Shark Việt - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổ hợp Y tế Phương Đông. 

Đã kinh doanh, ai cũng phải ‘tỉnh’

Mở đầu tọa đàm “Kinh nghiệm né tránh thất bại của startup”, vấn đề được đặt ra cho dàn “cá mập” trong chương trình Shark Tank Việt Nam mùa 3 là các nhà đầu tư có nhìn thấy thất bại trong kinh doanh? Trả lời vấn đề này, Shark Nguyễn Thanh Việt - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổ hợp Y tế Phương Đông cho rằng, đã là dân kinh doanh, người quản lý thì lúc nào cũng phải “tỉnh”.

“Như tôi đây chỉ cần tính nhầm một cái thì tất cả xuống sông biển. Chính vì thế không chỉ startup mà cả các doanh nghiệp đang thành công cũng có thể thất bại bất cứ lúc nào”.

Còn Shark Phạm Thanh Hưng - Phó Chủ tịch CenGroup, Chủ tịch HĐQT CenInvest chia sẻ, nguyên nhân khiến startup thất bại có thể do định hướng sản phẩm sai, làm cái xã hội không cần... Nhưng đáng nói, có những ý tưởng tốt, được chúng tôi quyết định đầu tư, đồng hành cùng nhưng vẫn sai do lỗi vận hành. Lỗi vận hành lớn nhất là các bạn quá tự tin vào khả năng của mình.

“Ngay lập tức khi có tiền, các bạn chạy với tốc độ cao trong khi các bạn đang tập lái. Các bạn ra đường cao tốc, tăng tốc, chi tiền khủng khiếp và nghĩ rằng doanh thu sẽ đến. Điều đó là sai vì các bạn chưa chắc chắn có doanh thu”, Shark Hưng nói và cho rằng rất nhiều bạn báo cáo kế hoạch, doanh thu khủng khiếp, tăng gấp hàng chục lần trong tương lai nhưng toàn đếm cua trong lỗ, kiểu tưởng tượng rằng kiểu gì đối tác cũng sẽ ký với mình. Có khi mới gặp, mời chào chưa thương thuyết đã khẳng định có doanh thu bằng ngần này.

“Cá mập” Hưng cũng bày tỏ quan ngại chính là việc các startup không thành thật. Lúc gọi vốn rất hoành tráng tự tin nhưng sau đó mọi việc không xảy ra đúng như thế là trốn, không muốn gặp các nhà đầu tư. Đó là một trong vấn đề khiến các startup lún sâu vào khủng hoảng hơn nếu các bạn không chia sẻ. Lúc có vấn đề các startup phải tìm người để tham vấn, tìm các nhà đầu tư để điều chỉnh ngay lập tức hoặc dũng cảm khoanh tay đứng lên, thay đổi con đường, thay đổi lộ trình, tốc độ.

Nhiều startup sai lầm vì không biết định giá mình, ảo tưởng

Thực tế có startup gọi được nhiều vốn nhưng sau đó lại thất bại? Vậy các startup có nên gọi nhiều vốn hay không? Chia sẻ về vấn đề này, Shark Nguyễn Thanh Việt cho biết vốn là vấn đề đầu tiên nhưng không phải quyết định. Cái quan trọng là đồ án của startup có hay không. Nếu phương án hợp lý thì bao nhiêu cũng là ít, còn nếu phương án không hợp lý thì một đồng cũng là nhiều. Nhiều startup sai lầm vì không biết định giá mình, ảo tưởng.

Còn theo Shark Hưng, việc kêu gọi vốn đối với một số startup như muốn chứng tỏ giá trị doanh nghiệp của mình, giá trị startup mình cao, kêu gọi cho sướng, cho oai...

Shark Hưng - Phó Chủ tịch CenGroup, Chủ tịch HĐQT CenInvest.

“Tôi luôn đặt câu hỏi rõ ràng với các startup khi giải ngân là nhu cầu vốn và khả năng sử dụng vốn như thế nào? Liệu có cách nào khác để có vốn không ngoài việc xẻ thịt mình ra. Bởi tôi là một công ty đang niêm yết trên sàn chứng khoán, tôi cũng thường xuyên cảm thấy khổ sở, đau đớn khi phát hành cổ phiếu, là phương pháp cực chẳng đã để kêu gọi vốn, vì thực ra là mình cắt thịt mình ra”, ông nói.

Ngoài ra, theo Shark Hưng nếu giải ngân kém hiệu quả sai lầm ngay lập tức. “Có một số startup tôi đầu tư ở mùa trước, các bạn tiêu tiền sai mục đích rất nhiều, thậm chí mang đi trả nợ cho những món nợ quá khứ, dựng lên chi phí để rút tiền ra”, ông nói.

Shark Việt đưa ra lời khuyên cho các startup nên có thái độ nghiêm túc với những gì mình nhận được từ người khác. Nghiêm túc trong việc mình nhận của Shark hay bất cứ người nào, kể cả việc nhận lời khuyên.

Thảo Nguyên