Trong đó, mới chỉ có nhãn hiệu tập thể hoa Hoành Bồ mới đây được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) công nhận về quyền được bảo hộ sở hữu trí tuệ (SHTT) cho sản phẩm hoa. Điều này đồng nghĩa với việc tất cả các thương hiệu đang được nhiều doanh nghiệp sử dụng chung tại địa phương đang đứng trước nguy cơ có thể bị “đánh cắp thương hiệu” bất cứ lúc nào nếu như các doanh nghiệp này không thể chung tay xây dựng thương hiệu chung.

Trường hợp như sản phẩm nước khoáng Quang Hanh. Từ chỗ chỉ có mỗi sản phẩm nước khoáng mặn đóng chai, các doanh nghiệp sản xuất đã không ngừng cải tiến bao bì, nâng cao chất lượng sản phẩm và cho ra đời nhiều loại nước uống khác nhau. Trong đó, được thị trường ưa chuộng nhất là nước khoáng chanh. Ước tính, chỉ riêng sản phẩm này cũng đang mang lại doanh thu hàng tỷ đồng mỗi năm cho doanh nghiệp. Từ sự thành công của sản phẩm, các doanh nghiệp sản xuất đều đang cố gắng đầu tư để mở rộng thị trường không chỉ phạm vi địa phương. Tuy nhiên, một điều vô cùng bất ngờ là cả 4 doanh nghiệp đang kinh doanh cùng một loại thương hiệu nước khoáng Quang Hanh hiện nay đều chưa có doanh nghiệp nào xác lập được quyền SHTT, nói cách khác thương hiệu nước khoáng Quang Hanh vẫn trong tình trạng “vô chủ”. Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Đinh Sỹ Nguyên, Trưởng phòng Quản lý Sở hữu trí tuệ, Sở KH&CN cho biết: Từ cách đây hơn 10 năm, thương hiệu nước khoáng Quang Hanh cũng đã từng có 1 doanh nghiệp xác lập được quyền SHTT. Tuy nhiên, sau này vì một số nguyên nhân, hiệu lực văn bản này đã bị huỷ bỏ. Thương hiệu này từ đó đến nay vẫn được sử dụng coi như một thương hiệu chung cho 4 đơn vị sản xuất nước khoáng mặn ở Quang Hanh.

Qua tìm hiểu được biết, sở dĩ thương hiệu nước khoáng Quang Hanh mãi chưa xác lập được quyền SHTT là do các doanh nghiệp cùng sản xuất sản phẩm này chưa có tiếng nói đồng nhất trong vấn đề xây dựng nhãn hiệu tập thể. Trong khi đó, thương hiệu này lại không thể chỉ do 1 đơn vị đứng ra đăng ký thương hiệu được. Cũng theo ông Đinh Sỹ Nguyên, đối với trường hợp nước khoáng Quang Hanh, để bảo vệ thương hiệu của địa phương cũng như đảm bảo an toàn cho người sử dụng, nếu như các doanh nghiệp không thể đứng lên có tiếng nói chung cho thương hiệu này, cũng có giải pháp khác là TX Cẩm Phả đứng ra làm đơn vị đăng ký xác lập quyền này. Sau đó, có thể trao quyền sử dụng thương hiệu cho các đơn vị kinh doanh có điều kiện phù hợp. Như vậy, thương hiệu nước khoáng Quang Hanh sẽ được đảm bảo. Tuy nhiên, cũng có thể sẽ có nhiều hơn 4 doanh nghiệp sản xuất hiện tại được trao quyền sử dụng thương hiệu; và cũng có thể 1 trong 4 doanh nghiệp kể trên mất quyền do chưa đáp ứng được yêu cầu nào đó... Từ trường hợp của nước khoáng Quang Hanh, có thể thấy, để có được một nhãn hiệu tập thể quả là vấn đề không đơn giản. Vì lợi ích của mỗi doanh nghiệp rất khác nhau, quy mô và chiến lược phát triển cũng chưa chắc đã đồng nhất. Mặt khác, tâm lý chung thì doanh nghiệp nào cũng muốn là “số một”. Tuy nhiên, chính từ việc chần chừ, tính toán thiệt hơn, trước mắt, các doanh nghiệp có thể sẽ phải đối mặt với những thiệt hại to lớn trong một tương lai gần, thậm chí có thể mất quyền sản xuất một sản phẩm lâu năm của mình.

Xác định được tầm quan trọng của vấn đề xây dựng thương hiệu tập thể, cũng đã có một số địa phương phối hợp với doanh nghiệp sản xuất thực hiện việc này. Cụ thể đó là xây dựng nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm gốm sứ Đông Triều. Được biết, với sự phối hợp của UBND huyện Đông Triều, Hiệp hội gốm sứ Đông Triều và Công ty Investip, Sở KH&CN đã triển khai nghiên cứu và thành lập dự án xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể Đông Triều cho sản phẩm gốm sứ của huyện. Dự án đã được Bộ KH&CN phê duyệt tháng 4-2009. Đến tháng 5-2009, dự án chính thức có những khởi động đầu tiên. Đây là một trong những dự án nằm trong chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ doanh nghiệp năm 2010. Đến thời điểm này, dự án đang ở những chặng đường cuối cùng trên con đường xác lập quyền SHTT.

Vẫn biết, việc xây dựng và quản lý nhãn hiệu tập thể cho một sản phẩm là một chuỗi các công việc phức tạp bao gồm nhiều khâu. Vì vậy, việc xây dựng và quản lý nhãn hiệu tập thể cần được thực hiện một cách thận trọng với lộ trình và bước đi cụ thể cho từng giai đoạn. Trong đó, cần chú trọng việc tuyên truyền, phổ biến về lợi ích của việc xây dựng nhãn hiệu tập thể nhằm đạt được sự đồng thuận và ủng hộ tuyệt đối của các chủ thể này. Ngoài ra, về vấn đề nhân sự, ở các cấp địa phương cán bộ thường kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác nhau. Điều này có thể dẫn đến việc huy động nhân sự tham gia vào dự án nhiều khi không đủ thời gian, ảnh hưởng lớn tới tiến độ và chất lượng của dự án. Do vậy, trong quá trình triển khai dự án, đơn vị chủ trì và các đơn vị tham gia dự án phải thường xuyên trao đổi, thống nhất với nhau về đội ngũ thực hiện từng hạng mục công việc của dự án, luôn phối hợp chặt chẽ để có thể bổ sung, điều chuyển nhân sự kịp thời nhằm đảm bảo tiến độ của dự án.