Tính toán, thiết kế, chế tạo hệ cassegrain cho thiết bị do xa laser
Đề tài do Ks. Vũ Thanh Tùng, PGs. Nguyễn Thị Ngọc Lân – Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội và Ts. Lê Duy Tuấn – Học viện Kỹ thuật Quân sự thực hiện với mục tiêu là nâng cao chất lượng hệ quang để tăng cự ly đo bằng việc sử dụng phương pháp mới trong thiết kế hệ phi cầu cassegrain sử dụng phần mềm thiết kế quang học Zemax và đánh giá chất lượng hệ quang thu năng lượng Cassegrain.
Hệ quang Cassegrain là
một hệ quang gồm hai gương phi cầu, gương lớn là gương Parabol, gương nhỏ là
gương Hepebol. Hệ này có bề mặt phi cầu nên câu sai rất nhỏ, không có sắc sai đồng
thời khắc phục được hiện tượng sưu giảm năng lượng bức xạ do sử dụng hai bề mặt
phản xạ.
Đề tài áp dụng phương
pháp thiết kế mới có ưu điểm là thiết kế nhanh, trực quan để xây dựng hệ quang
xuất phát sau đó tối ưu bằng phần mềm zemax. Trình tự thiết kế hệ vật kính
gương được thực hiện theo thứ tự là: Tính toán sơ bộ cho hệ gương cầu có dạng
Cassegrain. Dùng các thông số của hệ gương cầu làm hệ xuất phát, sau đó dùng phần
mềm thiết kế quang học Zemax để tiến hành hiệu chỉnh thành hệ gương phi cầu, rồi
tối ưu và đánh giá chất lượng ảnh.
Thực hiện theo trình tự
đó, hệ Cassegrain được thiết kế trên phần mềm Zemax có chất lượng tốt, thể hiện
mức độ tập trung năng lượng cao trên hàm tán xạ và hàm tập trung năng lượng.
Để đánh giá chất lượng
hệ cassegrain, việc gia công thử nghiệm được tiến hành. Các chi tiết quang được
đặt gia công ở nước ngoài, phần cơ khí giá lắp được gia công trong nước. Để dễ
dàng gá lắp và chống hư hỏng do va đập nên tấm đế thủy tinh TF4 dày 10mm, bề mặt
phản xạ được phủ lớp bọc giao thoa có thể phản xạ tốt bức xạ laser 1064nm.
Phương pháp Isophotometer được áp dụng để đánh giá chất lượng của vật kính.
Kết quả thực nghiệm cho
thấy: Hình dạng ảnh thu được có vết ảnh tương đối tròn, phân bố thành quầng
sáng có dạng hình tròn đồng tâm tại lân cận khu vực trung tâm của chùm sáng chứng
tỏ chất lượng ảnh của vật kính đã đạt đến mức độ nhiễu xạ. Tuy nhiên, vết ảnh của
vật điểm trên trục vẫn chưa thật sự đối
xứng hoàn toàn cho thấy vẫn còn lỗi gia công và gá lắp các chi tiết quang trong
hệ thống.
Hàm PSF (Point Spreat
Function) cho thấy toàn bộ năng lượng tập trung vào khu vực có bán kính 0,01mm.
Với đầu thu quang điện có kích mức 0,5mm x 0,5mm thì toàn bộ năng lượng của
chùm laser trở về từ mục tiêu sẽ được tận dụng để biến đổi thành tín hiệu điện.
Kết quả này cho thấy hệ quang hoàn toàn đáp ứng được yêu cầu đặt ra.
Từ kết quả đánh giá chất
tạo lượng ảnh của hệ vật kính gương Cassergrain, có thể nói rằng vật kính được
thử đáp ứng được mục tiêu đề ra và điều này cũng khẳng định được tính đúng đắn
của phương pháp thiết kế mới.
Theo Tạp chí Cơ Khí Việt Nam số 11-11/2011.