Theo dự báo của GlobalData, thị trường robot toàn cầu dự kiến sẽ đạt 218 tỷ USD vào năm 2030, phản ánh sự tăng trưởng nhanh chóng của ngành công nghiệp này. Sự tiến bộ trong công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), máy học (Machine Learning), và tự động hóa đã giúp robot ngày càng thông minh và linh hoạt hơn, hỗ trợ con người trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Robot trong ngành sản xuất

Một trong những lĩnh vực hưởng lợi nhiều nhất từ robot là ngành sản xuất và hậu cần. Các hệ thống tự động hóa và robot đã giúp cải thiện hiệu suất, độ chính xác và an toàn trong dây chuyền sản xuất. Một số lợi ích chính bao gồm:

• Tăng năng suất: Robot có thể làm việc liên tục mà không cần nghỉ, giúp giảm thời gian sản xuất và chi phí lao động.
• Giảm sai sót: Với cảm biến tiên tiến và thuật toán điều khiển, robot có thể thực hiện các nhiệm vụ lặp đi lặp lại với độ chính xác cao.
• Tăng cường an toàn lao động: Robot giúp giảm thiểu rủi ro tai nạn trong môi trường làm việc nguy hiểm.

Các công ty như Tesla, Toyota, và Foxconn đã ứng dụng hệ thống robot vào dây chuyền sản xuất, giúp tăng cường hiệu quả và giảm thiểu sai sót trong quy trình lắp ráp.

Robot trong lĩnh vực y tế

Robot cũng đang cách mạng hóa ngành y tế, từ phẫu thuật đến chăm sóc bệnh nhân và quản lý bệnh viện. Một số ứng dụng quan trọng bao gồm:

• Phẫu thuật bằng robot: Robot hỗ trợ bác sĩ thực hiện các ca phẫu thuật chính xác hơn, giảm thiểu tổn thương mô và giúp bệnh nhân phục hồi nhanh hơn. Hệ thống phẫu thuật Da Vinci là một ví dụ điển hình.
• Robot chăm sóc bệnh nhân: Các robot như Pepper và Moxi có thể giúp chăm sóc người cao tuổi, hỗ trợ họ trong các hoạt động hàng ngày.
• Tự động hóa trong bệnh viện: Robot giúp quản lý hồ sơ bệnh nhân, vận chuyển thuốc và mẫu xét nghiệm, giảm bớt gánh nặng cho nhân viên y tế.

Robot y tế đã đặc biệt hữu ích trong đại dịch COVID-19, giúp giảm tiếp xúc trực tiếp giữa bác sĩ và bệnh nhân, đồng thời hỗ trợ kiểm tra, khử trùng và vận chuyển vật tư y tế.

Robot trong dịch vụ và bán lẻ

Lĩnh vực dịch vụ và bán lẻ cũng đang được hưởng lợi từ sự phát triển của robot:

• Robot giao hàng: Các công ty như Amazon, Alibaba và Starship Technologies đã thử nghiệm robot giao hàng tự động để tăng cường hiệu quả logistics.
• Trợ lý AI trong cửa hàng: Các robot như Tally của Simbe Robotics có thể quét kệ hàng, kiểm tra tình trạng hàng hóa và giúp cải thiện trải nghiệm mua sắm.
• Dịch vụ nhà hàng và khách sạn: Robot phục vụ bàn, dọn dẹp và hỗ trợ đặt món đã xuất hiện tại nhiều nhà hàng và khách sạn trên thế giới.

Sự phát triển này không chỉ giúp giảm chi phí vận hành mà còn cải thiện trải nghiệm khách hàng bằng cách cung cấp dịch vụ nhanh chóng và chính xác hơn.

Robot và tác động đến thị trường lao động

Một trong những vấn đề lớn nhất mà robot đặt ra là tác động đến việc làm. Mặc dù robot có thể giúp tăng năng suất và giảm chi phí, nhưng chúng cũng khiến nhiều công nhân lo ngại về nguy cơ mất việc làm.

