Sẽ tháo gỡ vướng mắc của hàng nghìn dự án, đất đai

Thực tế hoạt động xử lý sau thanh tra cho thấy, nhiều KLTT đã ban hành hàng chục năm chưa thể kết thúc việc xử lý sau thanh tra. Quá trình tổ chức thực hiện KLTT, các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm đã bị xử lý trách nhiệm theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; các cá nhân, chủ đầu tư vi phạm đã thực hiện một phần hoặc toàn bộ các kiến nghị xử lý về kinh tế. Tuy nhiên, nhiều kiến nghị tại các KLTT không được thực hiện đầy đủ hoặc không thực hiện được chủ yếu liên quan đến dự án, đất đai, một mặt ảnh hưởng đến tính nghiêm minh của pháp luật; mặt khác gây lãng phí tài sản nhà nước, người dân và doanh nghiệp, không giải phóng được nguồn lực, nhất là đất đai cho đầu tư phát triển kinh tế - xã hội; ảnh hưởng về chính trị, kinh tế, trật tự an toàn xã hội, như: Dự án, đất đai không được tiếp tục hoạt động, quy hoạch hạ tầng đô thị bị phá vỡ, người dân không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để thực hiện các giao dịch dân sự, nợ xấu ngân hàng tăng; phát sinh khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài…

Nguyên nhân của thực tế này là do có một số kiến nghị thiếu tính khả thi; hoặc vi phạm pháp luật xảy ra đã lâu, điều kiện, hoàn cảnh, đối tượng vi phạm, quy định pháp luật có liên quan để thực hiện kiến nghị chưa cụ thể, khó xác định, có sự thay đổi qua nhiều năm, không phù hợp với thực tế hoặc không còn tồn tại; hoặc các vi phạm do lỗi hỗn hợp trong đó có lỗi của cơ quan nhà nước chưa được phân định để xử lý; nhiều dự án đã chuyển nhượng qua nhiều chủ đầu tư, có nhiều dự án nhà ở đã chuyển nhượng cho người dân vào sinh sống ổn định nhiều năm; hoặc chi phí xã hội bỏ ra quá lớn so với kết quả thực hiện KLTT…

Những khó khăn vướng mắc nêu trên xảy ra ở nhiều địa phương, bộ, ngành trong đó có các tỉnh, thành phố lớn là trung tâm kinh tế, chính trị của đất nước, đã gây ra nhiều tác động tiêu cực, tạo ra các điểm nghẽn trong phát triển kinh tế - xã hội.

Ông Nguyễn Mạnh Cường, Cục trưởng Cục V, Thanh tra Chính phủ phát biểu tại một hội nghị về công tác giám sát, thẩm định, xử lý sau thanh tra. (Ảnh: Minh Nguyệt)

Việc tháo gỡ, giải quyết những khó khăn, vướng mắc nhằm giải phóng nguồn lực đất đai, tài nguyên, tránh gây lãng phí, thiệt hại tài sản nhà nước, người dân và nhà đầu tư; góp phần ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại các địa phương; tạo tâm lý, môi trường tích cực cho các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước; mang lại giá trị hiệu quả thiết thực, tạo chuyển biến mạnh mẽ cho sự phát triển chung của đất nước là rất cần thiết và cấp bách.

Thực hiện chương trình công tác của Bộ Chính trị, Ban cán sự đảng Chính phủ đã giao Thanh tra Chính phủ tham mưu xây dựng Đề án “Phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố”, Tổng Thanh tra Chính phủ đã giao Cục V chủ trì phối hợp với các đơn vị xây dựng Đề án, lấy ý kiến tham gia của các bộ, ngành, địa phương và hoàn thiện Đề án trình Ban cán sự đảng Chính phủ. Sự vào cuộc tích cực, nỗ lực của Cục đã góp phần tạo nên kết quả, Bộ Chính trị thông qua Đề án vào tháng 5/2024.

Một trong những quan điểm, nguyên tắc lớn trong việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc là ngoài việc đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật trong thực thi các KLTT thì việc xử lý sau thanh tra cũng cần bảo đảm phù hợp với thực tiễn khách quan, hoàn cảnh cụ thể; hài hoà lợi ích của Nhà nước, người dân và nhà đầu tư, có tính đến chi phí gia tăng của xã hội khi giữ nguyên theo các KLTT, kiểm tra so với phương án được tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; phân định việc xử lý vi phạm của cá nhân với xử lý đối với các dự án, đất đai - đối tượng bị ảnh hưởng do vi phạm của cá nhân, tổ chức để có phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Thực hiện được việc này, các vướng mắc hiện hữu và tiềm tàng của hàng nghìn dự án, đất đai sẽ được tháo gỡ để tiếp tục hoạt động, hoàn thiện các thủ tục pháp lý cho người dân, doanh nghiệp. Từ đó, làm cơ sở cho các giao dịch dân sự, kinh tế tiếp theo, góp phần tác động tích cực tới phát triển kinh tế - xã hội của từng địa  phương.

Bài học kinh nghiệm

Để đạt được các kết quả xuất sắc, thành tích nổi bật trong những năm vừa qua, Ban cán sự đảng, Tổng Thanh tra Chính phủ đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của Cục V. Bên cạnh đó, tập thể cấp uỷ và lãnh đạo Cục V luôn duy trì được sự đoàn kết, kỷ cương, kỷ luật của công chức; tập thể lãnh đạo Cục luôn có sự đồng thuận, nhất trí, nhất quán trong việc định hướng, lập kế hoạch thực nhiệm vụ để triển khai chỉ đạo, điều hành hoạt động chung của Cục. 

Toàn cảnh Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Cục Cục V, Thanh tra Chính phủ. (Ảnh: Minh Nguyệt)

Để giải quyết, xử lý được các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện KLTT, Cục V tập trung nhận diện, xác định, phân loại khó khăn, vướng mắc (do chủ quan hay khách quan, đến từ bên ngoài hay bên trong); phân định rõ đối tượng vi phạm và đối tượng bị tác động của vi phạm để có định hướng xử lý, tháo gỡ hoặc hạn chế sự tác động của các khó khăn, vướng mắc đó đến việc thực hiện KLTT. Trong đó, lãnh đạo Cục V được xác định là hạt nhân đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung, từ đó tạo được sự lan toả đến toàn thể công chức trong Cục.

Phát huy những thành quả đã đạt được trong năm 2024, với chức năng nhiệm vụ được tăng cường, Cục V, Thanh tra Chính phủ từng bước thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với thanh tra các bộ, ngành và địa phương trong hoạt động giám sát, thẩm định và xử lý sau  thanh tra; tiếp tục phấn đấu đạt được kết quả cao hơn, toàn diện hơn trong năm 2025, trong đó về công tác xử lý sau thanh tra tiếp tục tham mưu để xử lý các khó khăn, vướng mắc tại các dự án trong cả nước theo Quyết định 123/QĐ-BCĐ ngày 30/10/2024 của Thủ tướng Chính phủ./.