Nghiên cứu về thực thực vật và hóa học mướp đắng (Momordica charantia L. cucurbitaceae)
Đề tài do tác giả Nguyễn Ngọc Quỳnh và Phan Thanh Phú - Trường Đại học Y Dược Cần Thơ thực hiện nhằm mục tiêu khảo sát đặc điểm thực vật học, thành phần hóa thực vật, mối liên quan giữa hàm lượng chất chiết được và mức độ tăng trưởng của loài Momordica charantia L. Chiết xuất và phân lập các hợp chất tinh khiết của loài Momordica charantia L.
Việt Nam không phải là
quốc gia có tỷ lệ đái tháo đường lớn nhất thế giới, nhưng bệnh đái tháo đường ở
Việt Nam phát triển nhanh nhất thế giới. Vì lẽ đó, việc tìm ra một loại thuốc
hiệu quả, an toàn trong điều trị bệnh đái tháo đường là một nhu cầu cấp thiết đối
với ngành dược nói riêng và ngành y tế nói chung.
Mướp đắng thuộc họ Bí
và đã được sử dụng trong y học cổ truyền từ rất lâu đời dùng ngăn ngừa ung thư,
phòng chống nghẽn động mạch, giảm lượng đường trong máu, trong đó tác dụng hạ
đường huyết đang rất được quan tâm. Để việc sử dụng an toàn và hiệu quả cây thuốc
này, cũng như có những hiểu biết thêm về hình thái, vi học, thành phần hóa học
và thời gian thu hái quả mướp đắng ở miền Nam Việt Nam cho hàm lượng hoạt chất
cao nhất.
Bằng các phương pháp
nghiên cứu về hình thái thực vật, về giải phẩu học và nghiên cứu các giai đoạn
phát triển quả mướp đắng cho hàm lượng hoạt chất cao nhất. Phương pháp ngấm kiệt với dung môi là cồn 96%
và cô thu hồi dung môi được áp dụng để chiếc xuất dược liệu, xác định thành phần
hóa học. Cao chiết được tách thành các phân đoạn đơn giản hơn bằng cách chiết
phân bố lỏng - lỏng. Chất tinh khiết được phân lập dựa vào sắc ký cột nhanh, chất
phân lập được, được xác định cấu trúc bằng các kỹ thuật phổ NMR và MS. Kết quả
cho thấy đã so sánh được hình thái thực vật và giải phẩu học được liệu với tài
liệu chuyên ngành, đã chọn được thời gian thu hái dược liệu cho hàm lượng cao
nhất, đã phân lập được một chất tinh khiết từ cao chiết ether dầu. Từ đó có thể
kết luận dựa vào các đặc điểm thực vật và hình thái học và thời gian thu hái dược
liệu có thể góp phần trong việc xây dựng tiêu chuẩn dược liệu.
Tập san NCKH số 4-11/2011 của Trường ĐHYD Cần Thơ