Theo nghiên cứu của McKinsey & Company, tự động hóa có thể thay thế khoảng 800 triệu việc làm trên toàn cầu vào năm 2030. Tuy nhiên, điều này cũng mở ra cơ hội cho những công việc mới trong lĩnh vực phát triển, bảo trì và quản lý robot.

Một số ngành nghề có nguy cơ cao bị thay thế bởi robot bao gồm:

• Nhân viên lắp ráp trong nhà máy
• Nhân viên thu ngân
• Nhân viên kho vận
• Nhân viên hỗ trợ khách hàng

Trong khi đó, các ngành nghề liên quan đến khoa học dữ liệu, lập trình AI và quản lý hệ thống tự động sẽ có nhu cầu cao hơn trong tương lai.

Ảnh minh họa

Robot và đạo đức

Sự phát triển của robot cũng đặt ra nhiều câu hỏi về đạo đức và trách nhiệm. Một số vấn đề quan trọng bao gồm:

• Trách nhiệm pháp lý: Nếu một robot gây ra lỗi hoặc tai nạn, ai sẽ chịu trách nhiệm?
• Quyền riêng tư: Robot thu thập dữ liệu người dùng có thể gây ra rủi ro về bảo mật thông tin.
• Tác động xã hội: Liệu robot có làm gia tăng bất bình đẳng kinh tế và làm thay đổi cấu trúc xã hội hay không?

Để giải quyết những vấn đề này, nhiều quốc gia đang thiết lập luật và quy định nhằm đảm bảo rằng sự phát triển của robot diễn ra một cách có kiểm soát và mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

Tương lai của robot

Tương lai của robot hứa hẹn sẽ có những đột phá lớn hơn, đặc biệt là trong các lĩnh vực sau:

• Robot tự học và tự thích nghi: Nhờ vào AI, robot sẽ có khả năng học hỏi và thích nghi với môi trường làm việc mà không cần lập trình lại.
• Robot tương tác với con người: Các robot thế hệ mới sẽ có khả năng giao tiếp và hiểu cảm xúc con người tốt hơn, giúp cải thiện trải nghiệm người dùng.
• Ứng dụng robot trong thám hiểm không gian: Các robot như Perseverance Rover của NASA đã mở đường cho việc khám phá vũ trụ, giúp con người tiếp cận các hành tinh xa xôi.

Với tốc độ phát triển nhanh chóng, robot sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của nhân loại.

Kết luận

Sự phát triển của robot và trí tuệ nhân tạo (AI) mang lại nhiều lợi ích cho xã hội nhưng cũng đặt ra những rủi ro nghiêm trọng về an ninh và an toàn. Một trong những mối đe dọa lớn nhất là tấn công mạng và mất kiểm soát. Khi robot và AI ngày càng được tích hợp vào các hệ thống quan trọng như quốc phòng, y tế, tài chính và giao thông, chúng có thể trở thành mục tiêu của tin tặc. Nếu bị tấn công, robot có thể bị điều khiển để thực hiện hành vi nguy hiểm hoặc đánh cắp thông tin nhạy cảm.

Ngoài ra, AI có thể bị lợi dụng để tạo ra vũ khí tự động hoặc deepfake, làm gia tăng nguy cơ chiến tranh mạng và các cuộc tấn công giả mạo. Một vấn đề khác là sự thiếu minh bạch và kiểm soát trong quá trình ra quyết định của AI, dẫn đến nguy cơ đưa ra các quyết định sai lầm hoặc thiên vị, ảnh hưởng đến an toàn con người.

Để giảm thiểu rủi ro, cần có các quy định chặt chẽ về an ninh AI, tăng cường giám sát và mã hóa hệ thống, đồng thời phát triển các giải pháp AI đạo đức nhằm đảm bảo rằng công nghệ này phục vụ lợi ích con người thay vì gây hại.

ntqnhu (TH)