Từ những trang sách – khơi nguồn văn hóa và tư duy dân tộc

Lịch sử nhân loại từng chứng minh: những quốc gia nào biết nâng niu sách, coi trọng tri thức thì nơi đó hội tụ được tinh hoa nhân loại và phát triển vượt bậc. Việt Nam không ngoại lệ. Với thông điệp của Ngày Sách năm 2025 – “Văn hóa đọc - Kết nối cộng đồng”, hành trình phát triển văn hóa đọc đã và đang lan tỏa sâu rộng, từng bước khẳng định: sách không chỉ là kho tàng tri thức mà còn là ngọn lửa nuôi dưỡng tâm hồn và trí tuệ dân tộc.

Lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh rằng: “Số sách vở nhiều hay ít cũng chứng tỏ trình độ của một dân tộc cao hay thấp” vẫn luôn mang tính thời sự. Và ngày nay, trong kỷ nguyên số, khi thông tin bùng nổ, việc duy trì văn hóa đọc – cả sách in và sách điện tử – càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Học – Đọc – Sáng tạo: Hành trình không thể tách rời

Trong khuôn khổ Ngày Sách năm nay, đáng chú ý là cách tiếp cận mới, khi văn hóa đọc được đặt vào trung tâm của tam giác phát triển: Học – Đọc – Sáng tạo.

Học không chỉ là quá trình thu nạp kiến thức mà còn là con đường xây dựng tư duy, nhân cách. Nhưng muốn học hiệu quả, không thể thiếu kỹ năng đọc – không đơn thuần là đọc lướt, mà là đọc sâu, đọc để suy ngẫm, để phản biện và sáng tạo. Cũng chính vì thế, các chuyên gia giáo dục hiện đại nhấn mạnh vào “4C” – Critical Thinking (Tư duy phản biện), Communication (Giao tiếp), Collaboration (Hợp tác) và Creativity (Sáng tạo) – như những năng lực cốt lõi của công dân thế kỷ XXI. Trong đó, văn hóa đọc chính là chất xúc tác giúp những năng lực ấy phát triển.

Câu nói xưa: “Để lại hòm vàng không bằng để lại một cuốn sách” ngày nay càng có giá trị. Bởi sách chứa đựng những tinh hoa tư tưởng, bài học lịch sử, tri thức khoa học và cảm hứng nhân văn – những yếu tố thiết yếu để cá nhân trưởng thành và dân tộc hưng thịnh.

Văn hóa đọc trong thời đại số: Kiên nhẫn - Cảm xúc - Tư duy sâu sắc

Trong thế giới công nghệ ngày nay, khi hàng triệu thông tin trôi qua mỗi phút, đọc sách lại trở thành một hành trình ngược dòng – một cuộc “chậm lại để hiểu sâu”. Đọc sách không chỉ giúp bồi đắp sự kiên nhẫn và tư duy logic, mà còn là cách để nuôi dưỡng cảm xúc, gìn giữ sự tinh tế trong tâm hồn giữa dòng chảy vội vã của đời sống số.

Không chỉ là nguồn cảm hứng, sách còn là công cụ hành động. Những cuốn sách kỹ năng, sách truyền cảm hứng, sách khoa học… đang ngày càng thể hiện vai trò thực tiễn trong việc giúp người trẻ khởi nghiệp, sáng tạo, đổi mới và cống hiến cho xã hội.

Kết nối tri thức, lan tỏa giá trị

Ngày Sách không chỉ là sân chơi của những người yêu sách, mà còn là dịp để cả hệ thống chính trị, từ trung ương đến địa phương, cùng hành động vì mục tiêu chung: phát triển văn hóa đọc, xây dựng xã hội học tập. Hàng loạt chương trình ý nghĩa đã được tổ chức: từ hội sách, giao lưu tác giả, các cuộc thi viết – vẽ – làm sách… đến hoạt động thư viện cộng đồng, tủ sách lớp học, tủ sách gia đình.

Những nỗ lực ấy đang dần định hình một Việt Nam sáng tạo, nhân văn – nơi mà mỗi công dân không chỉ biết đọc, biết học, mà còn biết chia sẻ và sáng tạo vì tương lai chung.

Kết luận: Sách – hành trang bước vào kỷ nguyên mới

Từ tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, việc phát triển văn hóa đọc được xác định là chiến lược lâu dài để phát huy giá trị con người Việt Nam. Trong dòng chảy đó, Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam không chỉ là lễ hội của sách, mà là một hành trình kiến tạo tương lai bằng tri thức và khát vọng.

Hãy để mỗi trang sách là một bước chân trên hành trình khai sáng, để văn hóa đọc thực sự trở thành một “di sản sống”, lan tỏa trong gia đình, trường học, công sở, cộng đồng – nơi tri thức, lòng nhân ái và sáng tạo cùng hòa quyện để viết nên chương mới cho một Việt Nam văn minh, giàu trí tuệ và bền vững.

htquyen (TH)