I. ĐẶT VẤN ĐỀ

       Xã, phường, thị trấn (gọi chung là cơ sở) là nơi trực tiếp diễn ra phong trào cách mạng quần chúng, là nơi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước biến thành hiện thực... Nhưng nhìn chung trình độ, năng lực cán bộ cơ sở còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, để xảy ra nhiều vụ việc khiến dân khiếu kiện, làm mất uy tín, mất lòng tin của dân đối với Đảng và Nhà nước.

       Để đánh giá đúng thực trạng chất lượng cán bộ cơ sở và đề ra các biện pháp xây dựng đội ngũ này đảm bảo tiêu chuẩn và yêu cầu nhiệm vụ, trường Chính trị tỉnh Cần Thơ đã chủ trì đề tài khoa học: “Cán bộ chủ chốt hệ thống chính trị xã, phường, thị trấn ở tỉnh Cần Thơ - thực trạng và những đề xuất” nhằm góp phần thực hiện kế hoạch 05/KH-TU của Tỉnh ủy Cần Thơ về chiến lược cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa (CNH), hiện đại hóa (HĐH).

 II. MỤC TIÊU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Mục tiêu:

Đánh giá thực trạng chất lượng cán bộ chủ chốt, hệ thống chính trị ở cơ sở tỉnh Cần Thơ nhằm cụ thể hóa tiêu chuẩn cán bộ cơ sở và đề xuất các giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở góp phần thực hiện kế hoạch 05/KH-TU của Tỉnh ủy Cần Thơ về chiến lược cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH.

2. Nội dung:

- Thông qua điều tra xã hội học, khảo sát thực tế đội ngũ cán bộ chủ chốt của Hệ thống chính trị cơ sở để nắm được thực trạng chất lượng cán bộ cơ sở của tỉnh hiện nay.

- Từ kết quả điều tra, khảo sát, phân tích đánh giá, thực trạng chất lượng cán bộ chủ chốt ở cơ sở, so sánh với tiêu chuẩn, với yêu cầu nhiệm vụ hiện nay và thời gian tới.

- Từ đó, cụ thể hóa tiêu chuẩn người cán bộ cơ sở dựa theo tiêu chuẩn chung của cán bộ đã được Trung ương đề ra và đặc điểm tình hình thực tế của địa phương.

- Trên cơ sở tiêu chuẩn cụ thể của cán bộ cơ sở đề xuất các giải pháp xây dựng đội ngũ chủ chốt hệ thống chính trị cơ sở của tỉnh, góp phần thực hiện kế hoạch 05/KH-TU của Tỉnh ủy Cần Thơ về chiến lược cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH.

3. Phương pháp:

- Điều tra xã hội học, khảo sát thực tế về chất lượng cán bộ chủ chốt ở cơ sở.

- Tham khảo tài liệu, báo cáo của Trung ương và địa phương.

- Thống kê số liệu, thông tin thu thập, phân tích, so sánh với tiêu chuẩn cụ thể cán bộ cơ sở dựa theo tiêu chuẩn cán bộ của trung ương đề ra và tình hình thực tế của địa phương.

III. KẾT QUẢ

1. Đánh giá thực trạng chất lượng cán bộ chủ chốt hệ thống chính trị cơ sở ở tỉnh Cần Thơ:

a) Đánh giá thực trạng chất lượng Bí thư, Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn (cơ sở)

Qua kết quả điều tra, khảo sát cho thấy:

- Tuổi đời hầu hết bí thư, chủ tịch có độ tuổi từ 41 đến 50 (bí thư là 76%, chủ tịch 62%).

- Trình độ học vấn: đa số bí thư, chủ tịch có trình độ cấp III (bí thư 92,7%, chủ tịch 77,3%), số còn lại là cấp II.

- Trình độ chính trị cao cấp và đại học: bí thư 44%, chủ tịch 26%, số còn lại là trung cấp.

- Trình độ chuyên môn: 90% bí thư, chủ tịch chưa được học tập có hệ thống chương trình khoa học - kỹ thuật, kinh tế từ sơ cấp, trung cấp, đại học.

- Nguồn gốc: hầu hết bí thư, chủ tịch là người địa phương, đều trưởng thành từ phong trào cách mạng ở địa phương.

- Năng lực công tác: phần đông bí thư, chủ tịch làm được nhiệm vụ hiện tại nhưng còn hạn chế, hiệu quả chưa cao.

- Phẩm chất (đạo đức): hầu hết bí thư, chủ tịch được cán bộ, đảng viên và nhân dân địa phương nhận xét là tốt (trên 50%).

 b) Thực trạng chất lượng cán bộ khối dân vận (Mặt trận và các đoàn thể).

Kết quả điều tra, khảo sát thực tế cho thấy chất lượng cán bộ chủ chốt khối dân vận ở cơ sở: trình độ học vấn còn thấp, trình độ lý luận chính trị chưa cao, nghiệp vụ về công tác dân vận và quản lý nhà nước chưa được đào tạo cơ bản, tuổi đời cao (có người trên 60 tuổi).

