Khả năng tiếp cận thị trường

Về khả năng tiếp cận thị trường, các công ty khởi nghiệp ở trong nước ấn tượng nhất nhờ lợi thế của Hồng Kông trong việc giúp họ tiếp cận thị trường nước ngoài. Họ đánh giá yếu tố này trung bình là 6,48. Các công ty khởi nghiệp trong nước có thể kết nối với những người mua ở nước ngoài thông qua chương trình ươm tạo Incu-Tech do các Công viên Khoa học và Công nghệ và Cyberport điều hành. Họ cũng có thể tham gia vào các đoàn công tác nước ngoài do HKTDC tổ chức để nắm bắt tình hình phát triển mới nhất ở thị trường nước ngoài.

Vì vậy, việc mở rộng thị trường đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của các công ty khởi nghiệp, lợi thế về khả năng tiếp cận thị trường của Hồng Kông mang lại cho Hồng Kông một nền tảng quan trọng trong việc chuyển sang định vị mình như một trung tâm khởi nghiệp.

Tuy nhiên, điều đáng chú ý là các công ty khởi nghiệp trong nước ít hài lòng hơn với khả năng tiếp cận thị trường đại lục, xếp hạng 6,29. Khi được hỏi về những khó khăn và rào cản mà các công ty khởi nghiệp đang phải đối mặt khi muốn mở rộng sang thị trường Vùng Vịnh lớn Quảng Đông - Hồng Kông - Macao (GBA), 43% người được hỏi cho biết do sự khác biệt về hệ thống thể chế (ví dụ như luật pháp, thuế) giữa đại lục và Hồng Kông, trong khi 39% lo ngại về điều kiện thị trường không chắc chắn ở đó. Theo ý kiến của các công ty khởi nghiệp trong cuộc khảo sát, chính quyền Hồng Kông nên nỗ lực hơn nữa để giải thích cho các doanh nghiệp trong nước về sự khác biệt giữa chính sách của các thành phố GBA đại lục khác nhau, để nâng cao lòng tin của họ về việc mạo hiểm tham gia vào GBA.

Các công ty khởi nghiệp trong cuộc khảo sát đồng ý rằng hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước giúp họ có được khách hàng ở giai đoạn đầu, đánh giá ở mức 6,35. Là một nền tảng thương mại quốc tế, Hồng Kông đưa các doanh nghiệp, người mua và thương nhân từ khắp nơi trên thế giới lại với nhau và là bàn đạp cho các thương hiệu quốc tế muốn thâm nhập thị trường châu Á. Đối với các công ty khởi nghiệp địa phương, Hồng Kông là cơ sở lý tưởng để tiếp thị thử nghiệm các sản phẩm và dịch vụ mới. Một công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ sinh học trong khảo sát cũng chỉ ra rằng, đối với các sản phẩm y tế và chăm sóc sức khỏe, việc được gắn nhãn “Sản xuất tại Hồng Kông” có thể giúp chiếm được lòng tin của khách hàng nước ngoài.

Cơ sở hạ tầng xã hội

Bởi vì các công ty khởi nghiệp tập trung vào đổi mới sáng tạo, họ coi trọng sở hữu trí tuệ hơn các doanh nghiệp truyền thống. Cuộc khảo sát cho thấy các công ty khởi nghiệp địa phương hài lòng với cơ chế bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ ở Hồng Kông, cho điểm trung bình là 6,76, điểm cao nhất được trao cho bất kỳ yếu tố hỗ trợ nào. Một số người được hỏi chỉ ra rằng vì các tài liệu sở hữu trí tuệ của Hồng Kông được sử dụng song ngữ bằng tiếng Anh và tiếng Trung, nên chúng có thể áp dụng ở cả thị trường trong nước và nước ngoài. Hơn nữa, lệ phí đăng ký thấp và thủ tục đơn giản. Tại các cuộc phỏng vấn của công ty, không ai trong số các công ty khởi nghiệp bày tỏ sự không hài lòng với cơ chế bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của địa phương.

Nhìn chung, những người được hỏi đều đồng ý rằng, so với các thị trường châu Á khác như Trung Quốc đại lục, Đài Loan và Đông Nam Á, Hồng Kông có vẻ dè dặt hơn trong việc chấp nhận các sản phẩm và dịch vụ sáng tạo. Trong những năm gần đây, với sự phát triển văn hóa doanh nhân ở Hồng Kông cùng ảnh hưởng của Đề án Phiếu công nghệ và Đề án thử nghiệm lĩnh vực công (Technology Voucher Scheme and Public Sector Trial Scheme) do chính phủ phát động, thị trường địa phương trở nên dễ chấp nhận hơn đối với công nghệ và đổi mới sáng tạo. Các công ty nằm trong cuộc khảo sát đã đánh giá mức độ chấp nhận công nghệ địa phương trung bình là 6,49. Điều đáng chú ý là các lĩnh vực khác nhau đã đưa ra những xếp hạng khác nhau, với 71% các công ty khởi nghiệp về công nghệ sinh học và  chăm sóc sức khỏe cho điểm đánh giá từ 7 đến 10 đối với việc chấp nhận công nghệ địa phương, tuy nhiên, chỉ có 45% các công ty bán lẻ mới và 42% các công ty dịch vụ mới đưa ra cùng xếp hạng.

