Bên lề Lễ Công bố chuỗi sự kiện "20 năm Giải thưởng Chất lượng Quốc gia 1996 - 2016", Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân đã khẳng định, Giải thưởng Chất lượng Quốc gia đã tác động rất lớn đến sự đổi thay của doanh nghiệp cũng như bước phát triển về sản phẩm hàng hóa của Việt Nam trong chặng đường 20 năm Giải thưởng này đồng hành cùng doanh nghiệp.

Thưa Bộ trưởng, sau 20 năm phát động Giải thưởng Chất lượng Quốc gia xin ông cho biết cái được lớn nhất của Giải thưởng này là gì?

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Sau 20 năm kể từ khi Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình phát động phong trào Năng suất chất lượng, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì Giải thưởng Chất lượng Việt Nam, nay là Giải thưởng Chất lượng Quốc gia. Cái được lớn nhất là đã hình thành được hệ thống doanh nghiệp Việt Nam có sản phẩm, hàng hóa chất lượng đạt tiêu chuẩn khu vực và thế giới. 

Tiêu chí của giải thưởng này được áp dụng từ các tiêu chuẩn từ bộ tiêu chí của Hoa Kỳ và của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương cho nên khi các doanh nghiệp đạt giải thưởng này phải đạt tiêu chí rất cao của thế giới. Đồng thời một số doanh nghiệp tiếu biểu còn đươc trao Giải thưởng Chất lượng Châu Á – Thái Bình Dương và giải thưởng của tổ chức SHTT thế giới (WPO) vì thế tôi cho rằng, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam với những hạt nhân là các doanh nghiệp đạt Giải thưởng Chất lượng Quốc gia đã trưởng thành lên rất nhiều trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa của mình sẵn sàng cho công cuộc hội nhập trong thời gian tới như là tham gia các Hiệp định thương mại tự do với liên minh Châu Âu, Hàn Quốc và Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Như ông vừa nhắc tới một số Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã  kết thúc đàm phán và ký kết. Đặc biệt là Cộng đồng kinh tế ASEAN vừa chính thức được hình thành. Vậy trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh, Giải thưởng này có ý nghĩa như thế nào đối với doanh nghiệpViệt Nam?

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Trong bối cảnh hội nhập Việt Nam phải cạnh tranh bằng chất lượng sản phẩm hàng hóa, chính vì thế các doanh nghiệp tham gia giải thưởng này phải có trách nhiệm hoàn thiện công nghệ và sản phẩm của mình đạt trình độ khu vực và thế giới. Chúng tôi mong muốn cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam phải biết đến giải thưởng này. 

Trước đây có giai đoạn vì điều kiện còn khó khăn chúng tôi chưa làm tốt công tác truyền thông, nhiều doanh nghiệp chưa biết đến giải thưởng nên còn chưa tích cực tham gia.

Đến nay nhờ công tác truyền thông và sự chủ động của các doanh nghiệp, Giải thưởng Chất lượng Quốc gia đã được các doanh nghiệp biết đến và tham gia nhiều hơn, từ đó chất lượng các doanh nghiệp tham gia giải thưởng cũng tăng lên rõ rệt.

Có nhiều doanh nghiệp không phải chỉ 1 lần đạt giải thưởng mà còn rất nhiều lần tham gia và được giải tạo thành một chuỗi giá trị của doanh nghiệp trong suốt 20 năm qua. Tôi cho rằng đây là những hạt nhân rất quan trọng để các doanh nghiệp khác có thể nhìn vào đó để tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa của mình để có thể cạnh tranh một cách bình đẳng với các quốc gia trong khu vực.

Cùng với Chương trình Quốc gia nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020 (Chương trình 712), giải thưởng này trong những năm gần đây đã có những bước thay đổi như thế nào về nhận thức và hành độngcủa doanh nghiệp trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa của mình, thưa ông?

Bộ trưởng Nguyễn Quân: Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chương trình 712 về nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020. Có thể nói song hành với chương trình đó rất nhiều doanh nghiệp đã tiếp cận đến với các chương trình về khoa học và công nghệ cấp quốc gia mà Bộ Khoa học và Công nghệ đang quản lý như Chương trình đổi mới công nghệ quốc gia, Chương trình công nghệ cao hay Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia…

Với sự hỗ trợ của nhà nước mà trực tiếp là các viên nghiên cứu, các trường đại học, Bộ Khoa học và Công nghệ rất nhiều doanh nghiệp đã đổi mới được công nghệ của mình tạo ra nhiều sản phẩm mới. Chính vì thế năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong những năm qua đã được cải thiện. 

Hiện nay, về chỉ số năng lực cạnh tranh của Việt Nam cũng xếp thứ hạng tương đối cao trên thế giới. Năm 2015 Việt Nam xếp 68/144 quốc gia. Năng lực đổi mới sáng tạo của chúng ta cũng được xếp hạng cao thông qua hoạt động của doanh nghiệp, hoạt động của các tổ chức khoa học và công nghệ. Thứ hạng đổi mới sáng tạo của Việt Nam năm 2015 là 52/141 quốc gia. Việt Nam là quốc gia top đầu trong khu vực ASEAN về đổi mới sáng tạo, tôi cho rằng tác dụng của các Chương trình quốc gia cũng như là của Giải thưởng Chất lượng Quốc gia cũng có tác động rất lớn đến sự đổi thay của doanh nghiệp cũng như có bước phát triển về sản phẩm hàng hóa của Việt Nam.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!