Trong xã hội luôn nảy sinh và tồn tại nhiều vấn đề liên quan đến lợi ích của nhiều người, đặt ra yêu cầu cần giải quyết những vấn đề này để ổn định tâm lý của cộng đồng xã hội và tạo điều kiện cho sự phát triển của xã hội. Đứng trước các vấn đề phát sinh, con người có nhu cầu lên tiếng phát biểu ý kiến của mình. Trong một xã hội tiến bộ, dân chủ, phát triển, những tiếng nói này có điều kiện để cất lên, đặc biệt là trên các phương tiện truyền thông đại chúng như báo chí và hiện nay là MXH. Khi có nhiều tiếng nói xung quanh một vấn đề, xã hội sẽ có thể hướng sự chú ý đến vấn đề hon, từ đó tạo ra áp lực cho các bên liên quan trong việc tìm ra giải pháp và thực hiện các biện pháp để giải quyết vấn đề.

Ngày nay, báo chí là diễn đàn để dư luận lên tiếng và báo chí cũng chính là nơi nhiều vấn đề của xã hội được nêu lên, trình bày cho công chúng nhìn thấy. Nhưng vai trò của báo chí không chỉ dừng lại ở khởi nguồn dư luận, mà quan trọng hơn nữa, là định hướng dư luận.Tiếng nói từ báo chí là tiếng nói được dư luận chú ý và tin tưởng, báo chí không trực tiếp thực hiện các việc thay đổi hay điều chỉnh, nhưng cất lên tiếng nói để cho mọi người thúc đẩy hành động thay đổi cần thiết.

Trong điều kiện bùng nổ truyền thông như hiện nay, chức năng này không hề suy giảm mà càng trở nên quan trọng hơn. MXH là nơi nhiều cá nhân tự do thể hiện ý kiến của mình, tuy nhiên, do tính chất tự do, tự phát của mình, các ý kiến trên MXH có thể mang tính tự phát, ít chọn lọc, thậm chí là thiếu cân nhắc. Nói đến công luận là nói đến các ý kiến. Xung quanh một vấn đề có thể có nhiều ý kiến khác nhau, xuất phát từ các cá nhân hoặc nhóm với những góc nhìn khác nhau, lợi ích khác nhau. Ý kiến trong quá trình được hình thành và phát biểu thì có thể chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố: lợi ích, hệ tư tưởng, nguồn gốc văn hóa, trình độ giáo dục, hệ giá trị, môi trường, và đặc biệt là báo chí truyền thông... Vì vậy, không có gì đáng ngạc nhiên khi có nhiều ý kiến khác nhau được thể hiện khi một vấn đề được công khai, và tranh cãi là một giai đoạn trong quá trình phát sinh, tồn tại của dư luận xung quanh một vấn đề. Do chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố nên không phải mọi ý kiến đều khách quan hoặc hoàn toàn đúng. Trên thực tế, công luận phản ánh những vấn đề quan trọng của xã hội, mối quan tâm, nguyện vọng, tình cảm, nhận thức, thái độ, góc nhìn của các tầng lớp xã hội, các nhóm công chúng. Lắng nghe dư luận thì sẽ hiểu nhân dân, hiểu tâm tư nguyện vọng, nhận thức, hiểu biết của công chúng. Tuy nhiên, như đã phân tích, để công luận phát huy tốt khả năng tích cực của nó trong việc giải quyết các vấn đề của xã hội, cần phải có vai trò của các thủ lĩnh dư luận, đặc biệt là báo chí. Khi một vấn đề được công khai trên truyền thông đại chúng và trở thành tâm điểm của dư luận, thì các ý kiến khác nhau xoay quanh vấn đề sẽ đặt vấn đề dưới những góc nhìn khác nhau, từ đó cung cấp cái nhìn toàn diện về vấn đề, giúp công chúng hiểu sâu sắc, rõ ràng hơn vấn đề. Đây là tiền đề quan trọng để đi đến tìm ra giải pháp cho vấn đề.

Trong điều kiện xã hội và công nghệ truyền thông phát triển mạnh mẽ như hiện nay, vai trò làm diễn đàn của báo chí được phát huy, tạo điều kiện thuận lợi cho các ý kiến được trình bày, các cuộc thảo luận của xã hội diễn ra. Hiện nay, MXH cũng đang đóng vai trò diễn đàn, song thiếu sự chắt lọc chuyên nghiệp của báo chí nên diễn đàn MXH mang tính cảm tính, nhiều khi là tự phát, thiếu định hướng phù hợp. Các nhà báo với trình độ, kinh nghiệm, uy tín và thẩm quyền được trao (xã hội trao cho báo chí), có khả năng cao trong việc lựa chọn, sàng lọc thông tin, dẫn dắt dư luận đi theo một đường hướng phù hợp.