Thứ trưởng Bùi Thế Duy: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo thúc đẩy tiến trình phát triển bền vững
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy nhận định, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng góp quan trọng trên cả ba trụ cột cơ bản của phát triển bền vững là phát triển kinh tế, phát triển xã hội và bảo vệ môi trường.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy.
Theo Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Bùi Thế Duy, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, tốc độ phát triển và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Cụ thể, năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) tăng từ 33,6% bình quân giai đoạn 2011 - 2015 lên khoảng 43,3% trong giai đoạn 3 năm 2016 - 2018; giai đoạn 2016 - 2020 ước đạt 43,5%.
Trong vai trò đó, KH&CN được xác định là một trong những giải pháp thúc đẩy tăng năng suất lao động (NSLĐ), thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của đất nước; nâng cao trình độ công nghệ của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo góp phần đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước; gắn kết, song hành phục vụ và phát triển, tái cơ cấu ngành, lĩnh vực; đóng góp vai trò rất quan trọng đối với xã hội, bảo vệ môi trường.
Thứ trưởng Bùi Thế Duy cho hay, mục tiêu, định hướng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển bền vững đã được xác định cụ thể, rõ ràng và mang tính cam kết quốc tế trong Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững.
Theo Thứ trưởng, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực chính cho phép và thúc đẩy quá trình chuyển đổi nền kinh tế đất nước theo hướng kinh tế thịnh vượng, bao trùm và bền vững với môi trường.
Quyết định số 622/QĐ-TTg đã nhấn mạnh quan điểm: “KH&CN là nền tảng, là động lực cho phát triển bền vững đất nước. Công nghệ hiện đại, sạch và thân thiện với môi trường cần được ưu tiên sử dụng rộng rãi trong các ngành sản xuất”.
Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là công cụ then chốt trong thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Cùng với đó, cung cấp giải pháp giải quyết các thách thức về kinh tế, xã hội, môi trường đối với thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam (VSDGs): mục tiêu xoá nghèo, mục tiêu cuộc sống mạnh khỏe, mục tiêu bình đẳng giới, mục tiêu nước sạch, mục tiêu năng lượng sạch và giá cả hợp lý, mục tiêu tăng trưởng kinh tế và việc làm bền vững. Khoa học hỗ trợ quá trình triển khai thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia.
Thứ trưởng Bùi Thế Duy cho biết cần phải phát huy vai trò của lãnh đạo tại các cấp, tổ chức đảng và chính quyền… Phát triển hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia theo hướng lấy doanh nghiệp làm trung tâm, trường đại học và viện nghiên cứu là chủ thể nghiên cứu mạnh.
Nâng cao hiệu quả đầu tư công cho hoạt động nghiên cứu khoa học công nghệ trên cơ sở áp dụng mô hình quản trị mới theo thông lệ quốc tế. Xây dựng và triển khai các chương trình khoa học, công nghệ, hỗ trợ các viện nghiên cứu, trường đại học hợp tác với doanh nghiệp theo hướng tạo ra kết quả nghiên cứu được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ...
Rà soát, hoàn thiện các quy định về lập và sử dụng Quỹ phát triển khoa học công nghệ trong doanh nghiệp. Áp dụng mô hình đối tác công - tư (PPP) nhằm khuyến khích doanh nghiệp tham gia nhiều hơn vào các hoạt động đổi mới sáng tạo
Nghiên cứu, có cơ chế cho phép sử dụng ngân sách nhà nước để đầu tư vào các công ty khởi nghiệp sáng tạo. Ban hành hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia làm nền tảng cho việc ứng dụng và phát triển các công nghệ cốt lõi của CMCN lần thứ 4 trong sản xuất và đời sống.
Hoàn thiện mô hình và cơ chế, chính sách dể tạo sự phát triển đột phá đối với các khu công nghệ cao. Thúc đẩy hợp tác quốc tế về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm khai thác lợi thế, chia sẻ kinh nghiệm và tận dụng các thành tựu KH&CN tiên tiến… Hoàn thiện cơ chế chính sách về việc thúc đẩy hấp thụ, phát triển công nghệ, hoạt động đổi mới công nghệ và hoạt động đổi mới sáng tạo để nâng cao năng suất.
Thảo Nguyên