Theo dõi người dùng trong XR: Những cân nhắc về quyền riêng tư, bảo mật và tuân thủ dành cho doanh nghiệp
Công nghệ thực tế mở rộng (XR) đã chính thức bước vào môi trường doanh nghiệp, thay đổi cách đào tạo, cộng tác và sáng tạo trong nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, khi các thiết bị XR ngày càng trở nên tinh vi – tích hợp cảm biến mới, trí tuệ nhân tạo (AI) và khả năng theo dõi người dùng – thì lượng dữ liệu thu thập cũng tăng theo, buộc các công ty phải suy nghĩ lại cách tiếp cận vấn đề quyền riêng tư và bảo mật.

Việc thu thập sâu các dữ liệu từ thiết bị XR có thể mang lại lợi ích lớn cho doanh nghiệp. Càng có nhiều thông tin chi tiết về hành vi người dùng, biểu cảm khuôn mặt hay tín hiệu cảm xúc (nhờ công nghệ điện cơ đồ EMG), thì doanh nghiệp càng có cơ hội tối ưu hóa năng suất, hiệu quả và kết quả đào tạo.
Tuy nhiên, mỗi điểm dữ liệu mới cũng đi kèm với những lo ngại về tuân thủ pháp lý, quyền riêng tư và an ninh thông tin. Các doanh nghiệp phải cẩn trọng khi bước vào kỷ nguyên làm việc nhập vai để đảm bảo vẫn tuân thủ các quy định hiện hành.
Quyền riêng tư, bảo mật và tuân thủ trong theo dõi người dùng XR
Từ những thiết bị XR chỉ có thể ghi nhận các thao tác cơ bản trên tay cầm, ngày nay chúng ta đã có Apple Vision Pro – thiết bị có khả năng theo dõi và lưu trữ dữ liệu sinh trắc học. Nhiều loại headset XR khác còn tích hợp cảm biến theo dõi chuyển động, cử chỉ tay và ánh mắt để nâng cao trải nghiệm người dùng.
Ngoài ra, còn có các phụ kiện bổ sung như vòng tay EMG (ví dụ: Meta Orion) giúp thu thập dữ liệu chi tiết về chuyển động và tín hiệu cơ bắp.
Ví dụ, trong đào tạo bán hàng bằng thực tế ảo, XR có thể theo dõi chuyển động mắt để biết nhân viên có đang nhìn vào khách hàng hay không, và phân tích cử chỉ để đo mức độ thuyết phục. Nhưng mặt khác, điều này cũng mở ra nhiều rủi ro:
Theo dõi tay và mắt – hiệu quả cao nhưng cần cẩn trọng
Công nghệ theo dõi cử chỉ tay và ánh mắt làm cho XR hiệu quả hơn, giúp loại bỏ tay cầm, tăng khả năng tương tác tự nhiên và tiết kiệm tài nguyên hệ thống. Nhưng việc này cũng đi kèm rủi ro về quyền riêng tư.
Một nghiên cứu của Đại học Berkeley cho thấy: chỉ cần 2 giây dữ liệu chuyển động mắt và tay là có thể xác định một người dùng cụ thể, làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng.
Tuân thủ pháp lý – một bài toán phức tạp
Khi công nghệ XR phổ biến hơn, việc tuân thủ các quy định quản lý dữ liệu càng trở nên khó khăn.
Tại châu Âu, GDPR quy định chặt chẽ về việc thu thập, lưu trữ và xử lý dữ liệu cá nhân. Dữ liệu sinh trắc học thuộc "danh mục đặc biệt", yêu cầu mức bảo mật và sự đồng thuận cao hơn.
Với các công ty liên quan đến y tế, HIPAA là luật bắt buộc cần tuân thủ khi sử dụng XR để chăm sóc hoặc điều trị.
Ranh giới giữa dữ liệu cá nhân và dữ liệu doanh nghiệp đang dần mờ nhạt, nên các tổ chức cần xây dựng chiến lược rõ ràng trong vấn đề quyền riêng tư khi theo dõi người dùng.
Các thực tiễn tốt nhất về bảo mật và quyền riêng tư trong theo dõi XR
Với sự gia tăng về thiết bị và phần mềm XR có khả năng thu thập dữ liệu phức tạp, các doanh nghiệp không thể xem nhẹ bảo mật và tuân thủ. Dù bạn sử dụng công nghệ thực tế ảo, thực tế tăng cường hay hỗn hợp – với phụ kiện cảm ứng chạm hoặc không – bạn cần một kế hoạch rõ ràng.