Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng phát biểu tại Diễn đàn 

Việt Nam có nguồn lực dồi dào để thúc đẩy phát triển đổi mới sáng tạo

Phát biểu tại Diễn đàn cấp cao “Kết nối nguồn lực hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cho rằng, Việt Nam trong thời kỳ dân số vàng, nguồn nhân lực dồi dào, dư địa tăng trưởng còn lớn. Nếu áp dụng các thành tựu khoa học, công nghệ sẽ giúp tăng trưởng nhanh, bắt kịp với thế giới.

Để làm được điều này cần có chính sách khuyến khích được sự sáng tạo, cống hiến nhiều hơn của người dân, thu hút người tài trong và ngoài nước, ai có năng lực đều có thể cống hiến và sáng tạo, khơi dậy khát vọng dân tộc, ý chí tự cường và phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc để xây dựng đất nước phát triển và thịnh vượng.

Việt Nam hiện có hơn 1.400 tổ chức có năng lực hỗ trợ khởi nghiệp, trong đó có 196 khu làm việc chung, 69 vườn ươm doanh nghiệp và 28 tổ chức thúc đẩy kinh doanh được thành lập. Số lượng quỹ đầu tư mạo hiểm coi Việt Nam là thị trường mục tiêu hoặc có hoạt động tại Việt Nam hiên nay là 108 quỹ, trong đó có 23 quỹ có pháp nhân Việt Nam, 23 quỹ “thuần Việt”. Những con số này liên tục tăng trong những năm vừa qua.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Trần Văn Tùng, chúng ta cần thúc đẩy hơn nữa sự liên kết giữa các tổ chức này, đặc biệt cần hình thành các mô hình liên kết giữa Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp phát triển các không gian sáng tạo, khu làm việc chung hỗ trợ khởi nghiệp, không chỉ cơ sở hạ tầng mà còn là sự cổ vũ cho tự do sáng tạo, tinh thần doanh nhân.

Bên cạnh đó, chúng ta cần nâng cao hơn nữa hiệu quả tận dụng nguồn lực sẵn có của các chủ thể trong hệ sinh thái. Mỗi trường đại học, mỗi tập đoàn, mỗi tổ chức hỗ trợ cần hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của riêng mình, trong đó chú trọng phát triển nguồn nhân lực có kinh nghiệm trong điều hành, quản trị; kết nối các mạng lưới chuyên gia, cựu sinh viên, đưa các kết quả nghiên cứu đến gần hơn với doanh nghiệp và khách hàng, đẩy mạnh nghiên cứu mang tính ứng dụng, xuất phát từ quan điểm và nhu cầu của khách hàng.

“Và trên hết, chúng ta cần liên kết các hệ sinh thái này lại với nhau để tạo ra nguồn lực dồi dào cho khởi nghiệp sáng tạo”, Thứ trưởng Bộ KH&CN nhấn mạnh.

Làm rõ hơn về vấn đề nguồn nhân lực, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cho rằng, chúng ta vẫn còn thiếu nhân lực cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo hiện nay. Bởi nhân lực cho hệ sinh thái này không chỉ là những người khởi nghiệp, mà còn là các nhà tư vấn, các chuyên gia và các chủ doanh nghiệp thành công quay lại hỗ trợ cho khởi nghiệp...

“Nếu có đủ các nhân lực này chúng ta mới hoàn thiện được hệ sinh thái và có đủ nguồn lực hỗ trợ cho hệ sinh thái phát triển. Được sự chỉ đạo của Chính phủ, chúng tôi đang xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý để phát triển hệ sinh thái này, nhưng trực tiếp thực hiện phải là cộng đồng doanh nghiệp”, Thứ trưởng Trần Văn Tùng nói.

Phiên thảo luận “Thúc đẩy hợp tác các nguồn lực hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong nước và quốc tế” tại Diễn đàn 

Đối với việc thu hút các nguồn lực tại nước ngoài, Thứ trưởng Trần Văn Tùng cho rằng, Chính phủ đang có những chính sách thu hút tổng thể cũng như những chương trình hỗ trợ cụ thể cho việc thu hút các nguồn lực từ nước ngoài - những người có cơ hội tiếp xúc với công nghệ kỹ thuật cao về nước để hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong nước.