Tóm lại, chất lượng cán bộ chủ chốt hệ thống chính trị cơ sở của tỉnh chưa đảm bảo chuẩn - nhất là về trình độ, năng lực chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Đây là tồn tại cần phải được giải quyết sớm.

Những nguyên nhân chủ yếu của tồn tài:

- Do tình hình kinh tế - xã hội địa phương chậm phát triển, dân trí thấp.

- Do chưa cụ thể hóa được tiêu chuẩn người cán bộ cơ sở, thiếu quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng.

- Do thiếu những chính sách thỏa đáng đối với cán bộ cơ sở - nhất là chế độ đãi ngộ nên họ chưa yên tâm công tác và phấn đấu vươn lên.

 2. Cụ thể hóa tiêu chuẩn cán bộ chủ chốt hệ thống chính trị xã, phường thị trấn (cơ sở).

Từ thực trạng chất lượng cán bộ cơ sở, tiêu chuẩn cán bộ đề ra trong Nghị quyết TW.3 (khóa VIII) và kế hoạch 05/KH-TU của Tỉnh ủy Cần Thơ, Ban chủ nhiệm đề tài cụ thể hóa tiêu chuẩn cán bộ chủ chốt hệ thống chính trị cơ sở:

- Có lập trường chính trị rõ ràng, vững vàng. Đó là tán thành con đường xã hội chủ nghĩa ở nước ta, kiên trì chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, không chấp nhận đa nguyên, đa đảng. Nêu cao vai trò lãnh đạo của Đảng, không cơ hội, có tinh thần chống tiêu cực trong đảng và xã hội.

- Gương mẫu thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. Kiên quyết đấu tranh bảo vệ uy tín của Đảng, không tham nhũng, thu vén cá nhân, có lối sống giản dị.

- Có kiến thức và năng lực  lãnh đạo, năng lực tổ chức thực hiện tốt các Nghị quyết, Chỉ thị của cấp trên và của cấp mình đề ra. Ham học hỏi để nâng cao trình độ, năng lực. Có uy tính trong cán bộ và nhân dân.

- Giữ nghiêm kỷ luật Đảng và chấp hành đầy đủ chính sách, pháp luật của Nhà nước. Có phong cách làm việc dân chủ, không cửa quyền, hách dịch, ức hiếp quần chúng.

Đối với Bí thư, chủ tịch còn có thêm tiêu chuẩn:

- Trình độ học vấn phải tốt nghiệp trung học phổ thông và sau năm 2002 phải có trình độ đại học.

- Trình độ chính trị và quản lý nhà nước ít nhất phải tốt nghiệp chương trình trung học chính trị (tại trường chính trị của tỉnh) để có trình độ lý luận nhất định về quản lý nhà nước. Ngoài phần học trong chương trình trung học chính trị phải được bồi dưỡng thêm kiến thức quản lý nhà nước về kinh tế, về an ninh quốc phòng, về ngân sách, về địa chính...

- Phải thạo công việc và có năng lực cần thiết như hiểu biết về chức năng nhiệm vụ tổ chức mà mình đứng đầu, nắm vững tình hình địa phương và có năng lực vận dụng, tổ chức thực hiện có hiệu quả đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước ở địa phương mình.

3. Một số giải pháp để nâng cao chất lượng cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị xã, phường, thị trấn:

Đề tài đề ra một số giải pháp chủ yếu:

- Xây dựng qui hoạch và có kế hoạch xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở.

- Xây dựng kế hoạch đào tạo  và bồi dưỡng cán bộ.

- Quản lý và sử dụng tốt cán bộ cơ sở trong qui hoạch đã được đào tạo.

- Cần có chế độ chính sách đãi ngộ để họ yên tâm công tác.

- Phải chăm lo củng cố, xây dựng các đoàn thể quần chúng ở cơ sở vững mạnh, tạo nhân tố cho qui hoạch, đào tạo bồi dưỡng cán bộ.

- Nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở.

- Tăng cường công tác kiểm tra của Đảng ở cơ sở.

- Thực hiện tốt tự phê bình và phê bình trong cán bộ cơ sở.

- Phải củng cố, kiện toàn, đổi mới nâng cao chất lượng cơ quan và những người trực tiếp làm công tác cán bộ.

 IV. KẾT LUẬN:

Kết quả thực hiện đề tài đã đánh giá được thực trạng chất lượng cán bộ chủ chốt hệ thống chính trị cơ sở của tỉnh Cần Thơ, đã cụ thể hóa được tiêu chuẩn cán bộ cơ sở và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cơ sở nhằm đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ trọng thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH theo kế hoạch 05/KH-TU của tỉnh Cần Thơ.

 Kết quả của đề tài nghiên cứu có ý nghĩa lý luận và thực tiễn lớn, làm tài liệu tham khảo, nghiên cứu và giảng dạy...