SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THÀNH PHỐ CẦN THƠ

Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Thứ 4 Ngày 2/4/2025 | 03:16:45 [AM]
Nâng cao khả năng tự động hóa và độ chính xác của robot nhờ vào thị giác máy

[28/03/2025 09:48]

Thị giác máy (Machine Vision), thường được ví như "đôi mắt" của tự động hóa, đã chứng kiến sự phát triển vượt bậc về khả năng và ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp, đặc biệt là trong tự động hóa robot. Khi các lĩnh vực sản xuất và các ngành liên quan hướng tới quy trình chính xác, hiệu quả và linh hoạt hơn, các hệ thống thị giác máy trở thành một phần không thể thiếu, giúp robot hoạt động tự động với độ chính xác và tin cậy cao.

Các hệ thống thị giác máy tích hợp camera, hệ thống chiếu sáng, phần mềm xử lý hình ảnh và thuật toán để giúp máy móc "nhìn thấy" và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu hình ảnh. Nhờ đó, robot có thể kiểm tra, nhận diện, đo lường và phân tích vật thể với tốc độ và độ chính xác cao hơn bao giờ hết. Bài viết này sẽ khám phá vai trò ngày càng mở rộng của thị giác máy trong tự động hóa robot và độ chính xác, đồng thời nhấn mạnh tác động của nó đối với sản xuất hiện đại, các ứng dụng thực tiễn và tương lai của công nghệ này.

Nâng cao khả năng tự động hóa và độ chính xác của robot nhờ vào thị giác máy (Ảnh minh họa)

Sự phát triển của tự động hóa robot

Sự phát triển mạnh mẽ của tự động hóa robot trong những năm gần đây chủ yếu được thúc đẩy bởi các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy và đặc biệt là thị giác máy. Trong ngành sản xuất, robot đã tiến hóa từ những hệ thống thực hiện nhiệm vụ đơn giản sang các hệ thống phức tạp, có khả năng thực hiện nhiều công việc với độ chính xác cao. Sự tiến bộ này đặc biệt quan trọng đối với các ngành yêu cầu mức độ tự động hóa cao như sản xuất ô tô, điện tử, dược phẩm và thực phẩm.

Trước đây, robot chủ yếu thực hiện các chuyển động lặp đi lặp lại theo lập trình sẵn. Ngày nay, chúng có thể tương tác với môi trường xung quanh và đưa ra quyết định theo thời gian thực. Tính linh hoạt ngày càng cao này, kết hợp với nhu cầu nâng cao chất lượng, giảm chi phí và đẩy nhanh tốc độ sản xuất, khiến hệ thống robot trở thành một phần không thể thiếu trong sản xuất hiện đại. Thị giác máy đóng vai trò quan trọng trong quá trình này, giúp robot nhận diện vật thể, kiểm soát chất lượng, lắp ráp và đóng gói sản phẩm.

Hệ thống thị giác máy hoạt động bằng cách chụp ảnh vật thể và xử lý chúng thông qua phần mềm tiên tiến để trích xuất dữ liệu liên quan. Dữ liệu này sau đó được sử dụng để hướng dẫn các chuyển động, hành động hoặc đánh giá của hệ thống robot. Chức năng này là yếu tố cốt lõi giúp cải thiện độ chính xác, tốc độ và hiệu suất hoạt động tổng thể của tự động hóa robot.

Nâng cao độ chính xác trong tự động hóa robot

Một trong những lợi ích quan trọng nhất của việc tích hợp thị giác máy vào tự động hóa robot là khả năng cải thiện độ chính xác. Trong sản xuất, nhiều nhiệm vụ như lắp ráp, đóng gói và kiểm tra chất lượng yêu cầu robot thực hiện với độ chính xác cực cao. Các cảm biến truyền thống như cảm biến tiệm cận, cảm biến áp suất hoặc cảm biến chạm không phải lúc nào cũng cung cấp được mức độ chi tiết hoặc thông tin hình ảnh cần thiết cho các nhiệm vụ này. Trong khi đó, thị giác máy cho phép robot phát hiện các lỗi nhỏ, đo lường khoảng cách với độ chính xác đến nanomet và kiểm tra các chi tiết tinh vi mà các cảm biến khác không thể nhận diện.

Trong ngành công nghiệp ô tô, các hệ thống thị giác máy được sử dụng để kiểm tra độ chính xác của các bộ phận và linh kiện. Một robot được trang bị thị giác máy có thể chụp ảnh độ phân giải cao của một bộ phận ô tô, chẳng hạn như cửa xe hoặc kính chắn gió, sau đó so sánh với mô hình tiêu chuẩn. Bất kỳ sai lệch nào so với kích thước mong đợi hoặc khiếm khuyết trên bề mặt đều có thể được phát hiện và điều chỉnh ngay lập tức. Điều này đảm bảo rằng các bộ phận bị lỗi không được đưa vào dây chuyền sản xuất, giúp giảm lãng phí và nâng cao chất lượng sản phẩm cuối cùng.