Tuy nhiên không dừng lại ở việc đào tạo kiến thức cho nguồn nhân lực, Thứ trưởng Bộ KH&CN cho biết cần bổ sung những kỹ năng phát triển thị trường cho các start-up. Bởi thực tế các dự án nghiên cứu của các nhà khoa học chỉ dừng lại ở nghiên cứu sản phẩm, chứ không thể tiến hành đưa sản phẩm ra thị trường. Do đó, cần giai đoạn phía sau là đưa ra sản phẩm, thương mại sản phẩm đó với các yếu tố đủ sức cạnh tranh. Bộ KH&CN đã có các chương trình đào tạo kiến thức phát triển thị trường cho các startup.

Doanh nhân 'đau đáu' về mô hình đổi mới sáng tạo

Cũng tại Diễn đàn, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) bày tỏ, chưa bao giờ doanh nhân Việt lại bàn nhiều và thực sự đau đáu về các mô hình phát triển, về quản trị rủi ro, đổi mới sáng tạo như bây giờ.
Dịch Covid-19 giống như một phép thử, có thể tạo ra những thay đổi lớn trong giới kinh doanh Việt. Vì thế, các doanh nghiệp khởi nghiệp ở thời điểm hiện tại rất đặc biệt.

"Khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo là động cơ chính để kinh tế đất nước phát triển bền vững. Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo không chỉ là yêu cầu thành lập nhiều doanh nghiệp mới mà còn là yêu cầu làm mới với tất cả các doanh nghiệp đang tồn tại. Đặc biệt khởi nghiệp sáng tạo là mệnh lệnh của kỷ nguyên số", ông Hoàng Quang Phòng nhấn mạnh.

Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chia sẻ ý kiến tại Diễn đàn. 

Vị phó Chủ tịch VCCI cho biết thêm, từ năm 2019, Ban tổ chức Chương trình Khởi nghiệp Quốc gia là đơn vị đề cử và tổ chức Cuộc thi Cúp Khởi nghiệp toàn cầu; đã ký kết hợp tác với một số đối tác của cộng đồng Pháp ngữ, mạng lưới trí thức Việt Nam tại hải ngoại để mở rộng và kết nối với các nhà khoa học và đầu tư quốc tế.

Hiện tại VCCI đang tập hợp được đội ngũ chuyên gia, cố vấn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hàng đầu tại Việt Nam để triển khai các hoạt động khởi nghiệp chuyên sâu và cao cấp.

"Đặc biệt, quyết định thành lập Hội đồng Cố vấn Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đã góp phần thực hiện hiệu quả các mục tiêu của Khởi nghiệp Quốc gia cũng như của Chính phủ", ông Hoàng Quang Phòng nói.

Bên cạnh đó, năm 2020, UNDP thông qua sự tài trợ từ Quỹ Thịnh vượng Anh đã phối hợp với Ban tổ chức Chương trình Khởi nghiệp Quốc gia của VCCI để triển khai một số nội dung mới cho khởi nghiệp, trong đẩy mạnh việc xây dựng bộ tiêu chí về kinh doanh liêm chính cho nhà đầu tư và startup, đào tạo kinh doanh liêm chính cho các giảng viên, cố vấn khởi nghiệp và doanh nghiệp khởi nghiệp.

Việt Nam cần thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Là một trong những quốc gia đi đầu về đổi mới sáng tạo của thế giới, tại Diễn đàn, Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam Ann Mawe đã chia sẻ những kinh nghiệm thành công về xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Thụy Điển.

Theo bà Ann Mawe, Thụy Điển là nền kinh tế dựa trên tri thức và là một trong những quốc gia đổi mới, sáng tạo nhất trên toàn thế giới. Chính những chính sách của Thụy Điển đã tạo ra thành công. Bên cạnh đó, sự “cởi mở” trong tiếp nhận cũng như thích ứng của xã hội Thụy Điển đã thúc đẩy và kích thích sự đổi mới, sáng tạo của quốc gia này.

Bà Ann Mawe, Đại sứ Thụy Điển tại Việt Nam

Bà Ann Mawe cho rằng, trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, đòi hỏi khả năng thích ứng và bắt kịp các xu hướng công nghệ mới, phương thức mới trên thế giới, Việt Nam cần thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để các doanh nghiệp khởi nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có thể hợp tác, kết nối với các tập đoàn lớn cũng như với những tổ chức kết nối hỗ trợ khởi nghiệp.

Tại diễn đàn, các đại biểu tập trung thảo luận các nội dung liên quan như: mạng lưới trí tuệ Việt hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; vai trò của tập đoàn công nghệ trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; nguồn lực hỗ trợ khởi nghiệp từ góc nhìn của doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo... Đặc biệt, các đại biểu tập trung việc thúc đẩy hợp tác các nguồn lực, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong nước và quốc tế.

Phong Lâm