Kinh nghiệm gọi vốn cho startup: Câu cá nào, dùng mồi nấy
Sản phẩm tốt, mô hình kinh doanh hiệu quả hay đội ngũ nhân sự sáng giá chỉ là những điều kiện cần để doanh nghiệp, startup gọi được vốn. Nhưng nếu không tìm được tiếng nói chung với nhà đầu tư, khả năng được cấp vốn của startup vẫn rất thấp.
Số lượng người tham gia tới con số hơn 800 cho thấy sức nóng của đề tài gọi vốn đầu tư.
Nắm được gu của nhà đầu tư
Đó là một trong những bài học quan trọng mà các chuyên gia chia sẻ với hơn 800 startup, doanh nghiệp tại hội thảo “Gọi vốn đầu tư” ngày 7.7. Hội thảo do Group Quản Trị và Khởi nghiệp (QT&KN) tổ chức với sự đồng hành của Saigon Innovation Hub (SIHUB), Trung tâm Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp TP.HCM (BSSC) và các khách mời từ chương trình Shark Tank Việt Nam.
Là một trong những người tham gia hội thảo, anh Nguyễn Văn Hệ, CEO của Enjoy.vn, đánh giá rất cao kinh nghiệm mà các chuyên gia chia sẻ.
Từ kinh nghiệm bản thân gần 10 năm kinh doanh, anh Hệ cho rằng: “Gần đây việc gọi vốn đã phổ biến, dễ dàng hơn. Tuy nhiên có một vấn đề nổi bật là nhà sáng lập và nhà đầu tư chưa gặp được nhau. Trong khi nhà đầu tư có áp lực tìm kiếm dự án để đầu tư, giải ngân nguồn vốn của quỹ thì các nhà sáng lập lại chưa tiếp cận được những nguồn vốn đó. Những chương trình để hai bên gặp được nhau sẽ có tác dụng rất tốt.”
Những người đi câu có kinh nghiệm đều hiểu muốn câu loại cá nào phải dùng đúng loại mồi loài cá đó ưa thích. Điều này cũng hoàn toàn đúng với trường hợp của các startup đi gọi vốn đầu tư.
Ông Phạm Lê Nhật Quang, đại diện quỹ đầu tư VI Group, cho biết: “Mô hình kinh doanh, đội ngũ quản trị dự án và khả năng thoái vốn là những yếu tố mà các nhà đầu tư quan tâm khi xem xét đầu tư. Tuy nhiên, mỗi nhà đầu tư có những quan điểm, khẩu vị (taste) khác nhau. Do đó, startup cần chọn nhà đầu tư có taste phù hợp với mình.”
Điều này có thể lấy ví dụ ngay từ hoạt động của VI Group. Đầu tư ở nhiều lĩnh vực nhưng mảng dịch vụ nhà hàng, ăn uống là lĩnh vực đầu tư chính của VI Group. Bởi vậy, những startup trong lĩnh vực này sẽ dễ nhận được cái gật đầu từ VI Group hơn.
Biết mình biết người
Trước khi trở thành hiện tượng với Yeah 1, ông Nguyễn Ảnh Nhượng Tống hiện nay là Chủ tịch HĐQT Yeah1, cũng đã từng trải qua bài học này. Khi mới thành lập, ông Tống gặp rất nhiều khó khăn để gọi được vốn cho dự án của mình. Sau khi gõ cửa hàng loạt quỹ đầu tư, Yeah 1 mới có được khoản đầu tư tương đối nhỏ ban đầu.
Đúc rút từ bài học đó, ông Tống rút ra kinh nghiệm cho các startup mới là nên đi theo xu thế của xã hội, phát triển những gì mà cộng đồng quan tâm. Ngoài ra, để tăng tỷ lệ gọi vốn thành công, startup không nên chỉ gửi hồ sơ tại một nơi duy nhất mà cần tiếp cận nhiều nhà đầu tư khác nhau để tìm ra nhà đầu tư phù hợp.
Theo các chuyên gia, việc tìm được đúng gu của nhà đầu tư là yếu tố quan trọng quyết định khả năng gọi vốn thành công của các nhà sáng lập.
Bên cạnh vấn đề về lĩnh vực kinh doanh, các startup cũng cần cân nhắc quy mô, số vốn cần gọi để quyết định gõ cửa địa chỉ nào. Khi quy mô doanh nghiệp, startup còn nhỏ thì tìm đến các nhà đầu tư thiên thần sẽ là lựa chọn hợp lý hơn gõ cửa các quỹ đầu tư lớn. Đồng thời, hợp tác với các doanh nghiệp lớn để khai thác thị trường địa phương (local) cũng là lựa chọn có thể xem xét.
“Ngoài ra, startup nên tìm hiểu lịch sử đầu tư của các quỹ qua các phi vụ trước đó mà quỹ đầu tư thực hiện, từ taste của quỹ cho tới phương thức rút vốn”, bà Trương Lý Hoàng Phi, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp (BSSC) và Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân Trẻ TPHCM (YBA), nói thêm.
Cũng theo các chuyên gia, trước khi thắc mắc tại sao dự án của mình không nhận được đầu tư, các startup cần tự đánh giá lại dự án của mình một cách khách quan.
Ông Nguyễn Ảnh Nhượng Tống nhận định: “Nhà đầu tư chưa đồng ý, thị trường chưa sử dụng sản phẩm của mình. Điều đó chứng tỏ dự án của mình còn điểm chưa đúng”.