Các công ty khởi nghiệp nhìn chung hài lòng với dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp tại địa phương, cho điểm trung bình là 6,4. Các dịch vụ chuyên nghiệp và dịch vụ hỗ trợ công nghiệp và thương mại khác là một trong bốn ngành công nghiệp trụ cột ở Hồng Kông, đóng góp hơn 10% vào GDP của lãnh thổ và sử dụng hơn 500.000 người. Lực lượng lao động này cung cấp các dịch vụ kế toán, pháp lý và tư vấn theo tiêu chuẩn quốc tế cho nhiều tập đoàn đa quốc gia. Tuy nhiên, mặc dù họ cung cấp hàng loạt các dịch vụ chuyên nghiệp, nhưng cần phải cải thiện tính linh hoạt. Michael Choi - Giám đốc công nghệ của Cypress Bio-Tech Co Ltd cho biết, công ty của ông  đã lên kế hoạch thành lập một phòng thí nghiệm ở Hồng Kông, nơi tiến hành thử nghiệm các sản phẩm chống muỗi. Tuy nhiên, họ nhận thấy rằng các dịch vụ thử nghiệm sẵn có tại địa phương thiếu tính linh hoạt và tốn nhiều thời gian và chi phí. Cuối cùng họ phải chuyển sang lựa chọn ở nước ngoài. Để đưa ra một ví dụ khác về sự thiếu linh hoạt này, Frank Ho và Walter Cheung, đồng sáng lập Contrendian Limited chỉ ra rằng, họ đã phải dành rất nhiều thời gian để tìm kiếm các công ty luật địa phương sẽ cung cấp cho họ báo giá cho đơn đăng ký bằng sáng chế cho nền tảng công nghệ đầu tư của họ.

Những người được hỏi đã đánh giá mức độ  thành thạo kỹ thuật của lực lượng lao động địa phương là khá thấp, điểm trung bình là 6,27. Edward Li, người sáng lập công ty thương mại điện tử địa phương Starlity Limited cho biết, do Hồng Kông tập trung vào việc đào tạo các chuyên gia kinh doanh nhiều hơn là đào tạo nhân tài công nghệ, vì vậy, những nhân tài công nghệ địa phương hiện nay đang thiếu hụt. Việc tuyển dụng nhân tài từ nước ngoài liên quan đến các thủ tục hồ sơ phức tạp. Trước tình hình chi phí trả cho nhân tài ở Hồng Kông cao, một số công ty khởi nghiệp nằm trong khảo sát cho biết, họ đã chuyển hoạt động nghiên cứu và phát triển của mình sang các thành phố đại lục.

Tổng quan về mức độ hài lòng

Nhìn chung, các công ty khởi nghiệp ở Hồng Kông phần lớn hài lòng với hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước, với mức điểm trung bình là 6,52. Một nửa số người được hỏi cho điểm đánh giá từ 7 đến 10, trong khi, chỉ 11% cho điểm từ 1 đến 4. Các ngành có xu hướng liên quan đến công nghệ sinh học và chăm sóc sức khỏe, nền kinh tế mới và bán lẻ mới, đạt điểm trung bình lần lượt là 6,98, 6,78 và 6,64. Mức độ hài lòng của các ngành không nằm trong xu hướng thấp hơn. Các công ty trong lĩnh vực công nghệ thông tin và sản xuất phần cứng xếp hạng trung bình là 6,5, trong khi các công ty trong lĩnh vực dịch vụ sáng tạo đạt điểm 5,99.

Trong số các khía cạnh khác nhau của hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước, những người được hỏi hài lòng nhất với cơ sở hạ tầng xã hội, tiếp theo là khả năng tiếp cận thị trường, nhưng nhìn chung, ít hài lòng nhất là về nguồn vốn và hỗ trợ. Thay vì hỗ trợ tiền tệ, họ muốn nhận được nhiều hỗ trợ phi tiền tệ hơn từ chính phủ và lĩnh vực tư nhân, chẳng hạn như tiếp thị và ứng dụng các sản phẩm và dịch vụ sáng tạo tại địa phương. Sự hỗ trợ phi tiền tệ này có thể giúp các công ty khởi nghiệp ở Hồng Kông tự vượt qua đại dịch và thúc đẩy tăng trưởng lâu dài.

Phụ lục về thông tin cơ bản của cuộc khảo sát

259 công ty có trụ sở tại Hồng Kông được thành lập trong 8 năm qua đã trả lời cuộc khảo sát bảng câu hỏi trực tuyến do HKTDC Research thực hiện từ tháng 6 đến tháng 7 năm 2020. Cuộc khảo sát nhằm mục đích hiểu rõ hơn về xu hướng phát triển và hiệu suất của hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương, đồng thời, thu thập quan điểm về những cơ hội phát triển ở GBA. Trong cuộc khảo sát, các cuộc phỏng vấn sâu đã được thực hiện với 25 bên liên quan và những phân tích về những trường hợp chính đã được thực hiện. Cuộc khảo sát bao gồm các lĩnh vực chính của hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương, bao gồm công nghệ sinh học và y tế, công nghệ thông tin và sản xuất phần cứng, dịch vụ đổi mới sáng tạo, nền kinh tế mới và bán lẻ mới./.

Cục Thông tin KH&CN Quốc gia – Bộ KH &CN - Bản tin “Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”, Số 26.2021 (ntbtra)