lại trở nên vô hình, thông tin có thể truyền qua đó để đến với người đọc.
Từ việc thay đổi vật truyền dẫn, phương thức xuất bản cũng hoàn toàn thay đổi. Xuất bản đã thay đổi từ truyền bá chủ yếu bằng kênh chữ sang truyền bá tổng hợp bảo gồm cả chữ, hình ảnh, âm thanh. Không gian mạng ngày nay có thể tích hợp toàn bộ các phương thức truyền bá như sách, báo, tạp chí, truyền thanh, truyền hình lại với nhau; đưa chữ viết, tiếng nói, hình ảnh tích họp làm một. Vì thế có thể nói xuất bản đã mở rộng phạm vi hơn nhiều.
Thực trạng đào tạo nguồn nhân lực xuất bản đáp ứng với kỷ nguyên mới
Đánh giá sơ bộ tình trạng nhân lực hiện nay của các nhà xuất bản được chia thành các nhóm như sau:
- Nhóm Biên tập viên: Đây là lực lượng lao động quan trọng nhất đối với các đơn vị xuất bản. Họ là những người quyết định chất lượng của nội dung xuất bản phẩm. Nhìn chung hiện nay, các biên tập viên đều có trình độ chuyên môn ổn định, tay nghề vững vàng. Tuy nhiên đối mặt với sự thay đổi của công nghệ số, họ lại là đội ngũ ít được cập nhật và đào tạo. Số cán bộ biên tập có thể áp dụng công nghệ số vào công tác biên tập của mình không cao. Lý do một phần họ chưa thấy sự cấp thiết của việc chuyển đổi, một phần do khả năng về công nghệ thấp nên việc tiếp cận các công nghệ hiện đại là sự trở ngại. Hiện nay đa số các biên tập viên tại các nhà xuất bản vẫn biên tập trên bản thảo giấy là chính và thường ít sử dụng các công nghệ cao trong quá trình biên tập.
- Nhóm sáng tạo hình thức xuất bản phẩm: Đây là lực lượng cũng tạo nên cho xuất bản phẩm sự hấp dẫn và giúp cho bạn đọc thuận tiện trong việc tiếp cận với nội dung. Theo đánh giá, lẽ ra đây là lực lượng lao động nên tiêp cận cao nhất và nhanh nhất những biên đổi của công nghệ số. Tuy vậy, tại các nhà xuất bản, lực lượng lao động này vẫn còn nhiều hạn chế, thiếu sự đầu tư về đào tạo công nghệ mới để phát triển.
- Nhóm thương mại xuất bản phẩm: Đây là một khâu cần lực lượng tinh nhuệ. Họ phải tiêp cận môi trường số nhanh nhất.
Độ nhanh nhạy của họ sẽ mang đên nhiều lợi ích cho các đơn vị xuất bản. Cần phải đào tạo, bồi dưỡng và liên tục cập nhật các kiên thức, kỹ năng mới về các hoạt động thương mại trong môi trường số nhằm tìm kiêm nhiều hơn nữa khả năng tiêp cận thị trường, bạn đọc. Hiện nay các cán bộ phát hành của các nhà xuất bản vẫn chưa thể hiện sự nhanh nhạy trong nắm bắt thời cơ này. Những phương thức giới thiệu sách với bạn đọc vẫn còn lạc hậu, thiếu sự sáng tạo, khó tiêp cận được với giới trẻ.
- Nhóm quản lý xuất bản: Đây thực sự là nhóm quyết định về việc áp dụng công nghệ số và áp dụng mức độ nào vào công tác xuất bản của đơn vị. Đây là nhóm đầu tiên cần phải tiếp cận với các kỹ thuật công nghệ mới để đưa ra các quyết định đúng đắn trong việc điều hành và xử lý các hoạt động trong đơn vị. Việc quản lý xuất bản hiện nay cũng cần phải chuyển đổi số nhanh chóng theo hướng hiện đại tích cực nhiều hơn nữa. Muốn chuyển đổi số thì người lãnh đạo, quản lý phải là những người có tầm nhìn, có khả năng định hướng và đầu tư đúng trọng điểm về công nghệ mới.
.jpg)
Ảnh minh họa
Hướng đổi mới trong đào tạo nguồn nhân lực
Để có thể có được nguồn nhân lực tiên tiên, áp dụng được các công nghệ mới vào công tác xuất bản, Bộ và các ban ngành, cũng như các lãnh đạo của các nhà xuất bản, đơn vị xuất bản cần phải đổi mới một số vấn đề sau:
- Đổi mới về công tác tư tưởng, chỉ đạo.
- Đổi mới và đa dạng các công tác đào tạo nguồn nhân lực.
- Đổi mới trang thiêt bị công nghệ để cán bộ có thể sử dụng và thực hiện được công việc trên một môi trường số chính thống.
Tạp chí Thông tin và Truyền thồng, 12/2024