Kết quả thực hiện dự án “Xây dựng mô hình phát triển cây Chùm ngây (Moringa oleifera) vùng Bảy Núi, tỉnh An Giang”
Cây Chùm ngây (Moringa oleifera Lam.) thuộc họ Chùm ngây (Moringaceae) còn có tên gọi khác là cây Độ sinh (Tree of life), cây Kỳ diệu (Miracle tree), cây Cải ngựa,... Cây vừa là nguồn dược liệu vừa là nguồn thực phẩm phong phú và quí hiếm. Lá, hoa, trái, thân, vỏ, rễ của cây chứa chất khoáng, chất đạm, vitamins, beta-carotene, acid amin và nhiều hợp chất khác.
Ngoài
khả năng cung cấp chất dinh dưỡng, các bộ phận của cây chùm ngây còn có dược
tính phổ rộng, được dùng để điều trị rất nhiều bệnh khác nhau. Theo lương y
Nguyễn Công Đức, giảng viên khoa Y học cổ truyền – Trường Đại học Y Dược TP.
HCM, Chùm ngây đã được biết đến và dùng nhiều hơn nghìn năm nay ở các nước có
nền văn minh cổ như Hy Lạp, Ý, Ấn Độ.
Do có nhiều hữu ích, nên hiện nay đang có chương trình khuyến khích trồng
cây Chùm ngây ở 80 quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, cây Chùm ngây đã được Cục Trồng
trọt – Bộ NN&PTNT đưa vào danh mục cây trồng được bảo hộ năm 2009.
Nhằm ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, khai thác tiềm năng tài
nguyên thiên nhiên của khu vực Bảy Núi, tạo vùng nguyên liệu chuyên canh cây
dược liệu góp phần phát triển nông nghiệp và du lịch, Ths. Trần Văn Mì (Phòng
NN&PTNT huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang) đã đăng ký thực hiện dự án “Xây dựng
mô hình phát triển cây Chùm ngây (Moringa oleifera) vùng Bảy Núi, tỉnh An
Giang”. Cơ quan chuyển giao công nghệ là Trung tâm Sâm và Dược liệu – Viện Dược
liệu – Bộ Y tế. Mục tiêu cụ thể của dựa án là:
1) Xây dựng 03 mô hình trồng cây Chùm ngây tại 03 khu vực Núi Dài và Núi
Cô Tô, gắn với HĐ tiêu thụ sản phẩm;
2) Xây dựng 01 vườn ươm cây giống diện tích 3.000 m2 nhằm cung
cấp giống cho vùng nguyên liệu tập trung 200 ha chuyên sản xuất cây chùm ngây
và hướng tới cung cấp giống nhiều loại cây dược liệu quý cho vùng chuyên canh
dược liệu Bảy Núi với quy mô lớn;
3) Tấp huấn và chuyển giao các quy trình nhân giống, sản xuất, thu hoạch
và sơ chế dược liệu cho 200 nông dân vùng Bảy Núi.
Sau 3 năm thực hiện (4/2010 – 3/2013), chủ nhiệm dự án và các cộng sự đã
cơ bản đáp ứng được mục tiêu, nội dung, cũng như sản phẩm phải đạt theo đề
cương phê duyệt, gồm:
Lập phiếu và điều tra khảo sát bổ sung hiện trạng
canh tác cây chùm ngây tại 03 khu vực Núi Dài, Núi Cô Tô và Núi Cấm (30
phiếu/khu vực);
Xây dựng 03 mô hình trồng cây chùm ngây quy mô 01
ha/mô hình, mật độ 1.000 cây/ha (trồng xen) theo hướng VietGAP và GACP-WHO, tỷ
lệ cây sống ≥ 80%;
Xây dựng 01 mô hình vườn ươm (gồm có nhà lưới 1.000
m2 và vườn ươm 2.000 m2), công suất đạt 133 ngàn cây giống/vụ;
Đào tạo 04 kỹ thuật viên cơ sở (gồm 02 kỹ sư và 02
trung cấp) nắm vững các quy trình nhân giống, trồng, thu hoạch, sơ chế và bảo
quản cây chùm ngây, chuyển giao kỹ thuật cho 200 nông dân;
Sản phẩm lá chùm ngây số lượng 1,2 tấn, đạt tiêu
chuẩn hàm lượng dinh dưỡng theo thuyết minh;
Thành lập được 10 tổ liên kết sản xuất với tổng
diện tích 120 ha, tuy nhiên vấn đề tiêu thụ sản phẩm vẫn đang còn gặp khó khăn.
Dự án đã được Hội đồng KH&CN cấp tỉnh thống nhất đánh giá nghiệm thu
xếp loại “Đạt” vào ngày 02/4/2013. Đây là 01 trong 07 dự án thuộc Chương trình
“Xây dựng mô hình ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ phục vụ phát triển
kinh tế xã hội nông thôn miền núi” đã và đang được triển khai trên địa bàn tỉnh
An Giang từ năm 2010 trở lại đây./.
Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh An Giang (nthieu)