Thị giác máy cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm tra các đặc điểm bề mặt phức tạp, như phát hiện vết nứt nhỏ hoặc khuyết tật bề mặt của sản phẩm. Điều này giúp nâng cao độ chính xác trong quy trình kiểm soát chất lượng, đảm bảo ngay cả những lỗi nhỏ nhất cũng được phát hiện, điều đặc biệt quan trọng đối với các ngành công nghiệp yêu cầu độ chính xác cao như hàng không vũ trụ, sản xuất thiết bị y tế và sản xuất bán dẫn.

Tăng tốc độ và hiệu suất

Bên cạnh độ chính xác, khả năng vận hành với tốc độ cao và hiệu suất tối đa cũng đóng vai trò quan trọng. Hệ thống thị giác máy ngày càng được cải tiến để xử lý khối lượng lớn dữ liệu hình ảnh trong thời gian thực, giúp robot đưa ra quyết định nhanh chóng. Điều này đặc biệt quan trọng trong các môi trường sản xuất có quy mô lớn như sản xuất điện tử tiêu dùng, nơi tốc độ và hiệu quả là yếu tố then chốt.

Bằng cách sử dụng thị giác máy, robot có thể nhanh chóng quét và đánh giá sản phẩm khi chúng di chuyển trên dây chuyền sản xuất. Ví dụ, trong ngành công nghiệp thực phẩm, thị giác máy có thể được sử dụng để kiểm tra bao bì có bị lỗi không, chẳng hạn như nhãn bị rách, mã vạch in sai hoặc bao bì bị hỏng. Robot được trang bị thị giác máy có thể nhanh chóng phát hiện và loại bỏ các sản phẩm bị lỗi mà không cần phải dừng hoàn toàn dây chuyền sản xuất.

Tính linh hoạt và khả năng thích ứng của tự động hóa

Một lợi thế quan trọng khác của việc kết hợp thị giác máy vào hệ thống robot là khả năng thích ứng với các nhiệm vụ khác nhau và điều kiện thay đổi. Các hệ thống tự động truyền thống thường cứng nhắc và yêu cầu lập trình lại hoặc điều chỉnh vật lý để thực hiện các nhiệm vụ khác nhau. Tuy nhiên, với thị giác máy, robot có thể tự động điều chỉnh, giúp các nhà sản xuất xây dựng hệ thống tự động linh hoạt, có thể xử lý nhiều loại sản phẩm hoặc quy trình với thời gian chết tối thiểu.

Một robot có trang bị thị giác máy có thể làm việc trên dây chuyền lắp ráp với các sản phẩm có kích thước, hình dạng và hướng khác nhau. Hệ thống thị giác sẽ ghi nhận dữ liệu hình ảnh của các vật thể khi chúng đến dây chuyền sản xuất và dựa vào đó, robot sẽ điều chỉnh tay gắp hoặc chuyển động phù hợp. Khả năng làm việc với nhiều loại sản phẩm mà không cần cấu hình lại thủ công giúp hệ thống robot trang bị thị giác máy trở nên linh hoạt hơn rất nhiều.

Triển vọng và thách thức trong tương lai

Khi các ngành công nghiệp tiếp tục hướng tới mô hình Công nghiệp 4.0, kết hợp hệ thống thông minh, IoT và dữ liệu lớn, vai trò của thị giác máy trong tự động hóa robot sẽ ngày càng mở rộng. Tuy nhiên, vẫn còn một số thách thức cần được giải quyết, chẳng hạn như tác động của điều kiện môi trường (ánh sáng, sự thay đổi của sản phẩm), cũng như chi phí triển khai đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Tuy nhiên, với sự phát triển liên tục của công nghệ, thị giác máy sẽ ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn, giúp robot thực hiện các nhiệm vụ phức tạp với độ tự động hóa và chính xác cao hơn, từ đó định hình tương lai của ngành sản xuất hiện đại.

ptphuc (TH)

https://metrology.news/machine-visions-expanding-role-in-robotic-automation-and-precision/
Bản quyền @ 2017 thuộc về Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ
Địa chỉ: Số 02, Lý Thường kiệt, phường Tân An, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ
Điện thoại: 0292.3820674, Fax: 0292.3821471; Email: sokhcn@cantho.gov.vn
Trưởng Ban biên tập: Ông Trần Đông Phương An - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Cần Thơ